Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία

Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (Ε.Π.Ο.) αποτελεί τον ανώτατο οργανισμό διοίκησης του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε στις 14 Νοεμβρίου 1926^[1][2] και λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Είναι μέλος της FIFA από το 1927 και της UEFA από το 1954.

Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία

Επίσημη ονομασία	Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία
Συντομογραφία	Ε.Π.Ο.
Ίδρυση	14 Νοεμβρίου 1926, πριν 97 έτη (1926-11-14)
Έδρα	Αθήνα
Μέλος	FIFA (από το 1927) UEFA (από το 1954)
Πρόεδρος	Μάκης Γκαγκάτσης
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Ε.Π.Ο. έχει την ευθύνη διοργάνωσης του πρωταθλήματος της Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας. Ακόμα διοργανώνει το Κύπελλο Ελλάδας, το Κύπελλο Ερασιτεχνών και τα πρωταθλήματα των μεικτών ομάδων Ενώσεων Ποδοσφαιρικών Σωματείων στις κατηγορίες νέων, παίδων και προπαίδων, όπου γίνεται η προεπιλογή για τα αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα της χώρας.^[3] Τέλος, αποτελεί και τη διοίκηση των εθνικών ομάδων ανδρών, γυναικών και νέων.

Επίσης, έχει την αρμοδιότητα να υποβάλλει αιτήσεις στην παγκόσμια (FIFA) και ευρωπαϊκή (UEFA) συνομοσπονδία, με σκοπό την ανάληψη και τη διεξαγωγή διεθνών και διασυλλογικών διοργανώσεων. Έχει αναλάβει την διεξαγωγή τελικών του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και του Τσάμπιονς Λιγκ, αλλά και του Κυπέλλου Κυπελλούχων, ενώ έχει φιλοξενήσει και τα τελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Νέων.

Μέλη της Ε.Π.Ο. αποτελούν όλες οι ενώσεις επαγγελματικού ποδοσφαίρου και ερασιτεχνικών ποδοσφαιρικών σωματείων, αλλά και ποδοσφαίρου σάλας, οι οποίες μετέχουν στη Γενική Συνέλευση διά των αντιπροσώπων τους. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο. εκλέγονται από τη γενική συνέλευση και τον Super League 1 Ελλάδα Συνεταιρισμό Περιορισμένης Ευθύνης.

Ιστορία

Στις 14 Νοεμβρίου 1926, οι Ενώσεις Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθηνών, Πειραιώς και Μακεδονίας–Θράκης,^[4] αποφάσισαν από κοινού την ίδρυση της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (Ε.Π.Ο.), έπειτα από έγκριση του Συνδέσμου Ελληνικών Αθλητικών Γυμναστικών Σωματείων (Σ.Ε.Α.Γ.Σ.) που έως τότε αποτελούσε το κύριο όργανο διοίκησης του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα.^[5] Ένα χρόνο αργότερα, το 1927, γίνεται μέλος της Διεθνούς Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FIFA) και το 1954 ένα από τα πρώτα της Ένωσης Ευρωπαϊκών Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών (UEFA).^{[σ. 1]} Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο απαρτιζόταν από τον Πρόεδρο Απόστολο Νικολαΐδη, τον Αντιπρόεδρο Νότη Καμπέρο, τον γενικό γραμματέα Ευάγγελο Σταμάτη, τον ταμία Α. Καμπουρόπουλο και το μέλος Περ. Πετράκο.

Το 2006 η FIFA απέβαλε την Ε.Π.Ο. από μέλος της, εξαιτίας κατάργησης της διάταξης άρθρου του νόμου που αφορούσε το αυτοδιοίκητο. Η ιδιότητα μέλους επανήλθε με την εκ νέου επαναφορά της συγκεκριμένης διάταξης.^[7] Πρόεδρος της Ομοσπονδίας διετέλεσε ως το Δεκέμβριο του 2008 ο Βασίλης Γκαγκάτσης, που εξελέγη για τρίτη συνεχή θητεία χωρίς αντίπαλο^[8] στις αρχαιρεσίες της 4ης Οκτωβρίου 2008. Ο Βασίλης Γκαγκάτσης παραιτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Νέος πρόεδρος εξελέγη στις 24 Ιανουαρίου 2009 ο Σοφοκλής Πιλάβιος. Από τις 6 Οκτωβρίου 2012 μέχρι την παραίτησή του στις 23 Δεκεμβρίου 2014, πρόεδρος της Ε.Π.Ο. ήταν ο Γιώργος Σαρρής. Από τις 23 Ιανουαρίου 2015, πρόεδρος της Ε.Π.Ο. ήταν ο Γιώργος Γκιρτζίκης. Ακολούθησε η προεδρία του Βαγγέλη Γραμμένου ο οποίος μετά από παρέμβαση της FIFA και της UEFA καθαιρέθηκε. Από τις 27 Μαρτίου 2021 νέος πρόεδρος της Ε.Π.Ο. ανέλαβε ο Θοδωρής Ζαγοράκης, ο οποίος στις 7 Σεπτεμβρίου 2021 παραιτήθηκε και τη θέση ανέλαβε ο Παναγιώτης Δημητρίου. Από την 1η Ιουνίου 2022 μέχρι την 6η Ιουνίου 2024 πρόεδρος της ΕΠΟ ήταν ο Τάκης Μπαλτάκος.

