Βουλευτικές εκλογές στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2016)

Βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στην Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας στις 11 Δεκεμβρίου 2016 με έναν επαναληπτικό γύρο στις 25 Δεκεμβρίου στο Γκόστιβαρ και στο Τέαρτσε. Παρότι συγκέντρωσε ποσοστό 39%, το εθνικιστικό VMRO-DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι υπέστη απώλειες στα ποσοστά του και στην κοινοβουλευτική του εκπροσώπηση.^[1]

Βουλευτικές εκλογές στην Π.Γ.Δ.Μ. του 2016

2014 ← 11 Δεκεμβρίου 2016 → 2020

Οι 120 έδρες στη Συνέλευση (Σομπράνιε) Συμμετοχή 66,79% 3,83 π.μ.   Κόμμα πλειοψηφίας Κόμμα μειοψηφίας Τρίτο κόμμα   Επικεφαλής Νίκολα Γκρούεφσκι Ζόραν Ζάεφ Αλί Αχμέτι Κόμμα ΕΜΕΟ – ΔΚΜΕΕ Σοσιαλδημοκρατική Ένωση Μακεδονίας Δημοκρατική Ένωση Ένταξης Συμμαχία Συμμαχία του ΕΜΕΟ–ΔΚΜΕΕ Συμμαχία της ΣΔΕΜ - Προηγούμενες εκλογές 61 έδρες, 43,0% 34 έδρες, 25,3% 19 έδρες, 13,7% Έδρες 51 49 10 Αλλαγή στις έδρες 10 15 9 Λαϊκή ψήφος 454.577 436.981 86.796 Ποσοστό 39,39% 37,87% 7,52%   Τέταρτο κόμμα Πέμπτο κόμμα Έκτο κόμμα   Κ.Μπ. Επικεφαλής Μπιλάλ Κασάμι Ζιάντιν Σέλα Μεντούχ Θάτσι Κόμμα Κίνημα Μπέσα ΚM – ΔΚΑ Δημοκρατικό Κόμμα Αλβανών Συμμαχία - Αλβανική Συμμαχία - Προηγούμενες εκλογές Νέο Νέο 7 Έδρες 5 3 2 Αλλαγή στις έδρες 5 3 5 Λαϊκή ψήφος 57.868 35.121 30.964 Ποσοστό 5,01% 3,04% 2,68%

Τα αποτελέσματα σε κάθε δήμο της χώρας από τις εκλογές του 2016

Απερχόμενος Πρωθυπουργός Εμίλ Ντιμιτρίεφ ΕΜΕΟ – ΔΚΜΕΕ Εκλεγμένος Πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ Σοσιαλδημοκρατική Ένωση Μακεδονίας

Πλαίσιο

Η απερχόμενη κυβέρνηση ανέλαβε το 2014 και κατηγορήθηκε για αυταρχικότητα και διαφθορά, με χαρακτηριστικά παραδείγματα το σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών, το οποίο αποκαλύφθηκε κατά την ίδια περίοδο, και την αποχή της αντιπολίτευσης από το κοινοβούλιο.^[2]

Η πρώτη συμφωνία για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών τον Ιούλιο του 2015 έγινε ανάμεσα στα τέσσερα μεγαλύτερα κόμματα της ΠΓΔΜ και ορίστηκε η ημερομηνία της 24ης Απριλίου^[3] και αργότερα η ημερομηνία μεταφέρθηκε στην 5η Ιουνίου 2016.^[4]

Έπειτα από τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και της ΕΕ, τον Ιούλιο του 2016 τα 4 μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα πέτυχαν μια νέα συμφωνία για να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές.^[5]

Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι στους εκλογικούς καταλόγους της χώρας ήταν γύρω στο 1,5 εκατομμύριο, ενώ έλαβαν μέρος συνολικά 11 κόμματα και συνασπισμοί κομμάτων.^[2]

Ένας επαναληπτικός γύρος έγινε στις 25 Δεκεμβρίου 2016 στο Τεάρτσε και στο Γκόστιβαρ,^[6] παρότι το αποτέλεσμα έμεινε αμετάβλητο στο Τεάρτσε, όπου ο κυβερνών συνασπισμός VMRO-DPMNE διατήρησε μια μικρή πλειοψηφία.

