Έλληνας χορευτής και χορογράφος From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου (Αθήνα, 21 Ιουνίου 1964) είναι Έλληνας σκηνοθέτης, χορογράφος, performer και σχεδιαστής σκηνικών, κοστουμιών, μακιγιάζ και φωτισμών. Kέρδισε νωρίς την αναγνώριση ως ζωγράφος και κομίστας πριν το ενδιαφέρον του στραφεί στις παραστατικές τέχνες.
Δημήτρης Παπαϊωάννου | |
---|---|
Ο Παπαϊωάννου το 2008 | |
Γέννηση | 21 Ιουνίου 1964[1][2] Αθήνα |
Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
Σπουδές | Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών[1] και Κολλέγιο Αθηνών |
Ιδιότητα | χορογράφος |
Βραβεύσεις | Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής και Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου (2017)[3] |
Ιστοσελίδα | Επίσημος ιστότοπος |
Έγινε ο νεότερος καλλιτέχνης που του ανατέθηκε η δημιουργία της τελετής έναρξης των Θερινών Ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα το 2004.
Από το 2014 τα έργα του περιοδεύουν σε όλο τον κόσμο και είναι πλέον ένας διεθνώς αναγνωρισμένος πρωτοποριακός καλλιτέχνης.
Αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών.[4] Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών[5] στα εργαστήρια του Δημήτρη Μυταρά και της Ρένας Παπασπύρου. Είχε ήδη ξεκινήσει από τα 17 του χρόνια τη ζωγραφική έχοντας μαθητεύσει στο πλευρό του Γιάννη Τσαρούχη,[5] σύντομα όμως εξελίχθηκε σε κομίστα. Κόμικς και σκίτσα του δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά Βαβέλ,[6] Παραπέντε, Playboy,Μax,[5] Ιστός, Πρόσωπα και το φανζίν περιοδικό Κοντροσόλ στο Χάος που δημιούργησε με τον Αλέξη Μπίστικα.[7] Το 1982 ο Δημήτρης Παπαϊωάννου παρακολούθησε μαθήματα χορού στο στούντιο της Μαίρης Τσούτη, ενώ το 1983 αποτέλεσε βασικό μέλος της ομάδας Ανάλια. Την ίδια χρονιά βρέθηκε στη Νέα Υόρκη για σπουδές χορού στο στούντιο του Έρικ Χόκινς[8] και το La Mamma Experimental Theatre Company όπου μελετά την ιαπωνική τεχνοτροπία σύγχρονου χορού Butoh.[9]
Το 1986 ίδρυσε μαζί με την Αγγελική Στελλάτου την Ομάδα Εδάφους,[10] ένα χορευτικό σχήμα του οποίου είχε την πλήρη επιμέλεια. Με ελάχιστα τεχνικά μέσα στην αρχή και επίκεντρο την χορογραφία, η ομάδα κατάφερε να προκαλέσει αίσθηση στο φιλότεχνο κοινό της εποχής. Παρά το περιορισμένο κοινό της, η ομάδα καταφέρνει να βρει οικονομική υποστήριξη από ιδιωτικά και δημόσια ιδρύματα γεγονός που επιτρέπει στον Παπαιωάννου να εξελίξει τις παραγωγές της ομάδας και να δημιουργήσει, δίνοντας έμφαση στον φωτισμό, τα σκηνικά και τον ήχο, παραστάσεις υψηλής αισθητικής για τα δεδομένα της εποχής. Με την Ομάδα Εδάφους ανέβασε αρκετές παραστάσεις στην Ελλάδα, ορισμένες εκ των οποίων παρουσιάστηκαν στο εξωτερικό. Η Μήδεια, που προκάλεσε έκρηξη ενθουσιασμού στους καλλιτεχνικούς κύκλους, αποτελεί την παράσταση-σταθμό στην σταδιοδρομία του. Άλλες σημαντικές παραστάσεις της Ομάδας Εδάφους υπήρξαν:
.Ο Παπαϊωαννου ανέστειλε τη λειτουργία της ομάδας λίγο πριν αναλάβει την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα.[9]
Στις αρχές της δεκαετίας του '90 Ο Παπαϊωάννου συνεργάζεται με το Μέγαρο Μουσικής για το οποίο σκηνοθετεί μουσικά έργα, όπως Η Ιφιγένεια στο Γεφύρι της Άρτας[17] και Καταιγίδα[18] και δύο έργα όπερας, την Επιστροφή της Ελένης[19] το 1999 και το La Sonnambula το 2000.