Οργανωτική δομή

Η λειτουργία της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας βασίζεται στη Γενική Συνέλευση, το Διοικητικό Συμβούλιο και την υπ' αυτώ Εκτελεστική Γραμματεία, την Εξελεγκτική Επιτροπή και τα Δικαιοδοτικά Πειθαρχικά όργανα.^[9]

Γενική Συνέλευση

Τη Γενική Συνέλευση απαρτίζουν όλα τα μέλη της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας.^[10] Είναι υπεύθυνη για την τροποποίηση και έγκριση του Κανονισμού Αγώνων Ποδοσφαίρου (Κ.Α.Π.) και λειτουργεί ως εξής:

• Τακτική (Ιούνιος)
• Έκτακτη

Εκπροσώπηση

Μέλη:

• Οι εκπρόσωποι των 53 τοπικών Ενώσεων Ποδοσφαιρικών Σωματείων
• Οι εκπρόσωποι των ομάδων που συμμετέχουν στον Super League 1 Ελλάδα Συνεταιρισμό Περιορισμένης Ευθύνης (14 ομάδες)
• Τρείς εκπρόσωποι από την Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Α2 Εθνικής Κατηγορίας (24 ομάδες)
• Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Σάλας
• Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Προπονητών Ποδοσφαίρου
• Ο πρόεδρος και ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Σωματείων Γυναικείου Ποδοσφαίρου

Δυνητικά μέλη:

• Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Σωματείων Ποδοσφαίρου Άμμου
• Ο πρόεδρος και ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Πανελλήνιου Συλλόγου Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών
• Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διαιτητών

Πηγή: Ε.Π.Ο.

Ελεγκτικά όργανα

• Εξελεγκτική Επιτροπή
• Ανεξάρτητοι ελεγκτές

Πειθαρχικά όργανα

• Επιτροπή Ιδιότητας Μεταγραφών
• Κεντρική Επιτροπή Διαιτησίας (Κ.Ε.Δ.), πρόεδρος: Στέφαν Λανουά
• Πρωτοβάθμιο Όργανο Αδειοδότησης Ομάδων
• Επιτροπή Εφέσεων Αδειοδότησης Ομάδων
• Πειθαρχική Επιτροπή
• Επιτροπή Εφέσεων
• Διαιτητικό Δικαστήριο Ποδοσφαίρου
  • Τακτικό
  • Εφέσεων

Άλλα όργανα

• Εκτελεστική Επιτροπή (Ε.Ε.)
• Επιτροπή Κυπέλλου (Επαγγελματικών / Ερασιτεχνικών Ομάδων)
• Επιτροπή Γυναικείου Ποδοσφαίρου

Χρηματοδότηση από την UEFA

Για δραστηριότητες

Σύνολο (εκατομ- μύρια €)	Μη απορ- ρόφηση	Αγωνιστικό έτος → 0 Χρηματοδότηση ↓	2003 -04 [σ. 2]	2004 -05 [σ. 3]	2005 -06 [σ. 4]	2006 -07 [σ. 5]	2007 -08 [σ. 6]	2008 -09 [11]	2009 -10 [12]	2010 -11 [13]	2011 -12 [14]	2012 -13 [15]	2013 -14 [16]	2014 -15 0	2015 -16 0
21,432+	0,624+		0,518	1,092+	1,123+	1,483+	1,482+	2,393+	1,921+	3,088+	1,883+	4,824	1,625	;	;

