Ο Εκαταίος ο Μιλήσιος, γιος του Ηγησάνδρου, γεννήθηκε στη Μίλητο ανάμεσα στο 560 π.Χ. και το 550 π.Χ.,[2] και πέθανε μάλλον πριν από το 480 π.Χ.
Έζησε κατά τα χρόνια της βασιλείας του Δαρείου, που διαδέχθηκε στην εξουσία τον Καμβύση το Β'. Μαζί με το Διονύσιο το Μιλήσιο ήταν ιστοριογράφοι κατά την περίοδο της ξε' (65ης) Ολυμπιάδας. Η ιστοριογραφία αναπτύχθηκε στην Ιωνία. Όλοι οι ιστοριογράφοι πριν από τον Ηρόδοτο αποκαλούνται από πολλούς επιστήμονες, μάλλον περιοριστικά, «λογογράφοι» (ο Ηρόδοτος αποκαλεί τον Εκαταίο «λογοποιόν»). Με τον όρο αυτό αναφέρονται και στην ιστορία της αρχαίας λογοτεχνίας. Πρώτος ιστοριογράφος-λογογράφος θεωρείται ο Εκαταίος ο Μιλήσιος.[3]
Ο Εκαταίος καταγόταν από παλιά αρχοντική οικογένεια. Είναι βέβαιο ότι στη διάρκεια της Ιωνικής Επανάστασης (499 π.Χ.) έλαβε ενεργό μέρος στην πολιτική, συμβουλεύοντας τους συμπολίτες του. Ήταν άνθρωπος πολυταξιδεμένος, όχι όμως τόσο όσο ο Ηρόδοτος. Παραδίδεται πως υπήρξε μαθητής του φιλόσοφου Αναξίμανδρου και από τις απόψεις του διδασκάλου του ίσως επηρεάστηκε στη σύνταξη ενός χάρτη (Γης Περίοδος), όπου παρουσίαζε τη Γη επίπεδη, σε μορφή δίσκου. Η οικουμένη χωριζόταν από δύο μεγάλες θάλασσες, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, και από δύο μεγάλα ποτάμια, το Νείλο και το ∆ούναβη. Πάνω στο χάρτη αποτυπώνονταν πολλές τοποθεσίες, καθώς και άλλες λεπτομέρειες. Η απεικόνιση αυτή ανταποκρίνεται στην περιγραφή του Ομήρου, ότι η γη είναι κυκλικό σύμπλεγμα νησιών, που περιβάλλεται από υδάτινη κυκλική ζώνη. Ο χάρτης του Εκαταίου, παρά τις ποικίλες αυθαιρεσίες και ανακρίβειες, άσκησε μεγάλη επίδραση στους μεταγενέστερους, ακόμα και μετά την εμφάνιση συστηματικών χαρτογράφων-γεωγράφων, όπως ο Ερατοσθένης. Ο Εκαταίος συνόδευσε το χάρτη του με μια εκτεταμένη περιγραφή της Ευρώπης και της Ασίας (Γης Περιήγησις), η οποία ήταν διανθισμένη με πλούσιο εθνογραφικό υλικό για τους κατοίκους των περιοχών που ανέφερε. Πολλές φορές έδειξε να ενδιαφέρεται για περίεργες λεπτομέρειες αλλά και για παράξενα πράγματα. Μάλιστα η προτίμησή του στα περίεργα θέματα έκανε μερικά χρόνια αργότερα τον Ηρόδοτο να τον ψέξει, χωρίς όμως αυτό να τον εμποδίσει να χρησιμοποιήσει στη συγγραφή του το χάρτη του Μιλήσιου. Ακόμη, ο Εκαταίος θεωρείται πιθανώς ότι είναι ο συγγραφέας του περίφημου ορειχάλκινου γεωγραφικού πίνακα, τον οποίο ο τύραννος της Μιλήτου Αρισταγόρας είχε επιδείξει στον βασιλιά της Σπάρτης Κλεομένη το 504 π.Χ., για να τον πείσει να συμμαχήσει με αυτόν εναντίον των Περσών.
Ο Εκαταίος αντιλήφθηκε πως μόνο η παράθεση του μεγάλου πλήθους των πληροφοριών του με βάση το χρόνο –χρονολογική– θα καθιστούσε το έργο του περισσότερο χρήσιμο στο αναγνωστικό κοινό. Έτσι, συνέταξε σε τέσσερα βιβλία τις Γενεαλογίες, ένα έργο στο οποίο συγκέντρωσε και έβαλε σε τάξη όλες τις τότε γνωστές δοξασίες για τους μυθικούς ήρωες (αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν πως αυτό είναι το παλαιότερο έργο του). Η χρονολογική παρουσίαση έγινε με βάση τη διαδοχή των γενεών, υπολογίζοντας τη διάρκεια της κάθε γενιάς σε σαράντα έτη. Το περιεχόμενο αφορά στις παραδόσεις των Δαναϊδών, του Ηρακλή και των επιγόνων του, των Ηρακλειδών, του Δευκαλίωνα και των Αργοναυτών αλλά και στις παραδόσεις της Καρίας και της Λυκίας. Ο Εκαταίος στη συλλογή και στην παρουσίαση του υλικού του προσπάθησε να αποφύγει τις υπερβολές, χωρίς όμως να προχωρήσει σε επιστημονική επεξεργασία του. Ο τόνος είναι κριτικός, οι παραδόσεις είναι γραμμένες σε ύφος απλό και ζωηρό, ενώ προσπαθεί με ετυμολογίες να αποδείξει τη σχέση ανάμεσα στο αντικείμενο και το όνομά του. Η επίδρασή του στους μεταγενέστερους, και ιδιαίτερα στον Ηρόδοτο, υπήρξε μεγάλη. Έγραψε στην ιωνική διάλεκτο και είναι φανερό από τα αποσπάσματα που διασώθηκαν πως αγαπούσε ιδιαίτερα την έρευνα που αποσκοπούσε στην ανακάλυψη νέων πληροφοριών.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