Εκλογικό σύστημα

Από τις συνολικά 123 έδρες στη Συνέλευση της Δημοκρατίας, οι 120 εκλέγονται σε 6 περιφέρειες (που αριθμούν 20 έδρες η καθεμιά) με τη χρήση του συστήματος της κλειστής λίστας με αναλογική εκπροσώπηση, χωρίς εκλογικό όριο, με την κατανομή των εδρών να γίνεται με τη μέθοδο Ντ' Οντ. Οι υπόλοιπες 3 έδρες είναι μονοεδρικές περιφέρειες που εκλέγονται με το πλειοψηφικό σύστημα και εκπροσωπούν τους απόδημους κατοίκους της ΠΓΔΜ (που ζουν στο εξωτερικό), με μία έδρα για την Ευρώπη και την Αφρική, μία για την Αμερική και μία με την Ασία και την Αυστραλία.^[7] Ωστόσο, οι έδρες των αποδήμων θα ήταν έγκυρες μόνο αν η συμμετοχή των ψηφοφόρων ήταν επαρκής. Καθώς δεν επιτεύχθηκε αυτό, οι έδρες δεν κερδήθηκαν.

Συμμετοχές: Συμμαχίες – Κόμματα

Στις εκλογές συμμετείχαν 1092 υποψήφιοι πολιτικοί, από τους οποίους το 41% ήταν γυναίκες. Αναμετρήθηκαν 5 πολιτικές συμμαχίες και 6 πολιτικά κόμματα, συνολικά 53 κόμματα. Οι εκλογείς της χώρας κλήθηκαν να διαλέξουν από 58 διαφορετικές λίστες, ενώ για τους Βορειομακεδόνες του εξωτερικού υπήρχαν 12 υποψήφιοι και 4 λίστες.^[8]