5,035	0	Εγγυημένο (fixed) ποσό προς κάλυψη λειτουργικών εξόδων και συνήθων δραστηριοτήτων:
			0,324	0,324	0,322	0,436	0,429	0,500	0,500	0,500	0,500	0,600	0,600
8,823	0,624	Κίνητρα (incentives) στην ΕΠΟ για:
			0,194	0,373	0,406	0,405	0,411	0,800	1,421	1,380	1,383	1,025	1,025
0,194	0	• διάφορα	0,194
2,369	0,016	• συμμετοχή σε δευτερεύουσες (non-top) διοργανώσεις της UEFA (γυναικών, μικρών ηλικιών, ποδοσφαίρου σάλας, Meridian Cup):
				0,211	0,213	0,218	0,227	0,250	0,250	0,250	0,250	0,250	0,250
0,726	0	• ανάπτυξη σχεδίου αδειοδότησης συλλόγων προς τήρηση των UEFA Financial Fair Play regulations (FFP, οικονομικά τίμιος αγώνας):
				0,162	0,193	0,187	0,184
1,500	0	• εφαρμογή του συστήματος UEFA Club Licensing System στην αδειοδότηση των ελληνικών ποδοσφαιρικών ανωνύμων εταιρειών:
								0,250	0,250	0,250	0,250	0,250	0,250
1,784	0,608	• εναρμόνιση με τη σύμβαση UEFA Referee Convention στην εκπαίδευση Ελλήνων διαιτητών & τη λειτουργία του συνδέσμου τους:
						0	0	0	0,621	0,580	0,583
0,200	0	• εφαρμογή της παραπάνω UEFA Referee Convention στην ελληνική διαιτησία:
												0,100	0,100
0,600	0	• εισαγωγή και υλοποίηση της σύμβασης UEFA Coaching Convention στην επιμόρφωση των Ελλήνων προπονητών & την κατοχύρωση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων:
								0,100	0,100	0,100	0,100	0,100	0,100
0,600	0	• εισαγωγή και υλοποίηση της χάρτας UEFA Grassroots Charter προς εξάπλωση του ποδοσφαίρου ως τρόπου άθλησης σε ευρύτερα ηλικιακά πεδία και πλατύτερες λαϊκές μάζες της χώρας:
								0,100	0,100	0,100	0,100	0,100	0,100
0,400	0	• επίτευξη χρηστής διοίκησης στο ελληνικό ποδόσφαιρο:
								0,100	0,100	0,100	0,100
0,200	0	• εισαγωγή και υλοποίηση του προγράμματος UEFA Good Governance Programme στη διοίκηση του ελληνικού ποδοσφαίρου:
												0,100	0,100
0,200	0	• εισαγωγή και υλοποίηση του προγράμματος UEFA Women’s Football Development Programme στην ανάπτυξη του εγχώριου ποδοσφαίρου γυναικών:
												0,100	0,100
0,050	0	• πρόσληψη ανώτερου υπαλλήλου κατά της διαφθοράς (integrity officer) στο ποδόσφαιρο της Ελλάδας:
												0,025	0,025
7,574+	;	4ετή επενδυτικά σχέδια UEFA HatTrick schemes μερικής ή και ολικής συνεισφοράς σε έργα για:
				0,395+	0,395+	0,642+	0,642+	1,093+	;	1,208+	;	3,199	0	;	;
		• ανάπτυξη των εγχώριων υποδομών (προπονητικά κέντρα, στάδια/γήπεδα, αγωνιστικοί χώροι συνθετικού χλοοτάπητα, γραφεία διοίκησης, ακαδημίες)
		• γενικότερη προαγωγή και εξάπλωση του ελληνικού ποδοσφαίρου σε επίπεδο φυσικό (ως τρόπου άσκησης) και πνευματικό (ως μέσου ψυχαγωγίας)
		• δράσεις διεύρυνσης του αθλήματος σε περισσότερα/ες ηλικιακά πεδία και κατηγορίες Ελλήνων
		• ενέργειες ΕΠΟ, συλλόγων και ανθρώπων του ποδοσφαίρου συνδεόμενες με την κοινωνία της χώρας
	;	• κατασκευή αγωνιστικών χώρων μικρών διαστάσεων		αθροιστικά 0,632 κατά ανώτατο όριο
0,247	0	• ανάληψη μέτρων προς βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών & άσκηση διοίκησης επαγγελματικού επιπέδου από μέρους της ΕΠΟ				0,247
	;	• ανταλλαγή με ομόλογες εθνικές ομοσπονδίες της τεχνογνωσίας KISS (UEFA Knowledge & Information Sharing Scenario) ανάπτυξης του αθλήματος						αθροιστικά 0,500 κατά ανώτατο όριο

• δεν περιλαμβάνονται οι χρηματοδοτήσεις του ίδιου διαστήματος και συνολικού ύψους 18,786 εκατομμυρίων ευρώ,^{[σ. 7]} τις οποίες μέσω ΕΠΟ η UEFA παρέχει ετησίως σε συλλόγους της Σούπερ Λιγκ (και από την περίοδο 2009-10 σε κάποιους της Φούτμπολ Λιγκ επιλογής από την ΕΠΟ) για την ανάπτυξη των τμημάτων υποδομής όσων την προηγούμενη χρονιά δεν μετείχαν στις δύο ευρωπαϊκές διοργανώσεις (υπό το σκεπτικό να το επιτύχουν μακροπρόθεσμα). Τα κριτήρια καθορισμού του ύψους χρηματοδότησης προς το συνεταιρισμό σωματείων (λίγκα) που διοργανώνει κάθε ευρωπαϊκό πρωτάθλημα Α' κατηγορίας, είναι τελείως διαφορετικά από εκείνα για τις εθνικές ομοσπονδίες και σε αντίθεση με τη δική τους περίπτωση, τα ποσά εμφανίζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών.^{[σ. 8]}

