![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/William_Fettes_Douglas_-_The_Alchemist.jpg/640px-William_Fettes_Douglas_-_The_Alchemist.jpg&w=640&q=50)
Simya
From Wikipedia, the free encyclopedia
Simya (ya zi alşımi, alkımi zi vaciyeno) zıwanê Erebki ra vêrdo a zıwananê binan. İlmo verêno u kıhano ke merdıman kimya ra ver pê ey tebieti geyrao, dormey xo ewnao u yew felsefe rê işaret keno. Coka simya kimyao verêno. Simya kimya, metalurcie, fizik, tıb, astrolocie, semiotik, mistisizm, spiritüalizm u huneri gêno xo miyan. Wıni fıkıriyeno ke 2500 serre ra vêşêro ke merdıman simya kerdo. Raveri Mezopotamya, Mısıro Antik, İran, Hindıstan u Çin de merdıman o guriyo. Demanê antikan ra heta seserra 19. Ewropa de merdıman simya geyrao cı.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/William_Fettes_Douglas_-_The_Alchemist.jpg/640px-William_Fettes_Douglas_-_The_Alchemist.jpg)
Simya be çımanê ilmanê ewroyêni zey ilmê do zûr vêniyeno, simyageri zi wıni fıkıriyenê. Simyageran waşto ke qurşuni bıçarnê a zerni, inan bawer kerdo ke erd u asmên çehar elemantan ra yenê pêra, têdıma herre, hewa, awe u adır. Yew zi simyageran waxtê xo vêşêr be ilacê mucızewi, jari u iksırê sihırıni rê viyarno ra. Heto bin ra zi taê simyageri est biy ke akademisyen, entelektuel u alım zi biy. Isaac Newton, Robert Boyle inan raê. Enê merdıman zerrey madeyan geyray cı, eştê çım tebietê madeyanê kimya ser u kimya sero gama verêne eşta cı.