Θησαυρός των Μασσαλιωτών

Ο Θησαυρός των Μασσαλιωτών ή Αιολικός θησαυρός^[1] ή Ιωνικός Θησαυρός των Μασσαλιωτών,^[2] ήταν κτίριο που βρισκόταν κοντά στο Ιερό της Αθηνάς Προναίας, στους Δελφούς. Κατασκευάσθηκε στην περίοδο μεταξύ 530-510 π.Χ.^[1] και είχε τη μορφή μικρού ναού «εν παραστάσι» με δύο στήλες στην πρόσοψη. Κατασκευάστηκε από μάρμαρο της Πάρου^[1] και μεταξύ των αξιοσημείωτων χαρακτηριστικών του ήταν τα αιολικά κιονόκρανά του.

Θησαυρός των Μασσαλιωτών
Πίσω αριστερά η Θόλος και εμπρός δεξιά ο Θησαυρός των Μασσαλιωτών.
Γενικές πληροφορίες
Είδος	κτίριο σε μορφή ναού
Γεωγραφικές συντεταγμένες
Διοικητική υπαγωγή	Δελφοί και Δήμος Δελφών
Τοποθεσία	Δελφοί
Χώρα	Ελλάδα
Ολοκλήρωση	530-510 ΠΚΕ
Χρήση	μικρός ναός, που στέγαζε τα αναθήματα των Μασσαλιωτών
Ιδιοκτήτης	Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών
Διαστάσεις
Γενικές διαστάσεις	8,63 × 6,14
Ύψος	7,8 μ.
Υλικά κατασκευής
Υλικά	Μάρμαρο Πάρου
Ιστότοπος
Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Περιγραφή

Μέσα στο χώρο, όπου βρισκόταν το Ιερό της Αθηνάς Προναίας, στα δυτικά των ναών της Αθηνάς και της Θόλου και δίπλα στον Δωρικό Θησαυρό, ανεγέρθηκε ο Θησαυρός των Μασσαλιωτών με πρόναο και σηκό. Είχε δυο στήλες στην πρόσοψη, διακοσμημένες με «αιολικά κιονόκρανα», τα οποία γενικά θεωρούνται ως πρόδρομοι των κορινθιακών κιονόκρανων.^[1] Το κτίριο, το οποίο χρονολογείται μεταξύ του 530 και του 510 π.Χ.,^[1] ήταν κατασκευασμένο από παριανό μάρμαρο, και είχε διαστάσεις 6,14 x 8,63 μέτρα και ύψος περίπου 7,8 μέτρα. Ένα τουλάχιστον από τα αετώματα του έφερε ως γλυπτό διάκοσμο, τέθριππο άρμα. Η σίμη ήταν διακοσμημένη με κεφαλές λεόντων, ενώ πλαισιωνόταν από ακρωτήρια με την μορφή της Νίκης. Η ιωνική ανάγλυφη ζωφόρος, με πλούσια διακόσμηση με ανθέμια λωτού,^[1] εκτεινόταν τουλάχιστον στις τρεις πλευρές και περιλάμβανε πάνω από 140 μορφές σε σκηνές μάχης με θεματολογία από Αμαζονομαχία και Κενταυρομαχία (Γιγαντομαχία).^[3][1]

Ο Θησαυρός κατασκευάσθηκε από τους Μασσαλούς, ως δείγμα της ισχυρής και διαρκώς αυξανόμενης εμπορικής δύναμης της Αρχαίας Μασσαλίας κατά την εποχή εκείνη. Ωστόσο, είναι πιθανό το κτήριο να αποτελούσε επίσης αφιέρωμα - ανάθημα, ως σύμβολο για τη νίκη τους εναντίον της φυλής των Λιγύων (φυλή στην περιοχή της Λιγουρίας της Βόρειας Ιταλίας). Η ταυτοποίηση του κτιρίου επιβεβαιώνεται και από αποσπασματική επιγραφή σε ένα μαρμάρινο αρχιτεκτονικό μέλος που βρέθηκε στην περιοχή. Το 2013 ο γλυπτός διάκοσμος του Θησαυρού των Μασσαλιωτών ανακατασκευάστηκε σε τρισδιάστατη μορφή στο πλαίσιο για τους εορτασμούς της επετείου των 2500 ετών από την ίδρυση της Μασσαλίας.^[4] Η σχετική Έκθεση, η οποία ήταν αφιερωμένη στον Θησαυρό των Μασσαλιωτών των Δελφών, με τίτλο «Le trésor des Marseillais. 500 av. J.-C.: l’éclat de Marseille à Delphes», φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μεσογειακής Αρχαιολογίας (Musée d’ Archéologie Méditerranéenne), στη σύγχρονη Μασσαλία, με αφορμή την ανακήρυξη της πόλης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το έτος 2013.^[5]