Για συμμετοχή της εθνικής Ανδρών σε τελική φάση του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος

Διοργάνωση	EURO 2004 [σ. 9]	EURO 2008 [18]	EURO 2012 [19]	EURO 2016 0	Σύνολο
Κατάταξη ομάδας	νικήτρια	φάση των 16	φάση των 8	δεν προκρίθηκε
Ποσό συμμετοχής	4,859	7,500	8,000	0	20,359
Ποσό για επίτευξη νικών/ισοπαλιών στη φάση ομίλων	0,972	0000	1,500	–	02,472
Ποσό για επίτευξη προκρίσεων σε επόμενες φάσεις	8,421	0000	2,000	–	10,421
Ποσό για κατάκτηση της α' θέσης	2,591	0000	0000	–	02,591
Σύνολο (εκατομμύρια €)	16,4830	7,500	11,5000	0	35,843
Έξοδα ελληνικής αποστολής για μετακίνηση εντός & μετάβαση/επιστροφή στην/από	Πορτογαλία	Αυστρία	Πολωνία	Γαλλία
	πλήρης κάλυψη			–

• δεν περιλαμβάνονται οι χρηματοδοτήσεις που η UEFA παρείχε μέσω ΕΠΟ σε ελληνικούς συλλόγους των οποίων ποδοσφαιριστές μετείχαν με τις εθνικές τους στην προκριματική και τελική φάση Ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων.^{[σ. 10]}

Διατελέσαντες πρόεδροι

Στην ομοσπονδία έχουν προεδρεύσει οι εξής παράγοντες του ποδοσφαίρου ή/και γενικότερα του αθλητισμού:^[20][21][22]

Ονοματεπώνυμο	Διάστημα
Απόστολος Νικολαΐδης (α' θητεία)	1926-1927
Μαρίνος Μαρινάκης	1927
Παναγής Βρυώνης (α' θητεία)	1927
Π. Φιλίππου	1927-1928
Παναγής Βρυώνης (β' θητεία)	↓ 1928 ↓
Ιωάννης Χρυσάφης	↑ 1928 ↑
Δημήτριος Μαρσέλος (α' θητεία)	1929
Μιχαήλ Ρινόπουλος	1929
Κωνσταντίνος Κοτζιάς (α' θητεία)	1929-1930
Γεώργιος Καλαφάτης	1930
Δημήτριος Μαρσέλος (β' θητεία)	1930-1932
Νικόλαος Ξηρός	1932-1933
Απόστολος Νικολαΐδης (β' θητεία)	10.1933-1934
Κωνσταντίνος Καστρίτσης	1934-1936
Αθανάσιος Μέρμηγκας (α' θητεία)	1936-1937
Κωνσταντίνος Κοτζιάς (β' θητεία)	1937-1939
Αθανάσιος Μέρμηγκας (β' θητεία)	1939-1940
Παναγής Βρυώνης (γ' θητεία)	1940-1941
αδρανοποίηση εξαιτίας της Κατοχής
Δημητρός Καραμπάτης	1943-1946
Αθανάσιος Μέρμηγκας (γ' θητεία)	1946-1954

Ονοματεπώνυμο	Διάστημα	Παρατηρήσεις
Παναγής Βρυώνης (δ' θητεία)	↓ 1954 ↓
Ησαΐας Ησαΐας	↑ 1954 ↑
Αθανάσιος Μέρμηγκας (δ' θητεία)	1954-1967 ή 1968	παύση
Δημήτριος Βαρδάνης	1967 ή 1968-1969	διορισμός από το δικτατορικό καθεστώς
Γιώργος Δέδες	1969-1974
Δημήτριος Βογιατζής	1974
Λουκάς Πανουργιάς	1974-1975
Βασίλης Χατζηγιάννης	1975-1985
Σωτήρης Αλημίσης (α' θητεία)[23]	09.09.1985 - 30.08.1991
Κώστας Τριβέλλας[24]	31.08.1991 - 15.11.1997
Σωτήρης Αλημίσης (β' θητεία)[23]	21.11.1997 - 21.01.2000
Κώστας Αλεξανδρίδης	22.01.2000 - 00.07.2001	παραίτηση[σ. 11]
;	χρέη προέδρου στο μεσοδιάστημα
Βασίλης Γκαγκάτσης[26]	00.07.2001 - 11.12.2008	παραίτηση[σ. 12]
Βασίλης Χατζηαποστόλου	χρέη προέδρου στο μεσοδιάστημα[33]
Σοφοκλής Πιλάβιος[34]	24.01.2009 - 05.10.2012
Γιώργος Σαρρής[35]	06.10.2012 - 23.12.2014	παραίτηση[σ. 13]
Γιώργος Βούρβαχης[46]	χρέη προέδρου στο μεσοδιάστημα
Γιώργος Γκιρτζίκης[47]	23.01.2015 – 09.09.2016	παραίτηση[σ. 14]
;	χρέη προέδρου στο μεσοδιάστημα
Γιάννης Δρόσος	29.10.2016 - 17.08.2017	παραίτηση
Ευάγγελος Γραμμένος	18.08.2017 - 26.03.2021	Εκλογές (κατ' εντολήν ΦΙΦΑ)
Θοδωρής Ζαγοράκης	27.03.2021 - 08.09.2021
Παναγιώτης Δημητρίου	08.09.2021 - 31.05.2022	Παραίτηση λόγω πειθαρχικής δίωξης
Τάκης Μπαλτάκος	01.06.2022 - 05.06.2024
Μάκης Γκαγκάτσης	06.06.2024 - σήμερα