Συμμαχία του ΕΜΕΟ – ΔΚΜΕΕ

Κόμμα			Αρχηγός		Πολιτική Ιδεολογία – Θέση	Προηγ. έδρες[9]	Παρ.
		ΕΜΕΟ – ΔΚΜΕΕ ВМРО-ДПМНЕ		Νίκολα Γκρούεφσκι	Κεντροδεξιά ως δεξιά, Μακεδονικός εθνικισμός, Συντηρητισμός, Χριστιανοδημοκρατία	52
		Σοσιαλιστικό Κόμμα της Μακεδονίας Социјалистичка партија на Македонија		Λιούμπισλαβ Ίβανοφ Τζίγκο	Αριστερά, Σοσιαλδημοκρατία, Δημοκρατικός σοσιαλισμός	3	[10]
		Δημοκρατικό Κόμμα των Σέρβων της Μακεδονίας Демократска партија Срба у Македонији		Ίβαν Στόικοβιτς	Συμφέροντα της Σερβικής μειονότητας	1	[11]
		Ένωση των Ρομά στη Μακεδονία Сојуз на Ромите од Македонија		Άμπντι Μπάιραμ	Συμφέροντα της μειονότητας των Ρομά	1	[12]
		Επιλογή των Πολιτών της Μακεδονίας Граѓанска опција за Македонија-ГРОМ		Στέβτσο Γιακίμοβσκι	Κέντρο, Φιλελευθερισμός	1	[13]
		Κόμμα Ένταξης των Ρομά Партија за интеграција на Ромите		Μπάιραμ Μπέρατ[14]	Δικαιώματα της μειονότητας των Ρομά		[15]
		Μόνιμη Μακεδονική Ριζοσπαστική Ένωση Трајно македонско радикално обединување		Βάντσο Σέχταντσι	Δεξιά, Συντηρητισμός, Υπερεθνικισμός
		Μακεδονική Δράση – Συντηρητικό Κόμμα Македонска акција - Конзервативна партија			Δεξιά, Συντηρητισμός		[16]
		Νέο Φιλελεύθερο Κόμμα Нова либерална партија		Ντράγκαν Βασίλεσκι[17]			[18]
		Κόμμα των Ενωμένων Δημοκρατών της Μακεδονίας Партија на обединети демократи на Македонија		Ζίβκο Γιανκούλοβσκι	Κεντροαριστερά		[19]
		Μακεδονική Συμμαχία Македонска алијанса		Τζόρτζια-Τζορτζ Ατανάσοσκι[20]	Δεξιά, Συντηρητισμός, Εθνικισμός		[21]
		Δημοκρατικό Κόμμα των Τούρκων Демократска партија на Турците		Κέναν Χάσιπι (2002-2016)[22]	Κέντρο, Συμφέροντα της Τουρκικής μειονότητας	1	[23]
		ΕΜΕΟ – ΔΚ ВМРО – ДП		Βλάντιμιρ Γκολούμποβσκι	Συντηρητισμός, Εθνικισμός		[24]
		Ενωμένοι Ρομά της Μακεδονίας Роми обединети од Македонија (ΡΟΜ)		Έρτζαν Σέλιμι[25]	Δικαιώματα των Ρομά		[26]
		Ένωση των Αριστερών Δυνάμεων του Τίτο Сојуз на Титови леви сили		Σλόμπονταν Ουγκρίνοβσκι	Αριστερά, Κομμουνισμός, Τιτοϊσμός, Μαρξισμός-Λενινισμός		[27]
		Κίνημα Εθνικής Ενότητας των Τούρκων ДНЕТ		Έρντογκαν Σάρατς[28]	Κέντρο, Δικαιώματα της Τουρκικής μειονότητας
		Δημοκρατικές Δυνάμεις των Ρομά Демократски сили на Ромите		Σάμπαν Σάλιου[29]	Δικαιώματα της μειονότητας των Ρομά
		Κόμμα Δικαιοσύνης Партија на правдата
		Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης της Μακεδονίας Странка на демократска акција на Македонија				1
		Κόμμα των Βλάχων της Μακεδονίας Партија на Власите од Македонија			Συμφέροντα της Βλάχικης μειονότητας		[30]
		Εργατικό και Γεωργικό Κόμμα Работничко-земјоделска партија
		Δημοκρατικό Βοσνιακό Κόμμα Демократска Бошњачка партија			Συμφέροντα της Βοσνιακής μειονότητας		[31]
		Δημοκρατικό Κόμμα των Ρομά Демократска партија на Ромите			Συμφέροντα της μειονότητας των Ρομά
		Ενωμένο Κόμμα Ισότητας των Ρομά Обединета партија за еднаквост на Ромите			Συμφέροντα της μειονότητας των Ρομά

Συμμαχία της ΣΔΕΜ

Κόμμα			Αρχηγός		Πολιτική Ιδεολογία – Θέση	Προηγ. έδρες[9]	Παρ.
		Σοσιαλδημοκρατική Ένωση Μακεδονίας Социјалдемократски сојуз на Македонија		Ζόραν Ζάεφ	Κεντροαριστερά, Σοσιαλδημοκρατία, Ευρωπαϊσμός	25
		Νέο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Нова социјалдемократска партија		Τίτο Πέτκοβσκι[32]	Κεντροαριστερά, Σοσιαλδημοκρατία, Φιλελευθερισμός	3	[33]
		Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα Либерално-демократска партија		Γκόραν Μίλεβσκι (από το 2015)[34]	Κέντρο ως Κεντροαριστερά, Κοινωνικός φιλελευθερισμός	3	[35]
		Κόμμα Τουρκικού Κινήματος στη Μακεδονία Партија за движење на Турците во Македонија		Αντνάν Καχίλ (από το 1998)[36]	Συμφέροντα της Τουρκικής μειονότητας
		Νέα Εναλλακτική Нова алтернатива		Τζόρτζι Ορόβτσανετς[37]
		Σερβικό Κόμμα της Μακεδονίας Српска странка во Македонија		Μίροσλαβ Γιοβάνοβικ[38]			[39]
		Κόμμα Οικονομικής Αλλαγής 21 Партија за економски промени 21		Μπιλιάνα Γιοβάνοβσκα	Οικονομία		[40]
		ΚΕΣΠοΜ ПОПГМ		Ιλία Νικολόβσκι	Συμφέροντα των συνταξιούχων		[41]
		Κόμμα για το Ευρωπαϊκό Μέλλον Партија за европска иднина		Φίατ Τσάνοβσκι[42]	Κέντρο, Ευρωπαϊσμός		[43]
		Συμμαχία της Θετικής Μακεδονίας Алијанса за позитивна Македонија		Ρούμπιν Ζέμον[44]	Αριστερά, Σοσιαλδημοκρατία		[45]
		Δημοκρατική Ανανέωση της Μακεδονίας Демократска обнова на Македонија		Λιλιάνα Πόποβσκα[46]	Κέντρο, Πράσινος φιλελευθερισμός	1	[47]
		Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα της Μακεδονίας Српска напредна странка во Македонија (СНСМ)		Ντράγκισα Μίλετιτς			[48]
		Κόμμα Ολοκληρωτικής Ένταξης των Ρομά Партија за целосна еманципација на Ромите (ПЦЕР)		Σάμκα Ιμπραΐμοβσκι[49]	Συμφέροντα των Ρομά
		Δημοκρατική Ένωση των Βλάχων της Μακεδονίας Демократски сојуз на Власите од Македонија,			Συμφέροντα της Βλάχικης μειονότητας		[50]

