Δεοξυριβόζη
χημική ένωση / From Wikipedia, the free encyclopedia
Η δεοξυριβόζη (αγγλ.: deoxyribose) ή δεσοξυριβόζη (γαλ.: désoxyribose), ή ακριβέστερα, η 2-δεοξυριβόζη, είναι ένας μονοσακχαρίτης με ημισυντακτικό τύπο
Δεοξυριβόζη | |
---|---|
Γενικά | |
Όνομα IUPAC | 2-δεοξυ-D-ριβόζη |
Άλλες ονομασίες | Δεοξυριβόζη 2-δεοξυ-D-ερυθροπεντόζη Θυμινόζη 3,4,5-τριυδροξυπεντανάλη |
Χημικά αναγνωριστικά | |
Χημικός τύπος | C5H10O4 |
Μοριακή μάζα | 134,13 amu |
Σύντομος συντακτικός τύπος | HOCH2CH(OH)CH(OH)CH2CHO |
Αριθμός CAS | 533-67-5 |
SMILES | C(C=O)[C@@H]([C@@H](CO)O)O |
InChI | 1S/C5H10O4/c6-2-1-4(8)5(9)3-7/h2,4-5,7-9H,1,3H2/t4-,5+/m0/s1 |
Αριθμός EINECS | 208-573-0 |
PubChem CID | 5460005 |
ChemSpider ID | 4573703 |
Ισομέρεια | |
Οπτικά ισομερή | 4 |
Φυσικές ιδιότητες | |
Σημείο τήξης | 91°C |
Πυκνότητα | 1.424 kg/m3 |
Διαλυτότητα στο νερό | Πολύ διαλυτή |
Εμφάνιση | λευκό κρυσταλλικό στερεό |
Χημικές ιδιότητες | |
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). |
HOCH2CH(OH)CH(OH)CH2CHO. Το όνομά της δείχνει ότι είναι ένα δεοξυσάκχαρο, που σημαίνει ότι (τυπικά) προέρχεται από ένα άλλο σάκχαρο, μετά από την αφαίρεση ενός ατόμου οξυγόνου από το μόριο αυτού.
Πιο συγκεκριμένα, η δεοξυριβόζη (τυπικά) προέρχεται απότο σάκχαρο ριβόζη [HOCH2CH(OH)CH(OH)CH(OH)CHO], μετά από την αφαίρεση ενός ατόμου οξυγόνου από το μόριο αυτής (της ριβόζης). Από τις πεντόζες, η αραβινόζη και η ριβόζη διαφέρουν μόνο στερεοχημικά, και ειδικότερα στο C#2. Επομένως, η 2-δεοξυριβόζη και η 2-δεοξυαραβινόζη είναι ισοδύναμες, αν και ο τελευταίος όρος (2-δεοξυαραβινόζη) χρησιμοποιείται σπάνια, γιατί η ριβόζη, και όχι η αραβινόζη, αποτελεί τον πρόδρομο της δεοξυριβόζης.
Τυπικά, ο όρος «δεοξυριβόζη», εκτός από τη 2-δεοξυριβόζη, επεκτείνεται επίσης και σε άλλες ισομερείς δεοξυριβόζες. Συγκεκριμένα, τυπικά, υπάρχουν οι ακόλουθες δεοξυριβόζες:
- 1-δεοξυριβόζη, με ημισυντακτικό τύπο HOCH2CH(OH)CH(OH)CH(OH)CΗ: (ασταθές καρβένιο).
- 2-δεοξυριβόζη, με ημισυντακτικό τύπο HOCH2CH(OH)CH(OH)CH2CHO.
- 3-δεοξυριβόζη, με ημισυντακτικό τύπο HOCH2CH(OH)CH2CH(OH)CHO.
- 4-δεοξυριβόζη, με ημισυντακτικό τύπο HOCH2CH2CH(OH)CH(OH)CHO.
- 5-δεοξυριβόζη, με ημισυντακτικό τύπο CH3CH(ΟΗ)CH(OH)CH(OH)CHO.