Clogyn Aur yr Wyddgrug
From Wikipedia, the free encyclopedia
Clogyn 23-carat aur mewn un-darn yw Clogyn aur Yr Wyddgrug neu Fantell aur Yr Wyddgrug sy'n dyddio o'r cyfnod 1900-1500 CC yn Oes yr Efydd. Fe'i darganfuwyd mewn cae o'r enw 'Bryn yr Ellyllon', Pentre, ger Yr Wyddgrug yn Sir y Fflint yn 1833. Mae'n bosibl y bu'n rhan o wisg seremonïol, mewn cyd-destun crefyddol efallai. Fe'i cedwir yn yr Amgueddfa Brydeinig yn Llundain, ac mae nifer o archaeolegwyr blaenllaw Cymru wedi galw ar yr amgueddfa i ddychwelyd y clogyn i Gymru.
Enghraifft o'r canlynol | darganfyddiad archaeolegol |
---|---|
Deunydd | aur |
Gwlad | Cymru |
Dechrau/Sefydlu | 11 Hydref 1833 |
Lleoliad | yr Amgueddfa Brydeinig |
Perchennog | yr Amgueddfa Brydeinig |
Gwladwriaeth | y Deyrnas Unedig |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Darganfuwyd y "clogyn" gan ddynion codi cerrig ym Mryn yr Ellyllon, ger Yr Wyddgrug, ar 11 Hydref 1833. Tenant y cae oedd Langford, ac fe'i gwerthwyd i'r Amgueddfa Brydeinig yn 1836. Mwynfeydd Copr y Gogarth oedd y mwyaf drwy ogledd-orllewin Ewrop yr adeg honno, ac mae'n bosib fod gan berchennog y fantell gysylltiad gyda mwynfeydd y Gogarth.[1] Dywedodd Dr Paul Belford (CPAT ei bod yn fwy na thebyg i'r fantell gael ei lunio yng Nghymru ond i'r aur ddod o'r Iwerddon; nododd hefyd fod y fantell hon yn "anrhaethol bwysig". Roedd gweitiau trin copr y Gogarth yn ardal y Fflint, lle roedden nhw hefyd yn trin efydd o Llanymynech, hyd at Oes yr Haearn.
Cloddiodd archaeolegwyr o Amgueddfa Genedlaethol Cymru y cae lle darganfuwyd y fantell eto yn 2013.