Arfon (etholaeth Senedd Cymru)

Etholaeth Senedd Cymru ydy Arfon sy'n dwyn enw ardal hanesyddol Arfon. Mae'n ethol un aelod drwy ddull cyntaf heibio'r postyn. Mae hefyd yn rhan o Ranbarth Gogledd Cymru, sydd yn ethol pedwar aelod ychwanegol er mwyn cael cynrichiolaeth mwy cyfrannol ar gyfer y rhanbarth. Cafod yr etholaeth ei chreu ar gyfer etholiad 2007. Yr aelod dros yr etholaeth yn y Senedd yw Siân Gwenllian (Plaid Cymru).

Mae hon yn erthygl am yr etholaeth newydd. Am y cantref ac ardal hanesyddol, gweler Arfon.

Arfon

Etholaeth Senedd Cymru
Lleoliad Arfon o fewn Gogledd Cymru a Chymru
Math:	Senedd Cymru
Rhanbarth	Gogledd Cymru
Creu:	2007
AS presennol:	Siân Gwenllian (Plaid Cymru)
AS (DU) presennol:	Hywel Williams (Plaid Cymru)

Ffiniau

Mae gan yr etholaeth Senedd Cymru Arfon yr un ffiniau ac etholaeth seneddol o'r un enw, sydd wedi cael ei ddefnyddio ers etholiad cyffredinol 2010. Cafodd etholaeth Arfon ei chreu drwy gyfunno ardaloedd Caernarfon a Gwyfrai o'r hen etholaeth Caernarfon, ac ardaloedd Bangor a Dyffryn Ogwen o hen etholaeth Conwy.

Creuwyd rhanbarth Gogledd Cymru yn ystod yr etholiad cynulliad cyntaf yn 1999, ac ers 2007 mae hi wedi cynnwys etholaethau Aberconwy, Alun a Glannau Dyfrwy, Arfon, De Clwyd, Dyffryn Clwyd, Gorllewin Clwyd, Delyn, Wrecsam ac Ynys Môn.

Hanes

Er fod yr etholaeth seneddol yn llawer mwy ymylol, gellir ystyried yr etholaeth Senedd yn sedd saff, i Blaid Cymru. Yn yr etholiad diwethaf, 2016, roedd gan Blaid Cymru mwyafrif o 20.8% dros y Blaid Lafur.

Cyfartaledd canlyniadau 5 etholiad: Plaid Cymru - 54.6%, Llafur - 29%, Ceidwadwyr - 10.1%, Dem Rhydd - 4.9%

Pleidleisio

Mewn etholiadau Senedd, mae gan bob pleidleisiwr ddwy bleidlais: un ar gyfer ymgeisydd i fod yn Aelod o'r Senedd dros yr etholaeth, a'r llall ar gyfer rhestr pleidiol o ymgeiswyr rhanbarthol. Defnyddir Dull d'Hondt ar gyfer dyrannu seddi rhanbarthol, gan ystyried canlyniadau'r etholaethau yn y rhanbarth.

Aelodau o'r Cynulliad

Etholiad		Aelod	Plaid	Llun
	2007	Alun Ffred Jones	Plaid Cymru
	2016	Siân Gwenllian	Plaid Cymru

Ym Mai 2020 newidiwyd yr enw i 'Senedd Cymru'.

Aelodau o'r Senedd

Etholiad		Aelod	Plaid	Llun
	2021	Siân Gwenllian	Plaid Cymru

Etholiadau

Canlyniadau Etholiadau

Etholiad Senedd 2021: Arfon
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Plaid Cymru	Sian Gwenllian	13,760	63.27	+8.44
	Llafur	Iwan Wyn Jones	5,108	23.49	-10.52
	Ceidwadwyr	Tony Thomas	1,806	9.30	+0.03
	Democratiaid Rhyddfrydol	Callum Davies	642	2.95	+0.07
	Reform UK	Andrew Haigh	350	1.61	-
	Annibynnol	Martin Bristow	82	0.38	-
Mwyafrif			8,652	39.78	+8.44
Y nifer a bleidleisiodd			21,748	50.92	0.00
	Plaid Cymru yn cadw		Gogwydd	+9.48

