Gryf (cządnik)

Gryf (pełnô pòzwa „Gryf. Pismo dla spraw kaszubskich”; kasz. „Grif. Pismiono dlô kaszëbsczich sprôw”) – jedno z nôwôżniészich pismionów w dzejach kaszëbsczi rësznotë, stwòrzoné w 1908 rokù w Kòscérzënie. Cządnik nen miôł wiôldżi cësk na przińdny rozwój kaszëbsczi lëteraturë i spopularizowanié kaszëbsczi dëchòwi i materialny kùlturë. Załóżcama pismiona bëlë Aleksander Majkòwsczi i Jón Kôrnowsczi. Ùdało sã jima ùdostac – na zôczątkù niewiôldżé – karno zdrëszonëch z nima lëdzy, rëchtëjącë pòle dlô pòwstaniô pierszi w dzejach Kaszëb regionalny òrganizacji – Towarzëstwa Młodokaszëbów, do czegò doszło 22 zélnika 1912 rokù^[1].

Cządnik béł adresowóny przede wszëtczim do młodégò pòkòleniô pòmòrsczi jinteligencje. Przedstôwiôł z całą òstroscą zagróżbã germanizacji spòlëznë (tikało sã to téż szkólnëch i dëchòwnëch) i wskôzywôł, że mòżna procëmdzejac wënôrodnieniu, retëjącë spôdkòwiznã, rozkòscérzającë i rozwijającë kaszëbską kùlturã^[1]. Jón Kôrnowsczi pisôł, że zadanim Grifa bëło z jedny stronë „piastowac lëdową kùlturã i zrobic jã spòrą dlô òglowòpòlsczi kùlturë, a z drëdżi stronë terôczasną pòlską kùlturã zrobic kaszëbsczémù lëdowi swójską i przistãpną”^[2].

Przëpisczi

1. Kadzmiérz Óstrowsczi, Czegò chcelë Młodokaszëbi, „Pomerania” 2012, nr 2, s. 45.
2. „Gryf” 1911, nr 4–5.

Bùtnowé lënczi

• Numrë pismiona w cyfrowi wersje na stronie Gduńsczi Cyfrowi Biblioteczi