Ανθρακικό νάτριο
Το ανθρακικό νάτριο Na2CO3, είναι το υδατοδιαλυτό άλας του ανθρακικού οξέος με νάτριο. / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το ανθρακικό νάτριο, γνωστό και ως κρυσταλλική σόδα (soda crystals), σόδα πλύσης (washing soda) και τέφρα σόδας (soda ash), με χημικό τύπο Na2CO3, είναι το υδατοδιαλυτό άλας του ανθρακικού οξέος με νάτριο.
| |||
Ονόματα | |||
---|---|---|---|
ΟνοματολογίαIUPAC
Ανθρακικό νάτριο | |||
ΆλλαΟνόματα
Κρυσταλλική σόδα, σόδα πλύσης, σόδα τέφρας | |||
Αναγνωριστικά | |||
497-19-8 (άνυδρο) Y 5968-11-6 (μονοένυδρο) N 6132-02-1 (δεκαένυδρο) N | |||
ChEBI | CHEBI:29377 Y | ||
ChEMBL | ChEMBL186314 Y | ||
ChemSpider | 9916 Y | ||
Αριθμός_EC | 207-838-8 | ||
InChI=1S/CH2O3.2Na/c2-1(3)4;;/h(H2,2,3,4);;/q;2*+1/p-2 Key: CDBYLPFSWZWCQE-UHFFFAOYSA-L Y InChI=1/NaHCO3.2Na/c2-1(3)4;;/h(H2,2,3,4);;/q;2*+1/p-2 Key: CDBYLPFSWZWCQE-NUQVWONBAP | |||
Jmol 3Δ Πρότυπο | Image | ||
PubChem | 10340 | ||
Αριθμός RTECS | VZ4050000 | ||
[Na+].[Na+].[O-]C([O-])=O | |||
UNII | 45P3261C7T Y | ||
CompTox Dashboard (EPA) |
|||
Ιδιότητες | |||
Na2CO3 | |||
Μοριακή μάζα | 105,9888 g/mol (άνυδρο) 286,1416 g/mol (δεκαένυδρο) | ||
Εμφάνιση | Λευκό στερεό, υγροσκοπικό | ||
Οσμή | Άοσμο | ||
Πυκνότητα | 2,54 g/cm3 (25 °C, άνυδρο) 1,92 g/cm3 (856 °C) 2,25 g/cm3 (μονοένυδρο)[1] 1,51 g/cm3 (επταένυδρο) 1,46 g/cm3 (δεκαένυδρο)[2] | ||
Σημείο τήξης | 851 °C (1,564 °F; 1,124 K) αποσυντίθεται (άνυδρο) στους 100 °C (212 °F; 373 K) αποσυντίθεται (μονοένυδρο) στους 33,5 °C (92,3 °F; 306,6 K) αποσυντίθεται (επταένυδρο) στους 34 °C (93 °F; 307 K) (δεκαένυδρο)[2][3] | ||
Διαλυτότητα στο νερό | Δεκαένυδρο: 7 g/100 mL (0 °C) 16,4 g/100 mL (15 °C) 34,07 g/100 mL (27,8 °C) Επταένυδρο: 48,69 g/100 mL (34,8 °C) Μονοένυδρο: 50,31 g/100 mL (29,9 °C) 48,1 g/100 mL (41,9 °C) 45,62 g/100 mL (60 °C) 43,6 g/100 mL (100 °C)[4] | ||
Διαλυτότητα | Διαλυτό σε υδατικά αλκάλεα,[4] γλυκερίνη Ελαφρά διαλυτό σε υδατικές αλκοόλες Αδιάλυτο σε CS2, προπανόνη, οξικά αλκύλια, αλκοόλες, βενζονιτρίλιο, υγρή αμμωνία[5] | ||
Διαλυτότητα σε γλυκερίνη | 98,3 g/100 g (15,5 °C)[5] | ||
Διαλυτότητα σε 1,2-αιθανοδιόλη | 3,46 g/100 g (20 °C)[6] | ||
Διαλυτότητα σε διμεθυλοφορμαμίδιο | 0,5 g/kg[6] | ||
Βασικότητα (pKb) | 3,67 | ||
−4,1·10−5 cm3/mol[2] | |||
Δείκτης διάθλασης (nD) |
1,485 (άνυδρο) 1,420 (μονοένυδρο)[3] 1,405 (δεκαένυδρο) | ||
Ιξώδες | 3,4 cP (887 °C)[6] | ||
Δομή | |||