Κατά τις εννέα δεκαετίες ύπαρξης της ΕΠΟ, οι μόνοι με πρότερη αγωνιστική ή προπονητική ενασχόληση υψηλού επιπέδου –για την εποχή τους– στο άθλημα υπήρξαν οι Νικολαΐδης (εναρκτήριος πρόεδρος έως το 1927 και μεταξύ 1933-1934), Καλαφάτης (1930), Πανουργιάς (1974-1975) και ο –καταγεγραμμένος ως– εισηγητής του στη χώρα Βρυώνης (1927, 1928, 1940-1941, 1954). Με τελευταίο τον Πανουργιά περισσότερα από 40 χρόνια πριν, όλοι θήτευσαν για περιορισμένα χρονικά διαστήματα, όπως και ο πρώην διαιτητής της Α΄ Εθνικής Αλεξανδρίδης (1½ έτος τα 2000 και 2001).

Έμβλημα

Η σημαία, το λογότυπο και το έμβλημα της ομοσπονδίας περιγράφονται στο καταστατικό της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας.^[49] Ένα νέο έμβλημα παρουσιάστηκε το 2004, εμπεριέχοντας στοιχεία όπως τον χάρτη της χώρας, μια μπάλα και την ονομασία του φορέα.^[50]

Σημειώσεις

1. δευτερογενής πηγή (με βάση έκδοση της UEFA για την 50ετηρίδα της το 2004)^[6] καταγράφει την ΕΠΟ στα 30 ιδρυτικά μέλη, όμως το σχετικό λήμμα της Βικιπαίδειας στην αγγλική αναφέρει ως τέτοια μάλλον τις ομοσπονδίες Βελγίου, Γαλλίας, Ιταλίας και 25 τα χρονικά πρώτα μέλη
2. Financial Report 2003/2004 (2 Μαΐου 2005), ιστότοπος UEFA, σελ. 34, στήλες Ia και Ib (Αγγλικά). Μετατροπή ποσών σύμφωνα με τον αντίστοιχο 12μηνο μέσο όρο 0,6478 της ισοτιμίας ελβετικού φράγκου (CHF) προς ευρώ, κατά τον ιστότοπο του Ευρωσυστήματος (από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).
3. Financial Report 2004/2005 (23 Μαρτ. 2006), ιστότοπος UEFA, σελ. 30-31, στήλες 5η-7η (Αγγλικά). Μετατροπή ποσών σύμφωνα με τον μέσο όρο μηνών 0,6490 (=1÷1,5408) της ισοτιμίας ελβετικού φράγκου (CHF) προς ευρώ, τον οποίον παραθέτει η UEFA για το συγκεκριμένο οικονομικό έτος στον ισολογισμό του επόμενου 2005-06 (σελ. 12).
4. Financial Report 2005/2006 (30 Ιαν. 2007), ιστότοπος UEFA, σελ. 39-40, στήλες 5η-7η (Αγγλικά). Μετατροπή κάθε ποσού σύμφωνα με την ισοδυναμία αθροισμάτων ελβετικών φράγκων (CHF) και ευρώ στο τέλος της αντίστοιχης στήλης.
5. Financial Report 2006/07 (31 Ιαν. 2008), ιστότοπος UEFA, σελ. 51-52, στήλες 6η-8η και 10η (Αγγλικά). Μετατροπή ποσών σύμφωνα με τον μέσο όρο μηνών 0,6226 (=1÷1,6062) της ισοτιμίας ελβετικού φράγκου (CHF) προς ευρώ, τον οποίον παραθέτει η UEFA στη σελ. 14.
6. Financial Report 2007/08 (1 Απρ. 2009), ιστότοπος UEFA, σελ. 55-56, στήλες 6η-8η και 10η (Αγγλικά). Μετατροπή ποσών σύμφωνα με τον μέσο όρο μηνών 0,6132 (=1÷1,6308) της ισοτιμίας ελβετικού φράγκου (CHF) προς ευρώ, τον οποίον παραθέτει η UEFA στη σελ. 14.
7. αναλυτικά: 1,072 (1,655 εκατ. CHF ισοτιμίας 0,6478) την περίοδο 2003-04 (σελ. 34, στήλη Leagues), 1,031 (1,588 εκ. CHF ισοτιμίας 0,6490) την 2004-05 (σελ. 30-31, ομοίως), 1,026 (1,597 εκ. CHF ισοτιμίας 0,6425) την 2005-06 (σελ. 39-40, ομοίως), 1,441 την 2006-07 (σελ. 51-52, ομοίως), 1,507 την 2007-08 (σελ. 55-56, ομοίως), 1,402 την 2008-09 (σελ. 55-56, ομοίως), 2,469 την 2009-10 (σελ. 14-15, στήλη 4: non-participating clubs), 2,317 την 2010-11 (σελ. 12-13, ομοίως), 2,415 την 2011-12 (σελ. 12-13, ομοίως), 2,016 την 2012-13 (σελ. 12-13, ομοίως) και 2,090 την 2013-14 (σελ. 12-13, ομοίως)
