From Wikipedia, the free encyclopedia
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Russulaceae yw'r Tegyll brau cranc (Lladin: Russula xerampelina; Saesneg: Crab Brittlegill).[1] 'Y Tegyll Brau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Lluosog 'tagell' yw 'tegyll', a 'gwan' neu 'fregys' yw brau. Mae'r teulu Russulaceae yn gorwedd o fewn urdd y Russulales.
Tegyll brau cranc Russula xerampelina | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Fungi |
Dosbarth: | |
Urdd: | Russulales |
Teulu: | Russulaceae |
Genws: | Russula[*] |
Rhywogaeth: | R. xerampelina |
Enw deuenwol | |
Russula xerampelina (Schaeff.) Fr. | |
Cyfystyron | |
Russula erythropoda |
Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd. Pan fo'n fresh, mae'n arogli o granc neu cregynbysgod.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.
Lliw sborau'r fadarchen hon yw melyn tywyll. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un amgrwm. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel mycorhisa.
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Mae gan Tegyll brau cranc ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
---|---|---|
Russula amoena | Russula amoena | |
Russula atrorubens | Russula atrorubens | |
Russula brunneoviolacea | Russula brunneoviolacea | |
Russula columbicolor | Russula columbicolor | |
Russula firmula | Russula firmula | |
Russula innocua | Russula innocua | |
Russula mollis | Russula mollis | |
Russula persicina | Russula persicina | |
Russula versatilis | Russula versatilis | |
Tegyll brau ffrwythaidd | Russula queletii |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.