Ατροπάτης

Ο Ατροπάτης (περί το 370 π.Χ.-μετά το 321 π.Χ.) ήταν επιφανής Πέρσης ευγενής, υπηρέτησε αρχικά τον Δαρείο Γ΄ της Περσίας, κατόπιν τον Μέγα Αλέξανδρο και έγινε τελικά ιδρυτής ανεξάρτητου βασιλείου.^[1][2] Ο Διόδωρος Σικελιώτης τον καταγράφει ως "Ατράπης" και ο Κόιντος Κούρτιος Ρούφος εσφαλμένα ως "Αρσάκης".^[3] Τα τελευταία χρόνια της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών ο Ατροπάτης διετέλεσε κυβερνήτης (Σατράπης) στην Επαρχεία της Μηδίας. Στην αποφασιστική Μάχη των Γαυγαμήλων (Οκτώβριος 331 π.Χ.) είχε υπό την διοίκηση του τα Περσικά στρατεύματα της Μηδίας. Μετά την ήττα του στην μάχη ο Δαρείος Γ΄ δραπέτευσε στην πρωτεύουσα των Μήδων Εκβάτανα, τον φιλοξένησε ο Ατροπάτης. Ο Δαρείος Γ΄ προσπάθησε να συγκροτήσει νέο στρατό στα Εκβάτανα αλλά μετά την δολοφονία του από τον Βήσσο ο Ατροπάτης παραδόθηκε στον Μέγα Αλέξανδρο.^[4] Ο Μέγας Αλέξανδρος παρέδωσε στην αρχή την Μηδία στον Οξυδάτη (328-327 π.Χ.), σε δύο χρόνια που έχασε την εμπιστοσύνη του παρέδωσε την Μηδία ξανά στον Ατροπάτη.^[5]

Ατροπάτης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	4ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος	3ος αιώνας π.Χ. (πιθανώς)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	κυβερνήτης
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Μάχη των Γαυγαμήλων
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	σατράπης
δεδομένα

Το βασίλειο του Ατροπάτη όπως διακρίνεται στην Διανομή των Διαδόχων

Την διετία 325-324 π.Χ. ο Ατροπάτης παρέδωσε στον Μέγα Αλέξανδρο την εποχή που βρισκόταν στις Πασαργάδες τον διαβόητο ταραξία Βαρυάξη. Η εκτίμηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τον Ατροπάτη έγινε τόσο μεγάλη που έδωσε την κόρη του σύζυγο στον αρχηγό του ιππικού του Περδίκκα τον Φεβρουάριο του 324 π.Χ., στους Μεικτούς γάμους που έγιναν στα Σούσα.^[4] Την ίδια χρονιά αργότερα ο Μέγας Αλέξανδρος και ο καλός του φίλος Ηφαιστίωνας επισκέφτηκαν τα Εκβάτανα, τον Οκτώβριο του 324 π.Χ. ο Ηφαιστίωνας αρρώστησε και πέθανε. Την ίδια εποχή ο Ατροπάτης παρουσίασε στον Μέγα Αλέξανδρο 100 γυναίκες ως τις Αμαζόνες, ο Φλάβιος Αρριανός αμφισβητεί ωστόσο την πληροφορία.^[6] Ο Αλέξανδρος Γ΄ πέθανε και ο ίδιος οκτώ μήνες αργότερα (10 Ιουνίου 323 π.Χ.) και ο γαμπρός του Ατροπάτη Περδίκκας έγινε κηδεμόνας του μικρότερου ετεροθαλούς αδελφού του Μεγάλου Αλεξάνδρου Φίλιππου Γ΄. Στην Συμφωνία της Βαβυλώνας (323 π.Χ.) η Μηδία χωρίστηκε σε δύο τμήματα: το μεγαλύτερο νότιο υπό τον στρατηγό του Περδίκκα Πείθωνα και το μικρότερο βορειοδυτικό υπό τον ίδιο τον Ατροπάτη. Σε κάποια στιγμή την εποχή των Διαδόχων αρνήθηκε να δηλώσει υποταγή και κυβέρνησε το βόρειο τμήμα της Μηδίας ως ανεξάρτητος βασιλιάς. Ο γαμπρός του Περδίκκας δολοφονήθηκε το καλοκαίρι του 320 π.Χ. από τον Πείθωνα, Σατράπη της νότιας Μηδίας.