8. για παράδειγμα, η ελληνική Σούπερ Λιγκ έχει εισπράξει λιγότερα μόνον από τις Πρέμιερ Λιγκ, Λέγκα Σέριε Α, Λα Λίγκα, DFL Γερμανίας, LFP Γαλλίας και σχεδόν ίσα με την ολλανδική Ερεντιφίζι (19,4 εκ. €), πολύ περισσότερα δε από τις λίγκες κρατών που περιστασιακά (Ρουμανίας 9,5 - Βελγίου 6,9) ή και μόνιμα (Τουρκίας 14,9 - Ρωσίας 11,6 - Πορτογαλίας 10,1 - Ουκρανίας 6,0) κατατάσσονταν από την UEFA το συγκεκριμένο διάστημα σε υψηλότερες θέσεις της βαθμολογίας εθνικών πρωταθλημάτων.^[17]
9. Financial Report 2003/2004 (2 Μαΐου 2005), ιστότοπος UEFA, σελ. 29. Μετατροπή ποσών σύμφωνα με τον αντίστοιχο 12μηνο μέσο όρο 0,6478 της ισοτιμίας ελβετικού φράγκου προς ευρώ, κατά τον ιστότοπο ευρωσυστήματος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
10. ειδικά για τη διοργάνωση του 2012, σωματεία της Ελλάδας εισέπραξαν αθροιστικά 3,178 εκατ. ευρώ^[19]
11. εξαιτίας παρατυπίας (κώλυμα ασυμβιβάστου) κατά την εκλογή του, όντας πρόεδρος της Ομοσπονδίας Διαιτητών Ποδοσφαίρου Ελλάδας (ΟΔΠΕ) το αμέσως προηγούμενο διάστημα, γεγονός που δεν εμπόδισε να θητεύσει επί 1½ έτος αν και είχε παραβιάσει τον αθλητικό νόμο 2725/99^[25]
12. μολονότι το 2006 είχε οριοθετήσει την απόσυρσή του γενικά από τα διοικητικά της ΕΠΟ πριν τις εκλογές του φθινοπώρου 2008,^[27] τελικά μετείχε σε εκείνες και μάλιστα επικεφαλής συνδυασμού, επικράτησε για τρίτη συνεχή φορά (νικητής τα 2001, 2004, 2008 δεν θα εκλεγεί το 2012) και δεύτερη χωρίς αντίπαλο,^[28] πριν να παραιτηθεί μόλις δίμηνο αργότερα. Ως αιτίες φέρονται^[29][30][31] οι ποινικές διώξεις εναντίον του και 5 ακόμη μελών του ΔΣ (όπως του ταμία Γ. Γκιρτζίκη, προέδρου από το 2015) με σοβαρότερη την απιστία κατά του Δημοσίου για οικονομικές ατασθαλίες στην κατασκευή ποδοσφαιρικών έργων,^[27] ενώ ο ίδιος έκανε λόγο περί κρατικών διωγμών "εκδίκησης" σε βάρος του μέσω της διακοπής επιχορήγησης του αθλήματος.^[32]
13. υπό την πίεση επικείμενων διώξεων –έγιναν γνωστές 3½ μήνες έπειτα– αυτού και συνολικά 9 ενεργών ή πρώην μελών του ΔΣ και στελεχών της ΕΠΟ για τη σύσταση της εγκληματικής οργάνωσης στο ελληνικό ποδόσφαιρο.^[36][37] Οι διώξεις προστέθηκαν στις επίσης κακουργηματικές για την Κάρτα Υγείας Ποδοσφαιριστή,^[38] τους παράτυπους Πίνακες Διαιτητών 2012 –πριν εκλεχθεί– όντας πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής Διαιτησίας (ΚΕΔ), τις πλαστές φορολογικές/ασφαλιστικές ενημερότητες κάποιων ΠΑΕ,^[39] όπως και στις καταγγελίες εμπλοκής του στην υπόθεση ξυλοδαρμού του αρχιδιαιτητή Χριστόφορου Ζωγράφου.^[40] Παραιτηθείς ο Σαρρής, φέρεται να επικαλέστηκε "πόλεμο" διαφόρων κύκλων,^[41] προσωπικούς λόγους και αδυναμία έκδοσης ατομικής φορολογικής ενημερότητας εξαιτίας της θέσης του στην ομοσπονδία,^[42] ενώ επισήμως δήλωσε ότι η αποχώρηση αφορά στην ενημερότητα –τελικά– της ΕΠΟ που η προσχηματική της άρση από την πολιτεία στερούσε στις τοπικές ΕΠΣ την κρατική επιχορήγηση^[43] (ζήτημα ήδη όμως διευθετημένο με τροπολογία της Βουλής).^[44] Πέραν της μακράς ανάλυσης ότι το πρόβλημα του αθλήματος στην Ελλάδα είναι οι πολιτικοί της, σε ευθυγράμμιση με την προ εξαετίας επιστολή παραίτησης του Β. Γκαγκάτση, η δική του είχε αναφορές για άτομα ταραγμένης ψυχοσύνθεσης λόγω ιδιαιτεροτήτων σε πολύ προσωπικές επιλογές, εποχή και νοοτροπία κρατικού ολοκληρωτισμού, περιπλανώμενους άφραγκους ιδιοκτήτες «ΠΑΕ», παράνοιες του καθένα κ.ά^[45]
14. Παρελθόν για την ΕΠΟ και τη διοίκηση του ελληνικού ποδοσφαίρου αποτελεί και επίσημα πλέον ο Γιώργος Γκιρτζίκης.^[48]

