Bwrlésg

Gwaith llenyddol, dramatig, neu gerddorol a greir gyda'r bwriad o ddifyrru ac achosi chwerthin ydy bwrlésg. Gwneir hyn drwy ddychanu arddull neu anian gweithiau difrifol.^[1] Daw'r gair o'r Eidaleg burlesco, sy'n tarddu o'r gair Eidaleg burla – jôc, gwawd neu watwar.

Bwrlésg

Enghraifft o'r canlynol	genre comedi
Math	comedi
Rhagflaenwyd gan	Vaudeville
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Dita Von Teese, un o berfformwyr bwrlésg mwyaf blanellaw yr 21ain ganrif

O ran ystyr, mae'r term bwrlésg yn gorgyffwrdd â dychan, parodi a gwawdlun ac yn ei ystyr theatraidd, gyda'r strafagansa a welwyd yn ystod y cyfnod Fictorianaidd.^[2] Mae'r enw burlesque wedi cael ei ddefnyddio yn Saesneg mewn cyd-destun llenyddol a theatraidd ers diwedd y 17g. Wrth edrych yn ôl, mae'r enw wedi cael ei ddefnyddiuo ar gyfer gweithiau Chaucer a Shakespeare ac i'r clasuron Groegaidd-Rufeinig.^[3] Mae enghreifftiau cyferbyniol o bwrlésg llenyddol yn cynnwys The Rape of the Lock gan Alexander Pope a Hudibras gan Samuel Butler. Esiampl o fwrlésg cerddorol ydy Burleske for piano and orchestra (1890) gan Richard Strauss. Mae enghreifftiau o theatr bwrlésg yn cynnwys Robert the Devil gan W. S. Gilbert a sioeau A. C. Tor – Meyer Lutz fel Ruy Blas and the Blasé Roué.

Mae defnydd mwy diweddar o'r term, yn enwedig yn yr Unol Daleithiau yn cyfeirio at fformat sioe amrywiol. Roedd rhain yn arbennig o boblogaidd rhwng y 1860au a'r 1940au, yn aml mewn clybiau cabaret, yn ogystal â theatrau, ac yn aml roeddent yn cynnwys stripio coch. Ceisiodd rai o ffilmiau Hollywood i ailgreu awyrgylch y perfformiadau hyn mewn ffilmiau rhwng y 1930au a'r 1960au, yn cynnwys Cabaret ac All That Jazz yn 1979. Gwelwyd twf mawr yn niddordeb pobl yn y fformat hwn ers y 1990au.

Bwrlesg Americanaidd ar Ben-Hur, tua 1900.

Cyfeiriadau

1. "Burlesque", Oxford English Dictionary, Gwasg Prifysgol Rhydychen, adalwyd 16 Chwefror 2011
2. Fowler, H. W., diwygiwyd gan Syr Ernest Gowers (1965). Modern English Usage. Rhydychen: Gwasg Prifysgol Rhydychen, td. 68 and 96
3. Baldick, Chris. "Burlesque", The Oxford Dictionary of Literary Terms, Gwasg Prifysgol Rhydychen, 2008. Oxford Reference Online. Gwasg Prifysgol Rhydychen, adalwyd ar 16 Chwefror 2011

Dolenni allanol

• Ruckus! American Entertainments at the Turn of the Twentieth Century o gasgliad Llyfrgell Llyfrau a Llawysgrifau Prin Beinecke ym Mhrifysgol Yale
• Classic Burlesque: We Aim to Tease Archifwyd 2010-05-16 yn y Peiriant Wayback – sioe sleidiau gan gychrawn Life