From Wikipedia, the free encyclopedia
Repùblika Kòreji (kòr. 대한민국, hanja 大韓民國, MCR. Taehan Min'guk, skr. 한국; 韓國; Han'guk, Pôłniowô Kòreja, ùczëjë apartną wëmòwã) – państwò w Azëji, pôłniowim dzélu Kòrejańsczégò Półòstrowa, jaczé pòwsta pò II swiatowi wòjnie na òbéńdze zajëmniãti przez wòjska USA. Pôłniowô Kòreja òficjalnie mô pretensëje do całowny òbéńdë Kòreji.
 |
 |
| ò fanie | ò céchù |
| Mòtto: 널리 인간세상을 이롭게 하라 (홍익인간) (Przëniesc zwësk wszëtczim lëdzom) | |
 | |
| Òficjalny jãzëk | kòrejańsczi |
| Stolëca | Seul |
| Fòrma państwa | demokracëjô |
| Przédnik kraju | Prezident Moon Jae-in |
| Szef kraju | Premiéra Hwang Kyo-ahn |
| Wiéchrzëzna - całownô - westrzódlądowe wòdë |
107. na swiece 99 274 km² 0,3% |
| Lëdztwò - całkowita (2006) - gãscëzna lëdzy |
24. na swiece 48 920 00 492,8 sztatur/km² |
| Dëtkòwô jednota | pôłniowòkòrejańsczi won (KRW) |
| Czasowô cona | UTC +9 |
| Himn | Aegukka (Piésniô miłotë do tatczëznë) |
| Kòd ISO 3166 | KR |
| Jinternet | .kr |
| Aùtowi kòd | ROK |
| Telefónowi kòd | +82 |
 | |
Pòd kùńc II swiatowi wòjnë, amerikańsczé ë sowiecczé wòjska òkùpòwôłe pôłniowi ë nordowi partë Kòreji, dzéląc midze sebie półòstrów zdłużą 38 równoleżnika. Nimò òbiecënkù jednegò ë zrzeszonégò kòrejańsczégò państwa, doprowadzële do pòwstania dwóch apartnëch rządów: kòmùnistny nordë ë demòkratnegò pôłnia. Rusczé zarôzkù ùsôdzelë Kim Il-Sunga jakno prémierã Nordowi Kòreji. Wiele Kòrejanów chcało nôrodnegò wëlowaniô przédnika całownégò państwa, kòmùnistë òdcësnële to rzãdanié ë nie ùmòżebile to blokùjąc greńce Nordowi Kòreji. W demòkratny wëbiérkù przédnikã w Pôłniowi Kòreji òstôł Syngman Rhee. Repùblika Kòreji òsta jedinym rządã Kòreji, jaczé zaaprobòwôła w tim czase Òrganizacëjô Zrzëszonëch Nôrodów.
Pôłniowô Kòreja je repùbliką. Kònstitucëjô państwa òsta ùchwalonô w rokù 1988. Ùstawodôwcza wëszëzna przënôlégô do Nôrodnégò Zgromadzeniô. Głową państwa je prezydenta, welowóny w wòlnych wëbòrach. Wëkònawczą wëszëznã mô rząd z premiérã, chtëren je pòwòłiwóny bez prezydenta.
Wielopartijnô systema, nôwikszi cësk mają: Nôrodny Kòngres na rzecz Nowi Pòliticzi (zał. 1995), Wielgô Nôrodnô Partëjô (zał 1990, terné miono òd 1997) a téż Zrzeszenii Liberalni Demòkratowie (zał. 1995).
Pôłniowô Kòreja pòdzélonô je na òsmë prowincëjów, jedną specjalną aùtonomiową prowincëjã, szesc metropòlijów ë jeden gard na specjalnëch prawach.
| Miono | Hangeul | Hanja | |
|---|---|---|---|
| Gard na specjalnëch prawach (Teukbyeolsi) | |||
| 1 | Seul | 서울특별시 | 서울特別市 |
| Metropòlijowi gardë (Gwangyeoksi) | |||
| 2 | Busan | 부산광역시 | 釜山廣域市 |
| 3 | Daegu | 대구광역시 | 大邱廣域市 |
| 4 | Incheon | 인천광역시 | 仁川廣域市 |
| 5 | Gwangju | 광주광역시 | 光州廣域市 |
| 6 | Daejeon | 대전광역시 | 大田廣域市 |
| 7 | Ulsan | 울산광역시 | 蔚山廣域市 |
| Prowincëje | |||
| 8 | Gyeonggi-do | 경기도 | 京畿道 |
| 9 | Gangwon-do | 강원도 | 江原道 |
| 10 | Chungcheongbuk-do | 충청북도 | 忠淸北道 |
| 11 | Chungcheongnam-do | 충청남도 | 忠淸南道 |
| 12 | Jeollabuk-do | 전라북도 | 全羅北道 |
| 13 | Jeollanam-do | 전라남도 | 全羅南道 |
| 14 | Gyeongsangbuk-do | 경상북도 | 慶尙北道 |
| 15 | Gyeongsangnam-do | 경상남도 | 慶尙南道 |
| Specjalnô aùtonomiowô prowincëjô (Teukbyeoljachi-do) | |||
| 16 | Jeju | 제주특별자치도 | 濟州特別自治道 |
To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.
| Państwa w Azëji | |
|---|---|
| Afganistón | Armenijô | Azerbejdżan | Bahrajn | Bangladesz | Bhutan | Myanmar (dôwni Birma) | Brunejô | Chinë | Cyper | Filipinë | Grëzóńskô | Indie | Iran | Irak | Japòńskô | Jemen | Jindonezjô | Jordaniô | Kambòdżô | Katar | Kazachstan | Kirgistan | Półniowò Kòreja | Nordowô Kòreja | Kùwejt | Laòs | Liban | Malediwë | Malezjô | Mòngolskô | Nepal | Òman | Pakistan | Ruskô | Saudëjskô Arabijô | Singapùr | Sri Lanka | Syrëjô | Tadżikistan | Tajlandiô | Tajwan | Pòrënkòwi Timor | Tëreckô | Turkmenistan | Ùzbekistan | Wietnam | Zjednóné Arabsczie Emiratë | |
| Zanôléżné teritoria: Palestinskô | Makaù | Tibet | |
| Nëuznoné teritoria: Kurdistón | Nordowy Cyper | |
| Teritoria państwów butén Azëji: Austr: Òstrów Gòdów ë Kòkòsowe Òstrowë | Egipt: Synaj | Greckô: òstrowë Sporadë, Chijos ë Lesbos | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
