Cedor

Blew sy'n tyfu o amgylch organau cenhedlu oedolion yw'r gedor. Er fod blew mân yn bresennol yn ystod plentyndod, yn ystod glasoed mae'r gedor yn cychwyn tyfu.

Datblygiad y gedor

Cedor wrywaidd.

Mewn merched, ymddengys blew cedor ar hyd ymylon y gweflau mwyaf (labia majora) yn gytaf fel arfer, gan ledaenu dros y cnwc Gwener yn y ddwy flynedd a ganlyn. Wedi 2-3 mlynedd o lasoed, (a thua'r un amser a chychwyn mislifiad yn y rhan fwyaf o laslancesi) mae siâp trionglog pendant i'r gedor. Yn y ddwy flynedd ar ôl hynny, mae'r blew yn tyfu ar du fewn y morddwydydd hefyd, ac weithiau mewn llinell tuag at y botwm bol yn ogystal.

Mewn bechgyn, ymddengys y gedor yn gyntaf fel blew mân ar y ceillgwd neu wrth waelod y pidyn. O fewn blwyddyn, mae yna flew o gwmpas gwaelod y pidyn. O fewn 3-4 mlynedd, mae'r blew yn gorchuddio'r ardal gyfagos, ac yn dod yn fwy trwchus a thywyll. Wedi oddeutu 5 mlynedd o lasoed, mae'r blew yn ymestyn i du fewn y morddwydydd, ac i fynny tua'r botwm bol yn ogystal.

Ymddengys blewiach tebyg yng ngheseiliau merched a bechgyn hefyd. Tua diwedd glasoed glaslanciau, mae blew yn cychwyn tyfu ar y frest, yr wyneb a'r cefn.

Swyddogaeth

‘L'Origine du monde’, llun a baentiwyd gan Gustave Courbet ym 1866, sy'n dangos cedor fenywaidd.

Gwyddys mai swyddogaeth esblygol y gedor, a blew yn gyffredinol yw i amddiffyn y corff rhag crafiadau a chosi poenus.