Gwaddod carbon du ac ysgafn sy'n cael ei gynhyrchu trwy dynnu ac elfennau anweddol eraill o ddeunyddiau anifeiliaid a phlanhigion yw golosg. Mae nifer o enwau eraill Cymraeg iddo, yn cynnwys dylosg, mallwydd, marworlo, coedlo, llosglo, cols, sercol a siarcol.[1] Fel arfer, cynhyrchir golosg trwy pyrolysis araf - gwresogi pren neu ddeunyddiau organig eraill yn absenoldeb ocsigen. Gelwir y broses hon yn llosgi golosg. Mae'r golosg gorffenedig yn cynnwys carbon yn bennaf.
Y fantais o ddefnyddio golosg yn hytrach na llosgi coed yn unig yw'r ffaith nad yw'n cynnwys dŵr a chydrannau eraill. Mae hyn yn caniatáu i siarcol losgi i dymheredd uwch, gan ryddhau ychydig iawn o fwg (mae pren arferol yn rhoi llawer o stêm, anweddolion organig, a gronynnau carbon heb eu llosgi - huddygl - yn ei fwg).
Mae golosg wedi ei ddefnyddio ers y cyfnod cynharaf ar gyfer ystod eang o ddibenion, gan gynnwys celf a meddygaeth, ond ei ddefnydd pwysicaf o bell ffordd yw fel tanwydd metelegol. Golosg yw'r tanwydd traddodiadol mewn efail gof, a sefyllfaoedd eraill lle mae angen gwres dwys. Defnyddiwyd golosg yn hanesyddol hefyd fel ffynhonnell pigment du trwy ei falu. Yn y ffurf hon roedd golosg yn bwysig i fferyllfeydd cynnar ac roedd yn rhan gyfansoddol o fformiwlâu ar gyfer cymysgeddau fel powdr du. Oherwydd ei arwyneb uchel gellir defnyddio siarcol fel hidlydd, ac fel catalydd neu fel anweddydd.
Cyfeiriadau
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
