![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Jonas_Basanavicius_%25281851-1927%2529.jpg/640px-Jonas_Basanavicius_%25281851-1927%2529.jpg&w=640&q=50)
Γιόνας Μπασαναβίτσιους
Λιθουανός ακτιβιστής / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Γιόνας Μπασαναβίτσιους ( pronunciation (βοήθεια·πολυμέσα) pronunciation (βοήθεια·πολυμέσα), πολωνικά: Jan Basanowicz ; 23 Νοεμβρίου 1851 – 16 Φεβρουαρίου 1927) ήταν ακτιβιστής και υποστηρικτής της Λιθουανικής Εθνικής Αναγέννησης. Συμμετείχε σε κάθε σημαντικό γεγονός που οδήγησε στο ανεξάρτητο λιθουανικό κράτος και του απονέμεται συχνά ο άτυπος τιμητικός τίτλος του «Πατριάρχη του Έθνους» (λιθουανικά: tautos patriarchas) για τις συνεισφορές του.
Γιόνας Μπασαναβίτσιους | |
---|---|
![]() | |
Γενικές πληροφορίες | |
Προφορά | |
Γέννηση | 23 Νοεμβρίου 1851[1][2][3] Ožkabaliai |
Θάνατος | 16 Φεβρουαρίου 1927[1][4][5] Βίλνιους[6] |
Τόπος ταφής | Κοιμητήριο Ράσος (54°40′9″ s. š., 25°18′10″ v. d.) |
Εθνικότητα | Λιθουανοί[7] |
Χώρα πολιτογράφησης | Ρωσική Αυτοκρατορία Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία Λιθουανία |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Ρωσικά Λιθουανικά[8] |
Εκπαίδευση | διδακτορικό δίπλωμα |
Σπουδές | Πρώτη Ιατρική Σχολή Μόσχας Σετσένοφ Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας Marijampolė Gymnasium |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | γλωσσολόγος ιστορικός συγγραφέας δημοσιογράφος πολιτικός ιατρός λαογράφος εθνογράφος[9] |
Εργοδότης | Aušra[10] |
Οικογένεια | |
Αδέλφια | Vincas Basanavičius |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Βραβεύσεις | Doctor Honoris Causa at the Vytautas Magnus University |
Υπογραφή | |
![]() | |
![]() | |
δεδομένα |
Γεννημένος σε οικογένεια αγροτών, ο Μπασαναβίτσιους επρόκειτο να γίνει ιερέας, αλλά αντ' αυτού επέλεξε να σπουδάσει ιατρική στην Ιατρική Ακαδημία της Μόσχας. Εργάστηκε ως γιατρός από το 1880 έως το 1905 στο Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας. Παρά τη μεγάλη απόσταση, αφιέρωσε σημαντική προσπάθεια στο λιθουανικό πολιτιστικό έργο. Ίδρυσε την πρώτη λιθουανική εφημερίδα Aušra (1883), συνεισέφερε άρθρα για τη Λιθουανία στον Τύπο, συνέλεξε δείγματα λιθουανικής λαογραφίας (τραγούδια, παραμύθια, θρύλους, αινίγματα κ.λπ.) και τα δημοσίευσε. Ασχολήθηκε επίσης με την τοπική βουλγαρική πολιτική. Επέστρεψε στη Λιθουανία το 1905 και αμέσως εντάχθηκε στην πολιτιστική ζωή της Λιθουανίας. Έγινε πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του Μεγάλου Σέιμας του 1905 του Βίλνιους. Το 1907, ίδρυσε τη Λιθουανική Επιστημονική Εταιρεία, μια επιστημονική εταιρεία αφιερωμένη στη Λιθουανική ιστορία, εθνογραφία και γλωσσολογία. Ο Μπασαναβίτσιους έγινε πρόεδρος της εταιρείας και αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής του στις υποθέσεις της. Το 1917, εξελέγη από τη Διάσκεψη του Βίλνιους στο Συμβούλιο της Λιθουανίας. Προήδρευσε της συνόδου του συμβουλίου, που υιοθέτησε την Πράξη της Ανεξαρτησίας της Λιθουανίας στις 16 Φεβρουαρίου 1918 και ήταν ο πρώτος, που την υπέγραψε. Στον απόηχο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, το Βίλνιους άλλαξε χέρια και καθεστώτα πολλές φορές, αλλά ο Μπασαναβίτσιους αρνήθηκε να φύγει προστατεύοντας τα μουσεία, τις βιβλιοθήκες, τα αρχεία της πόλης και συνεχίζοντας τη δια βίου έρευνά του για πολιτιστικά θέματα της Λιθουανίας. Μετά την Ανταρσία του Ζελιγκόφσκι τον Οκτώβριο του 1920, το Βίλνιους έγινε μέρος της Πολωνίας και οι δραστηριότητες της Λιθουανίας λογοκρίθηκαν και περιορίστηκαν. Η συνεχιζόμενη παρουσία του Μπασαναβίτσιους στην πόλη έγινε σύμβολο των λιθουανικών αξιώσεων στην σκληρά αμφισβητούμενη περιοχή του Βίλνιους. Όταν πέθανε το 1927, η λιθουανική κυβέρνηση κήρυξε πενθήμερο πένθος.