Caffein

Mae caffein (C₈H₁₀O₂N₄.H₂O) i'w gael mewn coffi, te, coco a chola. Darganfuwyd caffein mewn coffi yn 1820. Darganfuwyd thein mewn te yn 1827 ac fe sefydlwyd yn 1838 mae'r un peth oedd thein a caffein.

Caffein

Enghraifft o'r canlynol	math o endid cemegol
Math	methylxanthine
Màs	194.08 uned Dalton
Fformiwla gemegol	C₈h₁₀n₄o₂
Beichiogrwydd	Categori beichiogrwydd awstralia a, categori beichiogrwydd unol daleithiau america c
Rhan o	cellular response to caffeine, response to caffeine, paraxanthine:S-adenosyl-L-methionine 3-N-methyltransferase activity, theobromine:S-adenosyl-L-methionine 1-N-methyltransferase activity, caffeine oxidase activity
Yn cynnwys	ocsigen, carbon, nitrogen, hydrogen
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Adeiledd cemegol caffein.

Effaith Caffein ar y Corff.

• Yr ymennydd. Mae gan gaffein yr effaith o ddarwasgu gweithiennau'r ymennydd. Fe fydd caffein yn hirhau amser gwyliadwraeth ac wrth wneud gwaith meddyliol fe fydd e'n dal teimlad blinedig yn ôl. Mae e'n atal neu gwella cur pen ac yn gwneud asbirin yn fwy effeithiol.
• Y galon. Gall gormod o gaffein (mwy na 5 cwpanaid o goffi cryf) achosi crychguriadau afreolaidd ar y galon.
• Yr ysgyfaint. Mae caffein yn ymledu'r bronci ac yn helpu rhwystro'r fogfa. Ar y llaw arall, gall lwch coffi gwyrdd (ffa coffi heb eu rhostio) achosi'r fogfa ac allergedd y croen hefyd.
• Y pancreas. Mae caffein yn cynyddu secretiad y pancreas. Dydy yfed te neu coffi yn gymhedrol, ddim yn ddrwg i'r ddiabetig, heblaw os oes cyflwr o bryder neu nerfusrwydd yn achosi newid rheolaeth glycogen.
• Yr arennau. Mae gan gaffein effaith ddiuretig ond ar y llaw arall fe ddylai rhai sy'n cwyno gyda'u arennau osgoi coffi.
• Y cyhyrau. Mae effaith caffein ar y cyhyrau yn wahanol o un person i'r llall. Mae caffein yn cyffroi'r system nerfol canolog. Fe fydd e'n parhau'r dygnedd wrth gadw'r teimlad blinedig yn ôl. Dydy caffein ddim yn gwella perfformiad corfforol. Mae caffein yn esmwytho gwaith sy'n angen cydweithrediad y corff, fel gweithio peiriant neu gyrru car. Gall gormod o gaffein achosi'r dwylo i grynu.