Glöyn cynffon gwennol

Glöyn byw sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw glöyn cynffon gwennol, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy gloynnod cynffon gwennol; yr enw Saesneg yw Swallowtail, a'r enw gwyddonol yw Papilio machaon.^[1]

P. m. gorganus yn Normandi. Mae diwedd yr adenydd yn ymdebygu i adenydd gwennol

Papilio machaon
P. m. britannicus yn Norfolk
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Arthropoda
Dosbarth:	Insecta
Urdd:	Lepidoptera
Teulu:	Papilionidae
Genws:	Papilio
Rhywogaeth:	P. machaon
Enw deuenwol
Papilio machaon Linnaeus, 1758
Cyfystyron
Papilio machaon var. marginalis Robbe, 1891 Papilio machaon ab. nigrofasciata Rothke, 1895 Papilio machaon ab. niger Heyne, [1895] Papilio machaon var. aurantiaca Speyer, 1858 Papilio machaon var. asiatica Ménétriés, 1855 Papilio hippocrates C. & R. Felder, 1864 Papilio machaon var. micado Pagenstecher, 1875 Papilio bairdii Edwards, 1866 Papilio asterius var. utahensis Strecker, 1878 Papilio hollandii Edwards, 1892 Papilio aliaska Scudder, 1869 Papilio machaon joannisi Verity, [1907] Papilio machaon petersii Clark, 1932 Papilio hippocrates var. oregonia Edwards, 1876 Papilio ladakensis Moore, 1884 Papilio sikkimensis Moore, 1884 Papilio machaon var. centralis Staudinger, 1886 Papilio brucei Edwards, 1893 Papilio brucei Edwards, 1895 Papilio machaon dodi McDunnough, 1939 Papilio machaon var. montanus Alphéraky, 1897 Papilio machaon var. montanus Alphéraky, 1897 Papilio machaon alpherakyi Bang-Haas, 1933 Papilio machaon minschani Bang-Haas Papilio machaon chinensomandschuriensis Eller, 1939 Papilio machaon hieromax Hemming, 1934 Papilio machaon mauretanica Verity, 1905 Papilio machaon var. mauretanica Blachier, 1908 Papilio machaon var. mauretanica Holl, 1910 Papilio machaon var. asiatica ab. caerulescens Holl, 1910 Papilio machaon var. asiatica ab. djezïrensis Holl, 1910 Papilio sphyrus Hübner, [1823] Papilio machaon machaon maxima Verity, 1911 Papilio machaon maxima gen.aest. angulata Verity, 1911 Papilio machaon f. chrysostoma Chnéour, 1934 Papilio machaon f. archias Fruhstorfer, 1907 Papilio machaon chishimana Matsumura, 1928 Papilio machaon sylvia Esaki, 1930 Papilio machaon venchuanus Moonen Papilio machaon schantungensis Eller, 1936

Mae i'w weld yn Ewrop, Asia a Gogledd America ac mae hyd ei adenydd tua 65 - 86mm. Ceir 37 isrywogaeth. P. m. britannicus yw isrywogaeth gynhenid Prydain; mae'n goroesi yn y Norfolk Broads yn unig. Mae P. m. gorganus (glöyn cynffon gwennol Ewrop; Continental Swallowtail) yn ymwelydd prin o dir mawr Ewrop i dde Lloegr a Chymru.

Oedolyn yn Awstria

Siani flewog fygythiol

Fideo o Papilio machaon

Cynefin

Mae'r glöyn byw, pan fo'n oedolyn yn goblyn o gyflym. Gall hofran yn ei unfan pan fo'n sipian neithdar ac mae'n hoff iawn o wahanol berlysiau yn enwedig mewn caeau eithaf agored. Mae'r gwrywod yn ymgasglu ar copaon bryniau er mwyn cystadlu am fenyw.^[2] Yn yr iseldir, fe wnant ymweld â gerddi.

Cyffredinol

Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnwys mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.

Wedi deor o'i ŵy mae'r glöyn cynffon gwennol yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.

Gweler hefyd

• Rhestr gwyfynod a gloynnod byw
• Cymdeithas Edward Llwyd

Comin Wikimedia

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Papilio machaon

Cyfeiriadau

1.  Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.
2. Adrian Hoskins. "Swallowtail. Papilio machaon Linnaeus, 1758". Butterflies of Europe. Cyrchwyd September 24, 2010.