Парăслă карап

Парăслă карап — куҫса пыма парӑспа ҫил вӑйӗпе усӑ куракан карап.

Пӗрремӗш парăслă-кӗсменлӗ карапсем темиҫе пин ҫул каялла, авалхи цивилизацисен тапхӑрӗнче пулса тухнӑ. Парăслă карапсем хӑвӑртлӑхне ҫил хӑвӑртлӑхӗнчен те ытларах ӳстерме пултараҫҫӗ^[1].

Парӑслӑ карапсен классификацийӗ

Парӑс хӗҫпӑшалӗсен тата рангутӑн типне классификацилесси чи анлӑ сарӑлнӑ шутланать. Сӑмахран, парӑслӑ карапсене пурне те икӗ категорие параҫҫӗ: фок — мачтӑна тата грот-мачтӑна тытса тӑракан парӑслӑ пысӑк карапсем те, грот-мачтӑпа бизань — мачтӑна тытса тӑракан пӗчӗк парӑслӑ карапсем те е пӗр мачтӑна тытаканнисем те.

• Фок-мачтӑпа грот-мачтӑна тытса тӑракан парӑслӑ пысӑк карапсем.

Парӑслӑ карапсем — тӗп парӑслӑ карапсем, мачтӑсем ҫинчи чи тӳрӗ парӑссем.

Карапӗ-мачта ҫинчи тӳрӗ парӑслӑ карап.

Мачтӑллӑ барк-карап, фок-мачта ҫинче тӳрӗ парӑссем, бизань-мачта ҫинче чалӑшшӑн парӑссем.

Икӗ мачтӑллӑ парӑслӑ Бриг-карап

Парӑслӑ хӗҫпӑшаллӑ карапсем

Баркентина (шхуна-барк) — виҫӗ мачтӑллӑ карап, фок-мачта ҫинче тӳрӗ парӑссем, ытти мачтӑсенче те чалӑшшӑн парӑссем пур.

Бригантина (шхуна-бриг) — икӗ мачта пур карап, фок-мачта ҫинче тӳрӗ парӑссем, грот-мачта ҫинче чалӑшшӑн парӑссем пур.

Парӑслӑ карапсем

Шхуна-мачта ҫинчи икӗ мачтӑран кая мар чалӑшла парӑслӑ карап

• Грот-мачтӑпа бизань-мачтӑна тытса тӑракан пӗчӗк парӑслӑ карапсем е пӗртен-пӗр мачтӑллӑ. Пӗчӗк карапсем пурте парӑслӑ хӗҫпӑшалпа, мачтӑсен шучӗпе классификациленеҫҫӗ.

Ҫурма мачтӑллӑ карапсем

Руль пуҫӗ умӗнчи Кеч — ҫурма мачта карапӗ

Руль пуҫӗ хыҫӗнчи иоол — ҫурма мачтӑллӑ карап, бизань-мачта

Пӗр мачтӑллӑ карапсем

Кэт-пӗр паруслӑ карап

Мачта ҫине пӗр парус карнӑ шлюп-карап тата стаканель (мачта ҫинче гафель трисель пулсан, ун ҫине виҫӗ парӑс вырнаҫма пултарать). Шлюп гафель е бермуди пулма пултарать. Бермуди шлюпӗ халӗ яхта валли чи анлӑ хӗҫпӑшал. Асӑннӑ шлюпкӑна XVIII-XIX ӗмӗрти виҫӗ мачтӑллӑ боевой шлюпкӑсемпе пӑтраштармалла мар

Тендер-мачта ҫинче пӗр е темиҫе парӑслӑ карап, стакансель, пӗр е темиҫе кливер.

Тӗслӗхсем

• 
  Гётеборг (карап)
• 
  карап Катти Сарк
• 
  карап USS Constitution
• 
  карап Napoléon
• 
  карап Tarangini
• 
  карап Maltese Falcon

Вуламалли

• Андерсон Ричард, Андерсон Р. Ч. Парусные корабли. История мореплавания и кораблестроения с древних времен до ХIХ века. — М.: ЗАО «Центрполиграф», 2014. — 190 с.: ил. — (Всемирная история). — ISBN 978-5-9524-5143-8.
• Балакин С. А., Масляев Ю. Л. Парусные корабли. — М.: «Аванта+», 2003. — 184 с.: ил. — (Самые красивые и знаменитые). — ISBN 5-94623-111-1.
• Власов В. К. Полезный ветер. От паруса до… — Долгопрудный: Интеллект, 2017. — 256 с.: ил. — ISBN 978-5-91559-228-4.
• Волковский Д. Н., Задоя И. А., Прокофьев А. М. и др. Боевые корабли мира. Иллюстрированная энциклопедия. — СПб.: Полигон, 1995. — 576 с.: ил. — (300-летию Российского флота посвящается). — ISBN 5-86617-014-0.
• Гуляш Штефан. Парусники / Пер. со словац. В. Кошкина. — Мн.: Лильт, 1996. — 224 с.: ил. — (Малая энциклопедия). — ISBN 985-6301-01-7.
• Джорджетти Франко. Самые знаменитые парусные суда. История парусников с древности до наших дней. — М.: ООО Изд-во «АСТ»; Астрель, 2011. — 304 с.: ил. — (Фотоискусство). — ISBN 5-17-015241-8.
• Дыгало В. А. Парусники мира. — М.: Восточный горизонт, 2002. — Ч. 1—2. — 96+96 с. — ISBN 5-93848-006-X.
• Курти Орацио. Постройка моделей судов. Энциклопедия судомоделизма / Пер. с итал. А. А. Чебана. — Л.: Судостроение, 1977. — 544 с.: ил.
• Рославлев Л. И. Парусники мира. — М.: Майор, «Издатель А. И. Осипенко», 2001. — 400 с.: ил. — (Мир увлечений). — ISBN 5-901321-01-4.
• Фирст Павел, Паточка Вацлав. Паруса над океанами / Пер. с чеш. Е. С. Тетельбаума. — Л.: Судостроение, 1977. — 176 с.

Асăрхавсем

1. Киля парӑслӑ яхтӑсем

Каҫӑсем

• Парусный флот, история, вооружение, флотоводцы, традиции, войны, корабли 2014 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.