Έλμπλονγκ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Έλμπλονγκ (πολωνικά: Elbląg, γερμανικά: Elbing) είναι πόλη στη βόρεια Πολωνία. Είναι η πρωτεύουσα του Πόβιατ Έλμπλονγκ και ανήκει (από το 1999) στο Βοεβοδάτο Βαρμίας-Μαζουρίας. Προηγουμένως ήταν η πρωτεύουσα του Βοεβοδάτου Έλμπλονγκ (1975-1998) και έδρα πόβιατ στο Βοεβοδάτο Γκντανσκ (1945-1975). Ο πληθυσμός της πόλης είναι 119.317 κάτοικοι (Δεκέμβριος 2019).
| Έλμπλονγκ | |||
|---|---|---|---|
_ID_644686.jpg) | |||
| |||
  Έλμπλονγκ | |||
 | |||
| Χώρα | Πολωνία[1] | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Βοεβοδάτο Βαρμίας-Μαζουρίας | ||
| Ίδρυση | 1237 | ||
| • Μέλος του/της | Ένωση των Βαλτικών Πόλεων[2] | ||
| Έκταση | 79,82 km² | ||
| Πληθυσμός | 115.220 (31 Μαρτίου 2021)[3] | ||
| Ταχ. κωδ. | 82-300–82-315 | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Το Έλμπλονγκ είναι μία από τις παλαιότερες πόλεις του βοεβοδάτου.[4] Η ιστορία του χρονολογείται από το 1237, όταν το Τευτονικό Τάγμα κατασκεύασε το οχυρό προπύργιο τους στις όχθες ενός κοντινού ποταμού. Το κάστρο στη συνέχεια χρησίμευσε ως η επίσημη έδρα των Αρχόντων του Τευτονικού Τάγματος.
Το Έλμπλονγκ έγινε μέρος της Χανσεατικής Ένωσης, η οποία συνέβαλε πολύ στον πλούτο της πόλης. Μέσω της συμφωνίας Χάνσα, η πόλη συνδέθηκε με άλλα μεγάλα λιμάνια όπως το Γκντανσκ, το Λύμπεκ και το Άμστερνταμ. Το Έλμπλονγκ προσχώρησε στην Πολωνία το 1454 και μετά την ήττα των Τευτόνων Ιπποτών στον Δεκατριετή Πόλεμο (1454-1466) αναγνωρίστηκε ως τμήμα της Πολωνίας στη Δεύτερη Ειρήνη του Θορν (1466). Στη συνέχεια άκμασε και μετατράπηκε σε σημαντικό σημείο συναλλαγών, αλλά η ανάπτυξή του τελικά παρεμποδίστηκε από τον Δεύτερο Βόρειο Πόλεμο και τον Σουηδικό Κατακλυσμό.
Η πόλη μεταφέρθηκε στην Πρωσία μετά τον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας το 1772.[5] Ο εμπορικός του ρόλος αποδυναμώθηκε πολύ, μέχρι την εποχή της εκβιομηχάνισης, που συνέβη τον 19ο αιώνα. Τότε φτιάχτηκε το περίφημο Κανάλι του Έλμπλονγκ.[6]
Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η πόλη έγινε ξανά μέρος της Πολωνίας. Οι επιπτώσεις του πολέμου ήταν καταστροφικές, ειδικά η σοβαρή καταστροφή της περιοχής της Παλιάς Πόλης, μιας από τις μεγαλύτερες στην Ανατολική Πρωσία.
Σήμερα, το Έλμπλονγκ έχει πάνω από 120.000 κατοίκους και είναι μια «ζωντανή πόλη με ελκυστική τουριστική βάση».[4] Χρησιμεύει ως ακαδημαϊκό και οικονομικό κέντρο και μεταξύ των πολυάριθμων ιστορικών μνημείων της είναι η Πύλη της Αγοράς από το 1309 και ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Νικολάου. Το Έλμπλονγκ είναι επίσης γνωστό για τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και το μεγαλύτερο ζυθοποιείο της χώρας.[7]
Το Κανάλι του Έλμπλονγκ, δημιουργημένο την περίοδο 1825-44 από την Πρωσία, είναι μια τουριστική τοποθεσία του Έλμπλονγκ. Το κανάλι πιστεύεται ότι είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία που σχετίζονται με την ιστορία της μηχανικής[8] και έχει ονομαστεί ένα από τα Επτά Θαύματα της Πολωνίας. Το κανάλι ονομάστηκε επίσης ένα από τα επίσημα εθνικά ιστορικά μνημεία της Πολωνίας (Pomnik historii) το 2011. Η κατηγοριοποίηση του διατηρείται από το Συμβούλιο Εθνικής Κληρονομιάς της Πολωνίας.