Παραπομπές

1. Βλ. Γάσιας 2005, σελ. 116-126
2. Σαν σήμερα (σελ. 24)^{[νεκρός σύνδεσμος]}
3. ΜΙΚΤΕΣ ΕΠΣ: ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ epo.gr
4. Εφημερίδα Εμπρός, 20 Σεπτεμβρίου 1949, σελ.4
5. Ιστορία & Δραστηριότητες Αρχειοθετήθηκε 2016-02-07 στο Wayback Machine. epsm.gr
6. founding members in UEFA...^{[νεκρός σύνδεσμος]}, roonba.fr.yuku.com
7. Οι θέσεις της ΕΠΟ για το αυτοδιοίκητο sport-fm.gr
8. Ναυτεμπορική Αρχειοθετήθηκε 2008-10-05 στο Wayback Machine. Ο Γκαγκάτσης επανεξελέγη πρόεδρος, 4 Οκτωβρίου 2008.
9. Κωδικοποιημένο καταστατικό, ιστότοπος ΕΠΟ
10. Τα Μέλη της ΕΠΟ epo.gr
11. Financial Report 2008/09 (24 Μαρτ. 2010), ιστότοπος UEFA, σελ. 55-56, στήλες 6η-7η (Αγγλικά)
12. Financial Report 2009/10 (22 Μαρτ. 2011), ιστότοπος UEFA, σελ. 14-15, στήλες 1-2 και 5 (Αγγλικά)
13. Financial Report 2010/11 (22 Μαρτ. 2012), ιστότοπος UEFA, σελ. 12-13, στήλες 1-2 και 5 (Αγγλικά)
14. Financial Report 2011/12 (23 Μαΐου 2013), ιστότοπος UEFA, σελ. 12-13, στήλες 1-2 και 5 (Αγγλικά)
15. Financial Report 2012/13 (27 Μαρτ. 2014), ιστότοπος UEFA, σελ. 12-13, στήλες 1-3 (Αγγλικά)
16. Financial Report 2013/14 (24 Μαρτ. 2015), ιστότοπος UEFA, σελ. 12-13, στήλες 1-3 (Αγγλικά)
17. UEFA rankings for club competitions • Association club coefficients, ιστότοπος UEFA (Αγγλικά)
18. Financial Report 2007/08 (1 Απρ. 2009), ιστότοπος UEFA, σ. 48 (Αγγλικά)
19. Financial Report 2011/12 (23 Μαΐου 2013), ιστότοπος UEFA, σελ. 24 και 27 (Αγγλικά)
20. Γκαγκάτσης VS Σαρρής • Πρόεδροι της ΕΠΟ, Άρης Ασβεστάς, sport-fm.gr
21. Από τον Απόστολο Νικολαΐδη στον... Αρχειοθετήθηκε 2015-10-05 στο Wayback Machine., Σωτ. Τριανταφύλλου - Αλ. Πλατής, sentragoal.gr (04.10.2012)
22. Αυτοί που «σημάδεψαν» την ΕΠΟ Αρχειοθετήθηκε 2016-03-06 στο Wayback Machine. sentragoal.gr (23.01.2009)
23. Ανακοίνωση ΕΠΟ 14/9/2013 (για το θάνατο του Σ. Αλημίση), ιστότοπος ΕΠΟ
24. Οι μεγάλες στιγμές των εκλογών της ΕΠΟ, Θάνος Μπλούνας, εφημ. Η Καθημερινή 04.10.2008
25. ΕΠΟ: Ιστορίες εκλογικής τρέλας! • Η μετάβαση, Άρης Ασβεστάς, contra.gr
26. Ακτίνες Χ σε Σαρρή & Γκαγκάτση • O πρόεδρος του Euro 2004, gazzetta.gr
27. Έργα και ημέρες του προέδρου της ΕΠΟ κ. B. Γκαγκάτση, Γιάννης Γεωργάκης, εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ 09.07.2006
28. Επανεκλογή Β. Γκαγκάτση στην προεδρία της ΕΠΟ Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., εφημ. Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ 04.10.2008 (με τα αναλυτικά αποτελέσματα της ψηφοφορίας)
29. Γκαγκάτσης VS Σαρρής • Ο Βασ. Γκαγκάτσης, Άρης Ασβεστάς, sport-fm.gr
