budzić

budzić (Polnisch)

Verb

Aspekt
imperfektiv		perfektiv
budzić		obudzić zbudzić
Zeitform	Person	Wortform
Präsens	ja	budzę
	ty	budzisz
	on, ona, ono	budzi
Imperativ	Singular	budź
Präteritum	on	budził
	ona	budziła
	oni	budzili
Adverbialpartizip	Partizip Aktiv	Partizip Passiv
budząc	budzący	budzony
Alle weiteren Formen: Flexion:budzić

Worttrennung:

bu·dzić

Aussprache:

IPA: [ˈbud͡ʑit͡ɕ]

Hörbeispiele:  budzić ^(Info)

Bedeutungen:

[1] transitiv: aus dem Schlaf holen; wecken, aufwecken

[2] transitiv: wecken, erwecken, erregen, hervorrufen

[3] transitiv, übertragen: wecken, erwecken, wiederbeleben

Herkunft:

seit dem 15. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *buditi ‚wecken, aufwecken‘, das seinerseits ein Kausativ zu dem Verb *bъděti – im Polnisch nicht erhalten, aber im tschechischen bdít ^→ cs und бдеть (bdetʹ^☆) ^→ ru – ‚wach sein, wachen‘ ist, welches sich wiederum auf die indogermanische Wurzel *bʰeu̯dʰ- ‚wach sein, wachen, aufpassen‘ zurückführen lässt; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit obersorbisch budźić ^→ hsb, niedersorbisch buźiś ^→ dsb, tschechisch budit ^→ cs, russisch будить (buditʹ^☆) ^→ ru, altkirchenslawisch бѹдити (bouditi) ^→ cu, ukrainisch будити (budyty^☆) ^→ uk, slowenisch buditi ^→ sl, serbisch будити (buditi^☆) ^→ sr und bulgarisch будя (budja^☆) ^→ bg sowie urverwandt mit litauisch baudyti ^→ lt und sanskritisch बोधयति (bodhayati) ^→ sa (Wurzel बुध् (budh-) ^→ sa)^[1][2]

Synonyme:

[2] kresać, niecić, rozkiełznywać

Sinnverwandte Wörter:

[3] odradzać, odżywiać, rozpoczynać

Beispiele:

[1] Bicie zegera budzi go każdego dnia o siódmej godzinie.

Das Schlagen der Uhr weckt ihn jeden Tag um sieben Uhr.

[2] Jej błaganie budziło litość w napastnikach.

Ihr Flehen weckte Milde bei den Angreifern.

[2] On budzi w nas odrazę.

Er weckt bei uns Abneigung.

[3] Wiosna budziła przyrodę do życia.

Der Frühling weckte die Natur zu Leben.

Sprichwörter:

[1] nie budź licha, kiedy śpi

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] budzić kogoś do pracy, budzić kogoś do szkoły, budzić kogoś na śniadanie, budzić kogoś z drzemki, budzić kogoś ze snu

[2] budzić coś w kimś, budzić coś wsód kogoś; budzić awersję, budzić litość, budzić niechęc, budzić niesmak, budzić odrazę, budzić podejrzenie, budzić podziw, budzić strach, budzić wątpliwości, budzić wstręt, budzić zachwyt, budzić zapał, budzić zaufanie, budzić zazdrość

Wortbildungen:

[1] obudzić, pobudzić, przebudzić, zbudzić

[1] budziciel, budzik

Übersetzungen

 [1] transitiv: aus dem Schlaf holen; wecken, aufwecken

Deutsch: wecken, aufwecken

 [2] transitiv: wecken, erwecken, erregen, hervorrufen

Deutsch: wecken, erwecken, erregen, hervorrufen

 [3] transitiv, übertragen: wecken, erwecken, wiederbeleben

Deutsch: wecken, erwecken, wiederbeleben

Referenzen und weiterführende Informationen:

[1, 2] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „budzić“

[1–3] Słownik Języka Polskiego – PWN: „budzić“

[1, 2] Lidia Drabik, Elżbieta Sobol: Słownik poprawnej polszczyzny. 6. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, ISBN 978-83-01-14203-2, Seite 73.

[1, 2] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „budzić“

[1, 2] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „budzić“

[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „budzi%E6“

Quellen:

1. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 45.
2. Max Vasmer: Russisches etymologisches Wörterbuch. Этимологический словарь русского языка, Перевод с немецкого и дополнения члена-корреспондента АН СССР О. Н. Трубачева. Под редакцией и с предисловием проф. Б. А. Ларина. 2. Auflage. 1 А-Д, Прогресс, Moskau 1986, Seite 230.

Verb, reflexiv

Aspekt
imperfektiv		perfektiv
budzić się		obudzić się zbudzić się
Zeitform	Person	Wortform
Präsens	ja	budzę się
	ty	budzisz się
	on, ona, ono	budzi się
Imperativ	Singular	budź się
Präteritum	on	budził się
	ona	budziła się
	oni	budzili się
Adverbialpartizip	Partizip Aktiv	Partizip Passiv
budząc się	budzący się	—
Alle weiteren Formen: Flexion:budzić

Worttrennung:

bu·dzić się

Aussprache:

IPA: [ˈbud͡ʑit͡ɕ‿ɕɛ(w̃)]

Hörbeispiele: —

Bedeutungen:

[1] reflexiv: aufwachen, erwachen

[2] reflexiv, übertragen: erwachen, sich regen

[3] reflexiv, übertragen: erwachen, wiederbelebt werden

Synonyme:

[1] trzeźwieć

Sinnverwandte Wörter:

[2] pojawiać się, powstawać

[3] odradzać się, ożywiać się, powstawać, rozpoczynać się

Beispiele:

[1] Matka burdziła się z głębokiego snu.

Die Mutter erwachte aus einem tiefen Schlaf.

[2] Budziła się w niej nadzieja.

Hoffnung regte sich in ihr.

[3] Dzień się budzi.

Der Tag erwacht.

[3] Wiosną przyroda budzi się do życia.

Im Frühling erwacht die Natur zum Leben.

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] budzić się z drzemki, budzić się ze snu

[2] coś budzi się w kimś; budzi się nadzieja, budzi się pragnienie, budzi się tęsknota, budzą się wątpliwości

Wortbildungen:

[1] obudzić się, pobudzić się, przebudzić się, zbudzić się

Übersetzungen

 [1] reflexiv: aufwachen, erwachen

Deutsch: aufwachen, erwachen

 [2] reflexiv, übertragen: erwachen, sich regen

Deutsch: erwachen, sich regen

 [3] reflexiv, übertragen: erwachen, wiederbelebt werden

Deutsch: erwachen

Referenzen und weiterführende Informationen:

[1–3] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „budzić“

[1–3] Słownik Języka Polskiego – PWN: „budzić“

[1–3] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „budzić“

[1–3] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „budzić“

[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „budzi%E6“