Δείτε επίσης

• Θησαυρός των Αθηναίων
• Θησαυρός των Ακανθίων
• Θησαυρός των Βοιωτών
• Θησαυρός των Θηβαίων
• Θησαυρός των Κνιδίων
• Θησαυρός των Κυρηναίων
• Θησαυρός των Μεγαρέων
• Θησαυρός των Σικυωνίων
• Θησαυρός των Σιφνίων

Εικόνες - σχέδια

• 
  Σχέδιο ανάπλασης-ανοικοδόμησης του αρχαιολογικού χώρου του Ιερού της Αθηνάς Προναίας: Από δεξιά προς τα αριστερά: 1. Αρχαϊκός ναός της Αθηνάς Προναίας. 2. Δωρικός Θησαυρός. 3. Θησαυρός των Μασσαλιωτών. 4. Νεότερος ναός της Αθηνάς. 5. Η Θόλος.
• 
  Σχέδιο του Ιερού της Αθηνάς Προναίας στους Δελφούς: 1. Αρχαϊκός ναός της Αθηνάς Προναίας. 2. Νεότερος ναός της Αθηνάς Προναίας. 3. Θόλος. 4. Θησαυρός των Μασσαλιωτών. 5. Δωρικός Θησαυρός 6. Τέμενος των ηρώων. 7. Βωμός της Αθηνάς Προναίας. 8. Βωμός της Υγείας και της Ειλειθυίας. 9. Άγνωστος αρχαϊκός βωμός. 10. Άγνωστο κτίριο (πιθανώς για τους ιερείς). 11. Βάση αγάλματος (πιθανώς για το άγαλμα του αυτοκράτορα Αδριανού). 12. Ανατολική είσοδος. 13. Νότια είσοδος.

Παραπομπές

1. Αφροδίτη Καμάρα, «Ο Θησαυρός των Μασσαλιωτών Αρχειοθετήθηκε 2018-07-21 στο Wayback Machine.», από την ιστοσελίδα: www.delphi.diadrasis.net - Αρχαιολογικό Μουσείο και Χώρος Δελφών.
2. «Δελφοί Αρχειοθετήθηκε 2013-11-26 στο Wayback Machine.», Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ), Δελφοί 2011, σελ. 2, ΙΙΙ. ΤΕΜΕΝΟΣ ΑΘΗΝΑΣ ΠΡΟΝΑΙΑΣ: 3. Ιωνικός Θησαυρός των Μασσαλιωτών.
3. P. Bommelaer, D. Laroche, "Guide de Delphes: Le site", Paris 1991.
4. Le Trésor des Marseillais: récit d’une expérience.
5. Ο Θησαυρός των Μασσαλιωτών, 12/01/2013, από την ιστοσελίδα: www.archaiologia.gr του περιοδικού "Αρχαιολογία".

Πηγές-Βιβλιογραφία

• Bommelaer, J.-F., Laroche, D., Guide de Delphes. Le site, Sites et Monuments 7, Paris 1991.
• De la Coste Messelière, P., Au Musée des Delphes, Paris 1936.
• Partida, E., The Treasures at Delphi, an Architectural Study, Jonsered 2000.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός μέσα από τον «Θησαυρό των Μασσαλιωτών». Μεγάλη έκθεση στη Γαλλία αναδεικνύει τους δεσμούς μεταξύ Μασσαλίας - Δελφών - Ελλάδας, 31/08/2011, από την ιστοσελίδα: www.tovima.gr της εφημερίδας "Το Βήμα".
• Στη Μασσαλία πέντε «αμετακίνητα» μνημεία των Δελφών, 31/08/2011, από την ιστοσελίδα: www.protothema.gr της εφημερίδας "Πρώτο Θέμα".