30. Η σιωπηρή απαξίωση ενός μονάρχη, Αντώνης Καρπετόπουλος, εφημ. SPORTDAY 12.12.2008
31. ΕΠΟ: Ιστορίες εκλογικής τρέλας! • Το αντίο…, Άρης Ασβεστάς, contra.gr
32. Παραιτήθηκε ο Γκαγκάτσης • Η επιστολή του Βασίλη Γκαγκάτση^{[νεκρός σύνδεσμος]}, sport24.gr
33. Κούρσα για δύο η διαδοχή^{[νεκρός σύνδεσμος]}, Κώστας Φιτσαντωνάκης, sentragoal.gr
34. Ο Σοφοκλής Πιλάβιος διάδοχος του Β. Γκαγκάτση στην προεδρία της ΕΠΟ, sports.in.gr
35. Αναλυτικά αποτελέσματα εκλογών ΕΠΟ (6/10/2012), ιστότοπος ΕΠΟ
36. Όργιο φημών για παραίτηση Σαρρή υπό το βάρος των εξελίξεων^{[νεκρός σύνδεσμος]}, soccerplus.gr
37. Με 51 ψήφους νέος πρόεδρος στην ΕΠΟ ο Γιώργος Γκιρτζίκης, skai.gr
38. Παραληρηματική επιστολή παραίτησης του Σαρρή στις Ενώσεις Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., Θάνος Μπλούνας - Λευτέρης Κοντούρης, soccerplus.gr
39. Έργα και ημέρες του Γιώργου Σαρρή στην προεδρία της ΕΠΟ, Νίκος Συριώδης, sport24.gr
40. Πρώτη συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΠΟ μετά την άσκηση ποινικών διώξεων^{[νεκρός σύνδεσμος]}, soccerplus.gr
41. Αντίο με σοκολατάκια λόγω έλλειψης φορολογικής ενημερότητας!^{[νεκρός σύνδεσμος]}, soccerplus.gr
42. Την παραίτησή του γνωστοποίησε ο Σαρρής στο Δ.Σ^{[νεκρός σύνδεσμος]}, soccerplus.gr
43. ΕΠΟ: Παραιτήθηκε ο Σαρρής!, Αχιλλέας Τσιμπογιάννης, gazzetta.gr
44. Ακόμη και ο λόγος της παραίτησής του ήταν ένα "ψέμα" Αρχειοθετήθηκε 2014-12-30 στο Wayback Machine., soccerplus.gr
45. Η επιστολή παραίτησης του Προέδρου ΔΣ/ΕΠΟ Σαρρή Γεώργιου, ιστότοπος Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Χίου
46. Η ΕΠΟ ζητεί επιχορήγηση από το… "παρακράτος της ΓΓΑ"^{[νεκρός σύνδεσμος]}, soccerplus.gr
47. Επίσημα νέος πρόεδρος της ΕΠΟ ο Γιώργος Γκιρτζίκης Αρχειοθετήθηκε 2015-12-30 στο Wayback Machine., εφημ. Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 24.01.2015
48. http://www.sport-fm.gr/article/podosfairo/paraitithike-o-gkirtzikis/3199749
49. ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ epo.gr
50. «Νέο λουκ για το ελληνικό ποδόσφαιρο». epo.gr. 26 Μαρτίου 2004. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2023.

Πηγές

• Γιώργος Γάσιας, Η περίπτωση των ποδοσφαιρικών σωματείων στην ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου 1922-1936 (αδημοσίευτη μεταπτυχιακή εργασία), Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας - Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης, Ρέθυμνο 2005 (διαθέσιμη επίσης μέσω άλλης ηλεκτρονικής μορφής)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία – Επίσημος ιστότοπος