From Wikipedia, the free encyclopedia
Janiołë są dëchama chterne stwòrził Bóg przed człowiekã. Òne ni mają cała leno rozëm i wòlną wòlã. Òne służą Bògù w niebie i lëdzom na zemi. Kôżdi człowiek mô swòjégò janioła stróża. Janiół stróż je z człowiekã wiedno i pòmôgô mù w żëcim. Są jesz jinszé janiołë zwôné jarchaniołama. Jich miona to Michôł, Rafôł i Gabriél. Janiołów je baro wiele. Wedle Biblëji lëczba chórów janielsczich je òd 7 do 11. Są zebrané w trzech triadach (wedle sw. Ambrożégò).
Słowò janiół przeszło do pòlsczégò z jãzëka czesczégò za sprawą Cyrëla i Metodégò. Piérwòtno pòchòdzy òd grecczégò słowa angelos òznaczającégò "pòsélc". W Stôrim Testameńce są nazwane pò hebrajskù malah - co téż znaczi "pòsélc".
Piérszé ùmëslenia janiołów jistniałë ju w starożëtnim Egipce i Babilonji. W religijach tëch cywilizacëji bëło wiele dëchów i jistot, chtërne bëłë pòstrzédnikama midze bògama a lëdzama. Ùkôzowano je jakò zwiérzãta ze skrzidłama i ludzczima gãbama. Przódeczasném janiołóm przëpisëwano cało, co je pòtwierdzoné w Ksãdze Henoha. W czasach terôczasnych do ti kòncepcëji janiołów wrócëł Emanuel Swedenbòrg.
Janiołë czãsto wëstãpùją w Stôrim Testameńce (np. Knéga Pòczątków 3,24; knédzi prorocczi). Biblëjô nie gôdô wiele ò nôtërze i ôrtach nëch bëtów. Wicy jinformacëji na tã téma mòżna nalezc w pismach kabalisticznëch i apòkrifach. Chrzescëjaństwò przejãło wiarã w janiołë z judaizmù. W pierwszich stalatach pòsród Òjców Kòscoła jistniôłë sztridë co do nôtërë téch bëtów. Òstateczno tą sprawã rozwiązôł sw.Augustin.
Janiół òznôczô funkcjã, nie nôtërã. Pitôsz jak sã zwie ta nôtëra? - Dëch. Pitôsz ò funkcjã - Janiół. Przez to czim je, je dëchã, a przez to co wëpełniô, je janiołã.
Janiołë pełnią ważną rolã w islamie. Wiara w nie jest czãscą dogmaticzi ti wiarë. W islamie wierzą, że janiołë stwòrził Bóg ze swiatła, przebiwają w niebie i jich pierszim zadaniém je służba Bògù. Pełnią służbã pòsélców, chronią lëdzé i spisują wszëtci jich ùczinci. Kòrôn òstôł pòdiktowôny Mahometowi przez janioła Dżibrila. W teologji islamù wëmieniwô sã Dżibrila, Malika (strażnika pieczielnégò ògnia), Izarila (janioła smiercë), Nakira i Mùnkara, Haruta i Maruta, Mikaila i Azrafaela. Jeden le janiół, chtëren òdmówiôł służbë Bògù to Iblis zwôné też diôbłã.
W chrzescëjaństwie janioły pełnią dwie główné funkcëje:
W Knédze Pòczątków Cheruby strzegą wéńdzenia do Edenu a w Apòkalipsé sw. Jana wëmierzają karë spôdającé na lëdzkòsc.
Davidson G., (2003), SŁOWNIK JANIOŁÓW w tim janiołów ùpadłich. Wyd. Zysk i S-ka.
Hewòtny artikel òstôł napisóny przez òsobã jakô nie znaje perfektno kaszëbsczégò. Jãzëkòwô pòprôwnosc negò artikla wëmôgô werifikacëji.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
