Vitoria-Gasteiz

Vitoria-Gasteiz yw prifddinas Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg a phrifddinas talaith Araba. Yr enw Sbaeneg yw Vitoria a'r enw Basgeg yw Gasteiz; "Vitoria-Gasteiz" yw'r ffurf swyddogol. Poblogaeth y ddinas yw 255,886 (2023).

Vitoria-Gasteiz

Math	bwrdeistref Sbaen
Prifddinas	Vitoria-Gasteiz City
Poblogaeth	255,886
Sefydlwyd	1181
Pennaeth llywodraeth	Maider Etxebarria
Cylchfa amser	UTC+01:00
Gefeilldref/i	Kutaisi, Vitoria, Angoulême, Kogo, Anaheim, Sullana, Zug, La Güera, Mar del Plata, Victoria, Ibagué, Dortmund
Nawddsant	Sancta Maria ad Nives
Daearyddiaeth
Sir	Cuadrilla de Vitoria
Gwlad	Gwlad y Basg  Sbaen
Arwynebedd	276.81 km²
Uwch y môr	525 ±1 metr
Gerllaw	Zadorra
Yn ffinio gyda	Arratzua-Ubarrundia, Elburgo/Burgelu, Barrundia, Iruraiz-Gauna, Bernedo, Iruña de Oca/Iruña Oka, Kuartango, Zuia, Zigoitia, Condado de Treviño, La Puebla de Arganzón
Cyfesurynnau	42.8467°N 2.6731°W
Cod post	01001–01015
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	maer Vitoria-Gasteiz
Pennaeth y Llywodraeth	Maider Etxebarria
Perchnogaeth	Alfonso VIII of Castile, Alfonso X of Castile and Leon
Sefydlwydwyd gan	Sancho VI of Navarre
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Sefydlwyd Gasteiz yn 1181 gan Sancho VI, brenin Navarra, fel Nueva Victoria. Yn 1200 daeth yn rhan o Deyrnas Castillia pan gipiwyd y dref gan Alfonso VIII, brenin Castilla. Yn 1431 cafodd yr hawl i'w galw ei hun yn ddinas.

Ymladdwyd Brwydr Vitoria ar 21 Mehefin 1813, pan orchfygwyd byddin o Ffrancwyr gan fyddin dan Ddug Wellington, brwydr a roddodd ddiwedd ar yr ymladd yn Sbaen i bob pwrpas.

Ar 20 Mai 1980, cyhoeddwyd Vitoria-Gasteiz yn brifddinas Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg (sef tri yn unig o saith talaith Gwlad y Basgː Iruña yw prifddinas hanesyddol Gwlad y Basg trwyddi draw). Mae'r boblogaeth wedi cynyddu'n sylweddol iawn yn y blynyddoedd diwethaf.

Paseo de la Senda.