From Wikipedia, the free encyclopedia
Corff cymharol fychan sy'n cylchdroi o amgych yr Haul mewn cylchdro eliptig yw comed neu seren gynffon (hefyd: seren farfog, seren gynffonog a 'seren bengrech'). Gall ei deunydd gynnwys creigiau, rhew a nwy; cyfeirir atynt weithiau fel "peli eira budur". Pan ddaw comed yn ddigon agos at yr haul, cynhesir ei deunydd cymaint fel ei bod yn creu niwlen (coma) o nwyon o'i hamgylch, a gall hwn ymffurfio'n gynffon sydd bob amser yn pwyntio i ffwrdd oddi wrth yr haul, ac sy'n creu ffurf draddodiadol comed.
Enghraifft o'r canlynol | math o wrthrych seryddol |
---|---|
Math | corff neu wrthrych bychan yng Nghysawd yr Haul |
Rhan o | system blanedol |
Yn cynnwys | comet nucleus, coma, comet tail |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Gall cnewyllyn y gomed amrywio o un i 50 km ar draws, gyda'r coma yn ymestyn dros 100,000-1,000,000 km; pan ffurfir cynffon, gall ymestyn am filiynau lawer o gilomedrau.
Yn 1932 damcanodd Ernst Julius Öpik fod comedau yng Nghysawd yr Haul yn ymffurfio mewn cwmwl o lwch a mater arall y tu hwnt i gylchdro'r blaned gorrach Plwton. Enwir y cwmwl hwnnw yn Gwmwl Oort (neu Cwmwl Öpik-Oort). Ystyrir Gwregys Kuiper, rhanbarth ar ffurf disg y tu hwnt i gylchdro Neifion rhyw 30-50 unedau seryddol o bellter oddi wrth yr Haul (sy'n cynnwys llawer iawn o gyrff rhewllyd bychain) fel tarddle comedau cyfnod byr.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.