Θρύλοι

Η δυναστεία του Ατροπάτη θα κυβερνήσει το βασίλειο πολλούς αιώνες, άλλοτε ως ανεξάτητοι, άλλοτε ως υποτελείς στην Αυτοκρατορία των Σελευκιδών, στην Δυναστεία των Αρσακιδών της Παρθίας αλλά και στην Αυτοκρατορία των Σασσανιδών.^[7] Η περιοχή στην οποία βρισκόταν το βασίλειο του Ατροπάτη έμεινε γνωστή στους Έλληνες ως "Μηδία Ατροπατηνή" και κατόπιν απλά Ατροπατηνή. Το βασίλειο θα εξελιχθεί τα σύγχρονα χρόνια στο σημερινό Αζερμπαϊτζάν, ένα τμήμα του θα περάσει στο βορινότερο τμήμα του Ιράν γνωστό σήμερα ως Περσική επαρχεία του Αζερμπαϊτζάν.^[7][8] Οι Άραβες χρονογράφοι αναφέρουν ότι το όνομα του προέρχεται από την φράση "ναός της φωτιάς" ή "φύλακας της φωτιάς".^[9]

Παραπομπές

1. Tavernier 2007, σ. 125
2. Fredricksmeyer 2002, σ. 92; Schippmann 1987, σσ. 221–224; Roisman 2002, σ. 187
3. Διόδωρος Σικελιώτης, "Ιστορική Βιβλιοθήκη", Τομ. 18
4. Chaumont 1987, σσ. 17–18
5. Roisman 2002, σ. 189
6. https://web.archive.org/web/20110605084125/http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/0417.html
7. Schippmann 1987, σσ. 221–224
8. Streck (1993). "Ād̲h̲arbaid̲j̲ān". In Houtsma, M. Th. (ed.). First Encyclopaedia of Islam 1913–1936 (reprint ed.). BRILL
9. de Planhol 1987, σσ. 205–215

Βιβλιογραφία

• Chaumont, M. L. (1989), "Atropates", Encyclopaedia Iranica, 3.1, London: Routledge & Kegan Paul.
• Boyce, Mary (2000). "Ganzak". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume X/3: Fruit–Gāvbāzī. London and New York: Routledge & Kegan Paul.
• Chaumont, M. L. (1987). "Atropates". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume III/1: Ātaš–Awāʾel al-Maqālāt. London and New York: Routledge & Kegan Paul.
• Fredricksmeyer, Ernst (2002). Bosworth, A. B.; Baynham, E. J. (eds.). Alexander the Great and the Kingship of Asia. Alexander the Great in Fact and Fiction: Oxford University Press.
• de Planhol, X. (1987). "Azerbaijan i. Geography". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume III/2: Awāʾel al-maqālāt–Azerbaijan IV. London and New York: Routledge & Kegan Paul.
• Schippmann, K. (1987). "Azerbaijan iii. Pre-Islamic History". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume III/2: Awāʾel al-maqālāt–Azerbaijan IV. London and New York: Routledge & Kegan Paul.
• Roisman, Joseph (2002). Brill's Companion to Alexander the Great. London and New York: Edinburgh University Press.
• Tavernier, Jan (2007). Iranica in the Achaemenid Period (ca. 550-330 B.C.): Lexicon of Old Iranian Proper Names and Loanwords, Attested in Non-Iranian Texts. Peeters Publishers.

Δείτε επίσης

• Επίγονοι (Μεγάλου Αλεξάνδρου)