Qırımçaqlar (qırımçaqça къырымчахлар) - esasen Qırım topraqlarında yaşağan kiçik halqtır. Bu halqnıñ Qırımda peyda oluvınıñ tarihı ve devri asırlar terenligine dala. Bazı alimlerniñ fikrine köre, qırımçaqlar - 1492 s. Portugaliya ve İspaniyadan quvulğan ve Qırımda yerleşken yeudilerdir. Başta olar Kefede yerleşken, soñ ise Qırımnıñ başqa şeerlerine köçmege başlağanlar. Lâkin qırımçaqlarnıñ Qırımda peyda olması aqqında böyle nazariye da bellidir. Qırımçaqlar Qırımnıñ qadimiy ealisi esasında tahminen VI-VIII as. şekillengendir. Qırımçaqlar yeudi dinini küte. Til ve turmuşı ise türkiy halqlarnıñ tesirinde qalğan edi. Bundan ğayrı, qırımçaqlarnıñ inançlarında da türkiy unsurlarını rastketirmek mümküm, meselâ diniy metinlerde, ibadetlerde İlâhnıñ adı Teñri olaraq qullanıla edi.
Qırımçaqlarnıñ cemaatları Mangup, Çufut Qale ve Kezlevde buluna edi. Lâkin eñ büyük cemaat Qarasuvbazarda Qarasuv özenniñ sol yalısında edi. Bu yer "Qırımçaq tarafı" adlandırılğan edi. Bu topraqlarğa qırımçaqlar XV a. soñu - XVI a. başında Kefe ve Eski Qırımdan köçken edi.
Çar vesiqalarında "qırımçaqlar" adı 1859 s. peyda oldı. 1920-nci senelerde qırımçaqlar öz medeniy cemiyetlerini meydanga ketirdi, mektepler açtı. Sovet devrinde qırımçaqlar başqa halqlarnen qarışıp (assimilatsion) esnasında oğradı.
1989 s. berli qırımçaqlar Aqmescitte öz cemiyetini teşkil etip, til medeniyet ve sanatını yanıdan tiklep oğrunda faaliyet köstereler.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