Άλλες συμμαχίες

Συμμαχία			Αρχηγός		Πολιτική Ιδεολογία – Θέση	Προηγ. έδρες[9]	Παρ.
		Αλβανική Συμμαχία Κίνημα Μεταρρυθμίσεων – Δημοκρατικό Κόμμα των Αλβανών Ενότητα Εθνική Δημοκρατική Αναγέννηση		Ζιαντίν Σέλα	Δικαιώματα της Αλβανικής μειονότητας		[51]
		Συμμαχία για Αλλαγή και Δικαιοσύνη – Τρίτο Μπλοκ Δημοκρατική Ένωση[52] Μακεδονικό Δημοκρατικό Μέτωπο ΔΗΜΟΚ – Νέα Καλύτερη Μακεδονίας Μακεδονική Μεταρρυθμιστική Επιλογή Ανανέωσης – Κόμμα των Εργατών		Πάβλε Τράγιανοφ[53]		1	[54]
		Συμμαχία «ΕΜΕΟ για τη Μακεδονία» ΕΜΕΟ – Λαϊκό Κόμμα[55] Αξιοπρέπεια[56] Ενωμένοι για τη Μακεδονία[57]		Λιούμπτσο Γκεοργκιέβσκι[58]		1	[59]

Πολιτικά κόμματα

Κόμμα			Αρχηγός		Πολιτική Ιδεολογία – Θέση	Προηγ. έδρες[9]	Παρ.
		Δημοκρατικό Κόμμα των Αλβανών Демократска партија на Албанците		Μεντούχ Θάτσι	Συμφέροντα της Αλβανικής μειονότητας	7	[60]
		Δημοκρατική Ένωση Ένταξης Демократска унија за интеграција		Αλί Αχμέτι	Κεντροδεξιά, Συμφέροντα της Αλβανικής μειονότητας, Κοινωνικός συντηρητισμός, Ευρωπαϊσμός	19	[61]
		Κόμμα Δημοκρατικής Ευημερίας Партија за демократски просперитет		Αμπντούλαντι Βέισελι[62]	Συμφέροντα της Αλβανικής μειονότητας
		Κίνημα Μπέσα Движење Беса		Μπιλάλι Κασάμι[63]	Συμφέροντα της Αλβανικής μειονότητας[64]		[65]
		Αριστερά Левица		Ντίμιταρ Απάσιεφ[66]	Αριστερά, Σοσιαλισμός, Αριστερός εθνικισμός		[67]

Αποτελέσματα

Σύμφωνα με την Εθνική Εκλογική Επιτροπή, το κόμμα του Γκρούεφσκι κέρδισε τις 51 από τις συνολικά 120 έδρες στη Συνέλευση της Δημοκρατίας έναντι 49 για την Σοσιαλδημοκρατική Ένωση, η οποία σημείωσε άνοδο 15 εδρών σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές.^[68]

Ψήφοι
Ε-Δ			39.39%
ΣΔΕΜ			37.87%
ΔΕΕ			7.52%
Μπέσα			5.01%
ΑΣ			3.04%
ΔΚΑ			2.68%
Άλλα			4.48%

