cyfansoddwr a aned yn 1079 From Wikipedia, the free encyclopedia
Athronydd ysgolaidd, awdur yn yr iaith Ladin a chyfansoddwr o Lydaw oedd Pierre Abélard (Lladin: Petrus Abaelardus, 1079 – 21 Ebrill 1142). Daeth yn enwog ledled Ewrop yn yr Oesoedd Canol fel un o sefydlwyr diwinyddiaeth sgolastigiaeth ac oherwydd ei gariad at Héloïse.
| Pierre Abélard | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Pierre Abélard  1079 Ar Palez |
| Bu farw | 21 Ebrill 1142 Chalon-sur-Saône |
| Dinasyddiaeth | Teyrnas Ffrainc, Ffrainc |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | diwinydd, athronydd, cyfansoddwr, ieithydd, bardd, hunangofiannydd, rhesymegwr, llenor, crefyddwr |
| Swydd | abad |
| Adnabyddus am | Sic et Non, Dialectica |
| Mudiad | y cyfnod Clasurol, Ysgolaeth, enwoliaeth |
| Priod | Héloïse d’Argenteuil |
Ganed Abélard ger Nantes yn 1079. Astudiodd dan yr athronydd Enwoliaethol Roscellinus ac wedyn aeth i astudio ym Mharis dan Guillaume de Champeaux. Gwrthododd athroniaeth realaeth ei athro mewn cyfres o ddadleuon a enillodd fri iddo fel athronydd. Cafodd ei apwyntio yn athro a thrôdd at astudio diwinyddiaeth ; oherwydd ei ynglyniad wrth dulliau rhesymegol cafodd ei gyhuddo o hyrwyddo heresi.
Syrthiodd Abélard mewn cariad â lleian ifanc o'r enw Héloïse (1101 - 1164), nith Fulbert, un o ganoniaid Notre-Dame de Paris. Dysgai Abélard y ferch ifanc yn nhŷ Fulbert. Cawsant blentyn a phriodasant yn ddirgel. Ond pan ddaeth y carwriaeth anghyfreithlon i'r golwg dialodd Fulbert ar Abélard trwy logi band o droseddwyr i'w ddal a thorri ei geilliau. Erlidwyd Abélard gan yr awdurdodau eglwysig hefyd a bu rhaid iddo ffoi am loches o fynachlog i fynachlog, yn cynnwys Abaty Sant Gildas yn Llydaw (1128-1134). Roedd Sant Bernard yn arbennig o feirniadol o'i waith ac yn ei gyhuddo o fod yn heretig. Treuliodd ddau gyfnod yn y carchar a gorffenodd ei ddyddiau yn Abaty Cluny, lle cafodd nawdd ac amddiffyn gan yr abad caredig.
Fel llenor, mae Abélard yn enwog am y gyfres o lythyrau rhyngddo â Hélöise, a apwyntiwyd ganddo yn abades lleiandy Paraclete, a sefydlwyd ganddo ei hun.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