Την ίδια δεκαετία στην Αθήνα ανθεί η νυχτερινή διασκέδαση. Ο Παπαϊωάννου θα σκηνοθετήσει μουσικές παραστάσεις όπως Νεφέλη (1995) και Δέντρο (1998) για τη Χάρη Αλεξίου, και Ηφαίστειο (1998) και Παραμύθι (2000) για την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, και θα διακοσμήσει μεγάλα dance clubs όπως τα Εργοστάσιο, Αεροδρόμιο, Άτομο.[9] Θα επιστρέψει στην σκηνοθεσία μουσικών παραστάσεων το 2010 για τη συναυλία της Λένας Πλάτωνος ΚΚ - 13 Ποιήματα του Καβάφη.[20]
Τον Μάιο του 2002 η Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων Αθήνα 2004 Γιάννα Αγγελοπούλου Δασκαλάκη ανέθεσε[21] στον Δημήτρη Παπαϊωάννου να συνεργαστεί ως καλλιτεχνικός επιμελητής με την Jack Morton Worldwide[22], την εταιρία που ανέλαβε την οργάνωση και παραγωγή των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας.[23] Ο καλλιτέχνης, συστρατεύοντας τους γνωστότερους καλλιτέχνες της χώρας και έναν μεγάλο αριθμό εθελοντών, εργάστηκε για 18 μήνες[24] για τη δημιουργία μιας οπτικοακουστικής υπερπαραγωγής που το 2004 παρακολούθησαν δισεκατομμύρια τηλεθεατών[25]. Το στάδιο εμφανίστηκε γεμάτο με νερό, το κύριο φυσικό χαρακτηριστικό της Ελλάδας, τεράστιες ιπτάμενες κατασκευές, μια κινούμενη σκηνή 370 μέτρων και άλλα εντυπωσιακά οπτικά εφέ.[24] Η παράσταση συγκεντρώθηκε στην οπτική διήγηση της οικουμενικής ιστορίας του Ελληνιστικού πνεύματος και της Ελληνικής "χαράς για την ζωή", από την αρχαιότητα έως τον σύγχρονο κόσμο.[24]
Η τελετή έναρξης, σε αντίθεση με προγενέστερες, παρουσιάστηκε ως μια εντυπωσιακή θεατρική παράσταση μέσα σε στάδιο,[24] στοιχείο στο οποίο εστίασε ο διεθνής τύπος χαρακτηρίζοντας το ως καινοτόμο και επαινώντας τους Έλληνες για το κατόρθωμά τους. Η δουλειά του Παπαϊωάννου, που μέχρι τότε ήταν γνωστή στο περιορισμένο κοινό του εναλλακτικού χορού και θεάτρου στην Ελλάδα,[26] έγινε γνωστή τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, κυριολεκτικά μέσα σε μια νύχτα, και στιγμάτισε την σταδιοδρομία του καλλιτέχνη.[5]
Το 2006 ο Παπαϊωάννου εγκαινίασε το ανακαινισμένο ιστορικό κινηματοθέατρο Παλλάς με την παράσταση 2 (Δύο),[27] ένα θέαμα χορού για την φύση και ταυτότητα του άντρα, σκηνοθετημένη σε ένα τεχνολογικά υπερσύγχρονο σκηνικό, με τη συμμετοχή αποκλειστικά αντρών χορευτών και με σκηνές που χαρακτηρίστηκαν ανοιχτά ομοφυλοφιλικών αναφορών. Σε αντίθεση με τις παραστάσεις του πριν τους Ολυμπιακούς αγώνες και παρά την ιδιαίτερη θεματολογία της, την έντονη προώθηση της και τις μέτριες κριτικές,[5] η παράσταση είχε μαζική προσέλευση και ξεπέρασε τα 100.000 εισιτήρια.Ο τύπος χαρακτήρισε τον Παπαϊωάνου ως "σταρ" και την παράσταση ως "φαινόμενο" λόγω της μαζικής αποδοχής της ακόμα και πριν την πρεμιέρα της.[28]
Η συνεργασία του με το Παλλάς συνεχίστηκε με παρόμοια εμπορική επιτυχία το 2008 με την αναπροσαρμοσμένη επανάληψη της παράστασης Μήδεια του 1993.[12] Στο ίδιο θέατρο ο Παπαϊωάννου σκηνοθέτησε το 2011 την παράσταση Μέσα, η οποία, χαρακτηρίστηκε από τον καλλιτέχνη ως εγκατάσταση[29] είχε διάρκεια 6 ωρών και έδινε στους θεατές την ελευθερία να την παρακολουθήσουν αποσπασματικά.[30] Ενώ η παράσταση προβλήθηκε έντονα από τα μ.μ.ε., η προσέλευση του κοινού ήταν τελικά πολύ μικρή.[29]
Μία από τις σημαντικότερες επιρροές που είχε ο καλλιτέχνης είναι, κατά τα λεγόμενα του, το έργο του σκηνοθέτη Ρόμπερτ Ουίλσον.[26]
Του απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο για την σκηνοθεσία των τελετών των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας
Ο φωτισμός της Ελευθερίας Ντεκώ για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων το 2004 στην Αθήνα βραβεύτηκε ως ο καλύτερος της χρονιάς στα αμερικάνικα τηλεοπτικά βραβεία ΕΜΜΥ.[31]
Κρατικό βραβείο χορού έχουν λάβει οι παραστάσεις της ομάδας εδάφους Μήδεια (1993), Ανθρώπινη Δίψα (1999) και Για πάντα (2001)
Βραβεύτηκε για τα σκίτσα του στη Biennale νέων καλλιτεχνών της Μασσαλίας το 1990.
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι ανοιχτά ομοφυλόφιλος από την εφηβεία του.[32]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.