Έδρες
Ε-Δ			42.50%
ΣΔΕΜ			40.83%
ΔΕΕ			8.33%
Μπέσα			4.17%
ΑΣ			2.50%
ΔΚΑ			1.67%

Κόμμα		Ψήφοι	%	Έδρες	+/–
	Συμμαχία του ΕΜΕΟ – ΔΚΜΕΕ	454.577	39,39	51	−10
	Συμμαχία της ΣΔΕΜ	436.981	37,87	49	+15
	Δημοκρατική Ένωση Ένταξης	86.796	7,52	10	−9
	Κίνημα Μπέσα	57.868	5,01	5	Νέο
	Αλβανική Συμμαχία	35.121	3,04	3	Νέο
	Δημοκρατικό Κόμμα των Αλβανών	30.964	2,68	2	−5
	Συμμαχία «ΕΜΕΟ για τη Μακεδονία»	24.524	2,13	0	Νέο
	Η Αριστερά	12.120	1,05	0	Νέο
	Συμμαχία για Αλλαγή και Δικιαοσύνη – Τρίτο Μπλοκ	10.028	0,87	0	Νέο
	Φιλελεύθερο Κόμμα της Μακεδονίας	3.840	0,33	0	0
	Κόμμα Δημοκρατικής Ευημερίας	1.143	0,10	0	0
Άκυρα/λευκά ψηφοδέλτια		37.870	–	–	–
Σύνολο		1.191.832	100	120	−3
Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι/συμμετοχή		1.784.416	66,79	–	–
Πηγή: SEC

Επακόλουθα

Μετά τις εκλογές, ο Γκρούεφσκι έλαβε εκ νέου εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης, τον Ιανουάριο του 2017. Ο συνασπισμός VMRO-DPMNE του εντολοδόχου πρωθυπουργού Γκρούεφσκι δεν πέτυχε να καταλήξει σε συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με το αλβανικό κόμμα (DUI) του Αλί Αχμέτι, πρώην κυβερνητικό εταίρο.^[69] Η άρνηση του προέδρου Γκιόργκι Ιβάνοφ να δώσει την εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης στον αρχηγό της αντιπολίτευσης Ζόραν Ζάεφ (στην οποία κατά δήλωσή του θα ελάμβανε μέρος το κόμμα του Αχμέτι) οδήγησε σε ένταση και την κορύφωση του πολιτικού αδιεξόδου.^[70] Στις 27 Μαρτίου 2017 συνεδρίασε η Βουλή υπό τη νέα της σύνθεση, προκειμένου να εκλέξει τον πρόεδρό της, όμως ο απερχόμενος πρωθυπουργός Γκρούεφσκι δεν παρευρέθηκε στη συνεδρίαση, εμποδίζοντας τη διαδικασία.^[71]

H πόλωση και το πολιτικό αδιέξοδο συνεχίστηκαν τις επόμενες εβδομάδες, με τον συνασπισμό του Γκρούεφσκι να κατηγορεί το σοσιαλδημοκρατικό SDSM ότι τα έχει συμφωνήσει με τους Αλβανούς να "καταλύσει" την "μακεδονική" ταυτότητα της ΠΓΔΜ, μετατρέποντάς την σε αλβανοσλαβική.^[72]