Etholiad Cynulliad 2016: Arfon
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Plaid Cymru	Siân Gwenllian	10,962	54.8	-1.9
	Llafur	Siôn Jones	6,800	34.0	+7.8
	Ceidwadwyr	Martin Peet	1,655	8.3	-4.2
	Democratiaid Rhyddfrydol	Sara Lloyd Williams	577	2.9	-1.6
Mwyafrif			4,162	20.8	-9.7
Y nifer a bleidleisiodd			19,994	50.9	+7.5
	Plaid Cymru yn cadw		Gogwydd	−4.9

Etholiad 2011: Arfon[1]
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Plaid Cymru	Alun Ffred Jones	10,024	56.7	+4.3
	Llafur	Christina Elizabeth Rees	4,630	26.2	−0.6
	Ceidwadwyr	Aled Davies	2,209	12.5	+3.0
	Democratiaid Rhyddfrydol	Rhys David Jones	801	4.5	−2.8
Mwyafrif			5,394	30.5	+4.9
Y nifer a bleidleisiodd			17,664	43.4	−5.7
	Plaid Cymru yn cadw		Gogwydd	+2.4

Etholiad 2007: Arfon
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Plaid Cymru	Alun Ffred Jones	10,260	52.4	+3.11
	Llafur	Martin Eaglestone	5,242	26.8	-3.81
	Ceidwadwyr	Gerry Frobisher	1,858	9.5	-3.51
	Democratiaid Rhyddfrydol	Mel ab Owain	1,424	7.5	+0.21
	Plaid Annibyniaeth y DU	Elwyn Williams	789	4.0	+4.01
Mwyafrif			5,018	25.6	+6.91
Y nifer a bleidleisiodd			19,573	49.1	+4.11
	Etholaeth newydd: Plaid Cymru yn ennill.		Gogwydd	+3.51

¹Amcanol yn Unig

Gweler Hefyd

• Arfon (etholaeth seneddol)

Cyfeiriadau

1. "Wales elections > Arfon". BBC News. 6 Mai 2011. Cyrchwyd 8 Mawrth 2011.

Etholaethau Senedd Cymru
Llafur	Aberafan | Alun a Glannau Dyfrdwy | Blaenau Gwent | Bro Morgannwg | Caerffili | Canol Caerdydd | Castell-nedd | Cwm Cynon | Delyn | De Caerdydd a Phenarth | De Clwyd | Dwyrain Abertawe | Dwyrain Casnewydd | Gogledd Caerdydd | Gorllewin Abertawe | Gorllewin Caerdydd | Gorllewin Casnewydd | Gŵyr | Islwyn | Llanelli | Merthyr Tudful a Rhymni | Ogwr | Pen-y-bont ar Ogwr | Pontypridd | Rhondda | Torfaen | Wrecsam
Ceidwadwyr	Aberconwy | Brychieniog a Sir Faesyfed | Dyffryn Clwyd | Gorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro | Gorllewin Clwyd | Maldwyn | Mynwy | Preseli Penfro
Plaid Cymru	Arfon | Ceredigion | Dwyfor Meirionnydd | Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr | Ynys Môn
Rhanbarthau etholiadol Senedd Cymru
Rhanbarth Gogledd Cymru: Ceidwadwyr (2) | Plaid Cymru (1) | Llafur (1) Rhanbarth Canolbarth a Gorllewin Cymru: Llafur (2) | Plaid Cymru (1) | Y Democratiaid Rhyddfrydol (1) Rhanbarth Gorllewin De Cymru: Ceidwadwyr (2) | Plaid Cymru (2) Rhanbarth Canol De Cymru: Ceidwadwyr (2) | Plaid Cymru (2) Rhanbarth Dwyrain De Cymru: Ceidwadwyr (2) | Plaid Cymru (2)

Eginyn erthygl sydd uchod am wleidyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.