Хура хăвăл , çавăн пекех Хура шăтăк —уçлăх-вăхăтăн çав тери вăйлă гравитаци туртăмĕллĕ пайĕ, унăн таврашĕнчен çутă хăвăртлăхĕпе куçакан объектсем те (çав шутра çутăн хăйĕн кванчĕсем те) уйрăлса каяймаççĕ.
«Хаббл» телескоп витĕр сăнанă ӳкерчĕк: Хастар галактика M87 . Галактика тĕшшинче хура хăвăл пулма пултарать. Сăн çинче 5 пин çутă çулталакĕ тăршшĕ релятиви юхăвĕ
Краткие факты Никĕсри принципсем, Пулăмсем ...
Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорийĕ
G
μ
ν
+
Λ
g
μ
ν
=
8
π
G
c
4
T
μ
ν
{\displaystyle G_{\mu \nu }+\Lambda g_{\mu \nu }={8\pi G \over c^{4}}T_{\mu \nu }\,}
Гравитаци Математикăлла кăтартни Космологи
Журналсем
General Relativity and Gravitation • Classical and Quantum Gravity • Гравитаци тата космологи • Living Reviews in Relativity
Паллă ăсчахсем
Эйнштейн • Минковски • Шварцшильд • Леметр • Эддингтон • Фридман • Фок • Керр • Чандрасекар • Пенроуз Хокинг тата урăххисем…
Çавăн пекех «Физика порталĕ»
Закрыть
Çак пайăн чиккисене пулăмсен горизончĕ , унăн хапин виçине гравитаци радиусĕ теççĕ. Сферăлла симметриллĕ хура хăвăл чухне çав виçе Шварцшильд радиусĕ ятпа паллă, вăл çак формулăпа палăрăнать:
r
s
=
2
G
M
c
2
{\displaystyle r_{s}={2\,GM \over c^{2}}}
,
кунта c — çутă хăвăртлăхĕ , M — хура хăвăл масси, G — гравитаци константти .
Пĕлӳ кун-çулĕнче виççĕ тапхăра палăртаççĕ:
Мичелăн «хура хăвăлĕ»
Шаблон:Касă
Мичелл хыççăн, Шварцшильд патнелле
Шварцшильд шутлани
Тĕп статья: Шварцшильд метрики
Сăнарçă ĕçĕ: хура хăвăл тавра çаврăнакан вĕрӳ плазмăн аккреци дискĕ .
Райсснер — Нордстрём шутлани
Керр — Ньюмен шутлани
Тĕп статья: Керр — Ньюмен шутлани
А. М. Черепащук. Чёрные дыры во Вселенной . — Век 2 , 2005 . — (Наука сегодня) . — 2500 экз . — ISBN 5-85099-149-2
И. Д. Новиков, В. П. Фролов. Чёрные дыры во Вселенной // Успехи физических наук . — 2001. — Т. 131. — № 3. — С. 307—324.
Чёрные дыры - что это. Описание. Фото. 2014 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ .
Чёрные дыры — статья в Физической энциклопедии
У. Дж. Кауфман. Космические рубежи теории относительности (главы из книги)
Scientific.ru - "Сколько ангелов может танцевать на булавочной головке?" - Термодинамика чёрных дыр
habrahabr.ru - Падаем в чёрную дыру
Чёрные дыры и структура пространства-времени Хуан Малдасена (Juan Maldacena), Институт высших исследований, Школа естественных наук, Принстон, Нью-Джерси, США
Большой адронный коллайдер (БАК) и чёрные дыры 2012 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ .
Программа для визуализации полетов вокруг черной дыры 2010 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче архивланӑ .
Научно-познавательный фильм о возникновении «Чёрных дыр» 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ . (видео)
Анатолий Черепащук. "Новые формы материи во Вселенной. Оптические исследования рентгеновских двойных звездных систем, ч. 2" 2014 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ . , цикл лекций «ACADEMIA» (видео)
Южно-европейская Обсерватория — Исследование черной дыры в центре Млечного Пути 2013 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ . (видео)
Сверхмассивные чёрные дыры - док. фильм BBC Horizon, посвящённый сверхмассивным чёрным дырам, находящимся в центре галактик 2010 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче архивланӑ . (видео)
Астрономы впервые увидели, как черная дыра разорвала звезду РИА Новости , 17 июня 2011