Παραπομπές

1. ΠΓΔΜ: “Πύρρειος” νίκη του κόμματος του Γκρούεφσκι στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές^{[νεκρός σύνδεσμος]}, ΕΡΤ, 12-12-2016 (ανταπόκριση του Νίκου Φραγκόπουλου), δημοσίευση στο ert.gr.
2. Πρόωρες εκλογές στην ΠΓΔΜ την Κυριακή, real.gr, 9-12-2016.
3. Βόρεια Μακεδονία : Πρόωρες εκλογές την 5η Ιουνίου Αρχειοθετήθηκε 2017-01-06 στο Wayback Machine., news247.gr, 7-4-2016.
4. Βόρεια Μακεδονία : Ακυρώθηκαν οι πρόωρες εκλογές, CNN Greece, 18-5-2016.
5. Νέα συμφωνία για πρόωρες εκλογές στην Βόρεια Μακεδονία , EurActiv.gr, 22-7-2016.
6. «Macedonia: With Revote at Polling Station on Sunday, Distribution of Mandates Depends on Vote Count Independent.nmk, 21-12-2016». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2017.
7. Electoral system IPU
8. «North Macedonia elections 2016». New Parline: the IPU’s Open Data Platform (beta) (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2020.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
9. Last structure 2014
10. Αρχειοθετήθηκε 2020-04-08 στο Wayback Machine. Επίσημη ιστοσελίδα
11. Επίσημη ιστοσελίδα
12. «Amdi Bajram part of the DUI parliamentary group?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2021.
13. Επίσημη ιστοσελίδα
14. BajramBerat
15. Ιστολόγιο του κόμματος
16. MAAK again on the political scene
17. Πρόεδρος
18. Επίσημη ιστοσελίδα
19. Επίσημη ιστοσελίδα
20. «Πρόεδρος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2020.
21. Επίσημη ιστοσελίδα^{[νεκρός σύνδεσμος]}
22. Πρόεδρος
23. Επίσημη ιστοσελίδα
24. Κυβέρνηση ενός ευρέος συνασπισμού για έξοδο από την κρίση
25. «Πρόεδρος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2020.
26. «Επίσημη ιστοσελίδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2020.
27. «Jakimovski, Bajram, Ugrinovski in coalition with Gruevski». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2021.
28. Πρόεδρος
29. Πρόεδρος
30. «Διακήρυξη» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2020.
31. Συμφωνία συμμαχίας
32. Πρόεδρος
33. «Επίσημη ιστοσελίδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2020.
34. Πρόεδρος
35. Επίσημη ιστοσελίδα
36. Πρόεδρος
37. Πρόεδρος
38. Πρόεδρος
39. Επίσημη ιστοσελίδα
40. Η Μπιλιάνα Γιοβάνοβσκα θα καθίσει ξανά στην καρέκλα του διευθυντή στο Γραφείο Απασχόλησης
41. United pensioners in a pre-election coalition with SDSM and the opposition bloc
42. Πρόεδρος
43. Fiat Canoski
44. «DEVELOPMENT WITH APM PRESIDENT Rubin Zemon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2020.
45. The Alliance for Positive Macedonia will negotiate with the opposition for the upcoming elections
46. Προεδρίνα
47. Επίσημη ιστοσελίδα
48. Ιστολόγιο του κόμματος
49. Πρόεδρος
50. Προφίλ facebook
51. «Επίσημη ιστοσελίδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2020.
52. Επίσημη ιστοσελίδα
53. Βιογραφικό
54. Коалиција за правда и промени: “Не се плашете режимот ќе падне“^{[νεκρός σύνδεσμος]}
55. «Επίσημη ιστοσελίδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2020.
56. Επίσημη ιστοσελίδα
57. «Επίσημη ιστοσελίδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2020.
58. «Βιογραφικό». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2020.
59. «"VMRO for Macedonia" for democratization of the country and defeat of VMRO-DPMNE». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2020.
60. Επίσημη ιστοσελίδα
61. Επίσημη ιστοσελίδα
62. Βιογραφικό
63. «Πρόεδρος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2020.
64. «Parties and elections». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2020.
65. «Lëvizja BESA | Me Besë. Ky është dallimi!» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2020.
66. «Πρόεδρος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2020.
67. Επίσημη ιστοσελίδα
68. ΠΓΔΜ-Εκλογές: Τις 51 από τις 120 έδρες εξασφάλισε το κόμμα του Γκρούεφσκι, kathimerini.gr, 12-12-2016.
69. Νέες εκλογές ζητά ο Γκρούεφσκι, ethnos.gr, 31-1-2017.
70. Σκόπια: Κρίσιμες ώρες – Επικίνδυνο πολιτικό αδιέξοδο με πρωταγωνιστές Γκρουέφσκι Ζάεφ και Αλβανούς, Bank Wars, 5-3-2017.
71. Ο Γκρούεφσκι σαμποτάρει την εκλογή προέδρου της Βουλής, ethnos.gr, 28-3-2017.
72. Συνεχίζεται η πολιτική κρίση στα Σκόπια – Τη Δευτέρα θα βρίσκεται εκεί ο Τουσκ, tribune.gr, 1-4-2017.