Μονοκλινές (γ-μορφή, β-μορφή, δ-μορφή, άνυδρο)[7] Ορθορομβικό (μονοένυδρο, επταένυδρο)[1][8] | |||
Ομάδα χώρου |
C2/m, No. 12 (γ-μορφή, άνυδρο, 170 K) C2/m, No. 12 (β-μορφή, άνυδρο, 628 K) P21/n, No. 14 (δ-μορφή, άνυδρο, 110 K)[7] Pca21, No. 29 (μονοένυδρο)[1] Pbca, No. 61 (επταένυδρο)[8] | ||
Ομάδα σημείων |
2/m (γ-μορφή, β-μορφή, δ-μορφή, άνυδρο)[7] mm2 (μονοένυδρο)[1] 2/m 2/m 2/m (επταένυδρο)[8] | ||
Σταθερά πλέγματος |
α = 90°, β = 101,35(8)°, γ = 90° | ||
Γεωμετρία συναρμογής |
Οκταεδρικό (Na+, άνυδρο) | ||
Θερμοχημεία | |||
112,3 J/mol·K[2] | |||
Πρότυπη μοριακή εντροπία (S |
135 J/mol·K[2] | ||
Πρότυπη ενθαλπία σχηματισμού (ΔfH |
−1130,7 kJ/mol[2][6] | ||
Ελεύθερη ενέργεια Γκιμπς (ΔfG˚) |
−1044,4 kJ/mol[2] | ||
Κίνδυνοι | |||
Δελτίο δεδομένων ασφάλειας | MSDS | ||
Εικονογράμματα GHS | [9] | ||
Λέξη συμβόλου GHS | Προειδοποίηση | ||
Δηλώσεις κινδύνου GHS |
H319[9] | ||
Προληπτικές δηλώσεις GHS |
P305+351+338[9] | ||
Ταξινόμηση EΕ (DSD) |
Xi | ||
Φράσεις-R | R36 | ||
Φράσεις-S | S2, S22, S26 | ||
NFPA 704 | |||
Θανάσιμη δόση ή συγκέντρωση (LD, LC): | |||
LD50 (μέση θανατηφόρα δόση) |
4090 mg/kg (επίμυς, στοματικά) [11] | ||
Σχετικές ενώσεις | |||
Άλλα Ανιόντα |
Όξινο ανθρακικό νάτριο | ||
Άλλα Κατιόντα |
Ανθρακικό λίθιο Ανθρακικό κάλιο Ανθρακικό ρουβίδιο Ανθρακικό καίσιο | ||
Σχετικές ενώσεις |
Υπερανθρακικό νάτριο | ||
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες (25°C, 100 kPa). | |||
Infobox references | |||
Εμφανίζεται συνήθως ως κρυσταλλικό επταένυδρο, που αφυδατώνεται αμέσως για να σχηματίσει μια λευκή σκόνη τον, μονοένυδρο. Το καθαρό ανθρακικό νάτριο είναι μια λευκή, άοσμη σκόνη που είναι υγροσκοπική (απορροφά υγρασία από τον αέρα), έχει αλκαλική γεύση και σχηματίζει ένα ισχυρά αλκαλικό υδατικό διάλυμα. Το ανθρακικό νάτριο είναι αρκετά γνωστό στα σπίτια για την καθημερινή του χρήση ως αποσκληρυντικό του νερού.Μπορεί να εξαχθεί από τις τέφρες πολλών φυτών που αναπτύσσονται σε εδάφη που είναι πλούσια σε νάτριο, όπως στη βλάστηση από τη Μέση Ανατολή, στις κέλπιες της Σκωτίας και τα θαλάσσια φύκη της Ισπανίας. Επειδή οι τέφρες από αυτά τα πλούσια σε νάτριο φυτά ήταν αρκετά διαφορετικές από τις στάχτες των ξύλων (που εχρησιμοποιούντο στην παραγωγή του ανθρακικού καλίου (ποτάσας), έγιναν γνωστές ως «τέφρες σόδας».[12] Το ανθρακικό νάτριο παρασκευάζεται συνθετικά σε μεγάλες ποσότητες από χλωριούχο νάτριο και ασβεστόλιθο από μια μέθοδο γνωστή ως μέθοδος Σολβέ (Solvay process).