Το Elbląg προέρχεται από το παλαιότερο γερμανικό Elbing, το οποίο είναι το όνομα με το οποίο οι Τεύτονες Ιππότες γνώριζαν τόσο τον ποταμό εδώ όσο και το φρούριο που ίδρυσαν στις όχθες του το 1237. Ο σκοπός του φρουρίου ήταν να αποτρέψει την επανακατάληψη του παλιού Πρωσικού οικισμού Τρούσο, ενώ οι Γερμανοί σταυροφόροι πολεμούσαν με τους ειδωλολάτρες Πρώσους. Το φρούριο πήρε το όνομά του από τον ποταμό, ο ίδιος με αβέβαιη ετυμολογία. Μια παραδοσιακή ετυμολογία το συνδέει με το όνομα των Ελβεκόνων, μιας γερμανικής φυλής που αναφέρεται στις αρχαίες ελληνικές και λατινικές πηγές, αλλά η ετυμολογία ή η γλώσσα του φυλετικού ονόματος παραμένει άγνωστη. Η παλαιότερη γνωστή αναφορά στον ποταμό ή την πόλη Έλμπλονγκ είναι με τη μορφή Ylfing στην έκθεση ενός ναυτικού, του Βούλφσταν, από τα τέλη του 9ου αιώνα, στο Ταξίδια του Οθέρου και του Βούλφσταν, που γράφτηκε στα αγγλοσαξονικά στη βασιλεία του Αλφρέδου του Μέγα.
Η πόλη καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τμήματα του κέντρου της πόλης ξαναχτίστηκαν σταδιακά, και γύρω στο 2000 ξεκίνησε η ανοικοδόμηση σε ένα στυλ που μιμείται την προηγούμενη αρχιτεκτονική, σε πολλές περιπτώσεις πάνω στα ίδια θεμέλια και χρησιμοποιώντας παλιά τούβλα και τμήματα των ίδιων τειχών. Τα δυτικά προάστια της παλιάς πόλης δεν έχουν ανακατασκευαστεί.
Η σύγχρονη πόλη εφάπτεται της πόλης περίπου στο μισό του μήκους του ποταμού μεταξύ της λίμνης Ντρούζνο και του Κόλπου του Έλμπλονγκ και απλώνεται στις δύο όχθες, κυρίως όμως στην ανατολική πλευρά. Στα ανατολικά βρίσκεται το Υψίπεδο του Έλμπλονγκ (Wysoczyzna Elbląska), που ωθείται από την παγετώδη συμπίεση, 390 χλμ2 σε διάμετρο και 200 μέτρα σε ύψος στο μεγαλύτερο υψόμετρό του. Δίνει την εμφάνιση κορυφογραμμών και πάρκων.
Οι όψεις προς τα δυτικά δείχνουν επίπεδες πεδιάδες που εκτείνονται στον ορίζοντα. Αυτό το τμήμα του Δέλτα του Βιστούλα (Żuławy Wiślane) χρησιμοποιείται κυρίως για γεωργικούς σκοπούς. Στα νότια βρίσκονται τα έλη του Ντρούζνο. Ο ποταμός Έλμπλονγκ έχει αφεθεί σε μια πιο φυσική κατάσταση μέσα από την πόλη, αλλά αλλού είναι ένα ελεγχόμενο κανάλι με παρακλάδια. Ένα από αυτά, το κανάλι Γιαγκιελόνσκι (Kanał Jagielloński), οδηγεί στον ποταμό Νόγκατ, κατά μήκος του οποίου η πλοήγηση στο Γκντανσκ είναι συνηθισμένη. Το Κανάλι του Έλμπλονγκ (Kanał Elbląski) που συνδέει τη λίμνη Ντρούζνο με τον ποταμό Ντρβέντσα και τη λίμνη Γεζιόρακ είναι μια τουριστική τοποθεσία.
Το Έλμπλονγκ δεν είναι λιμάνι βαθέων υδάτων. Το βύθισμα των σκαφών που χρησιμοποιούν τις πλωτές οδούς δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 1,5 μέτρο από το νόμο. Η περιοχή στροφής στο Έλμπλονγκ έχει διάμετρο 120 μέτρων και απαιτείται πλοηγός για μεγάλα σκάφη. Τα σκάφη βαθέων υδάτων δεν μπορούν να ελιχθούν. Υπό αυτή την έννοια, το Έλμπλονγκ έχει γίνει θυγατρικό του λιμανιού του Γκντανσκ. Η κυκλοφορία μικρότερων σκαφών στο Έλμπλονγκ γίνεται εντός του ποταμού και είναι πολύ οριακή, ενώ τα μεγαλύτερα σκάφη δεν μπορούν να φτάσουν στην ανοιχτή Βαλτική Θάλασσα, επειδή το κανάλι ανήκει στη Ρωσία από το 1945. Η κατασκευή του καναλιού του Βιστούλα στο πολωνικό έδαφος προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί το 2022. Η πόλη διαθέτει τρία συγκροτήματα αποβάθρας, κινητούς γερανούς και σιδηροδρόμους.
Το Έλμπλονγκ βρίσκεται περίπου 55 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Γκντανσκ και 90 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Καλίνινγκραντ της Ρωσίας. Η πόλη είναι ένα λιμάνι στον ποταμό Έλμπλονγκ, ο οποίος εκβάλλει στη Λιμνοθάλασσα του Βιστούλα περίπου 10 χιλιόμετρα προς τα βόρεια, δίνοντας έτσι στην πόλη πρόσβαση στη Βαλτική Θάλασσα μέσω του υπό ρωσικού έλεγχου Στενού της Βαλτικής. Η Παλιά Πόλη (πολωνικά: Stare Miasto) βρίσκεται στον ποταμό Έλμπλονγκ που συνδέει τη λίμνη Ντρούζνο με τη Λιμνοθάλασσα του Βιστούλα, περίπου 10 χιλιόμετρα από τη λιμνοθάλασσα και 60 χιλιόμετρα από το Γκντανσκ.
 |
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Μέχρι το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρχαν πολλά γοτθικά, αναγεννησιακά και μπαρόκ σπίτια στην παλιά πόλη του Έλμπλονγκ, όπου μερικά από αυτά ανακατασκευάζονται. Άλλα διατηρητέα κτίρια είναι:
- Καθεδρικός Ναός του Αγίου Νικολάου - μια μνημειώδης γοτθική εκκλησία του 13ου αιώνα (καθεδρικός ναός μόνο από το 1992, πριν ήταν εκκλησία), καταστράφηκε από πυρκαγιά στα τέλη του 18ου αιώνα, στη συνέχεια υπέστη ζημιά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και επισκευάστηκε.
- Πύλη της Πόλης (Brama Targowa) - ανεγέρθηκε το 1319.
- Εκκλησία της Αγίας Μαρίας - πρώην Δομινικανή εκκλησία, που ανεγέρθηκε τον 13ο αιώνα, ανοικοδομήθηκε τον 14ο και 16ο αιώνα. κατεστραμμένο στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ανακατασκευάστηκε το 1961 ως μουσείο τέχνης. Απομεινάρια του μοναστηριού σώζονται μερικώς.
- Εκκλησία του Αγίου Πνεύματος με νοσοκομείο, από τον 14ο αιώνα.
- Εκκλησία Corpus Christi του 14ου αιώνα.
| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1772 | 11.952 | — |
| 1781 | 15.768 | +31.9% |
| 1831 | 17.761 | +12.6% |
| 1875 | 33.520 | +88.7% |
| 1880 | 35.842 | +6.9% |
| 1885 | 38.278 | +6.8% |
| 1890 | 41.576 | +8.6% |
| 1900 | 52.518 | +26.3% |
| 1910 | 58.636 | +11.6% |
| 1925 | 67.878 | +15.8% |
| 1933 | 72.409 | +6.7% |
| 1939 | 83.190 | +14.9% |
| 1945 | 22.179 | −73.3% |
| 1950 | 48.000 | +116.4% |
| 1970 | 90.000 | +87.5% |
| 2011 | 124.257 | +38.1% |
Αδελφοποιημένες πόλεις
Το Έλμπλονγκ είναι αδελφοποιημένο με τις:[9][10]
|
|
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
