From Wikipedia, the free encyclopedia
Venara (in latinu Venus, Veneris) hè una dea rumana maiò principalamenti assuciata à l'eros è à a biddezza. Hè cunsidarata comu l'antinata di u populu Rumanu par via di u so fundatori lighjindariu, Enea, avendu un rolu chjavi in fistività è riti di a rilighjoni. È tradiziunalamenti vista comu assendu l'aquivalenti di a dea greca Afrudita.
Asistini una mansa di miti nantu à a nascita di a dea, ma i più cunnisciuti sò quiddi tramandati da Esiodu è Umeru. Esiodu susteni ch'edda scaturì da u caghju di Uranu, diu di u celu, quandu u so apparechju ghjinitali cascò in mari dopu a castrazioni cumessa da u figliolu Saturnu par vindicà a so mamma, Gea, sposa di Uranu. U sangui è a sumenta sempri cuntinuti divintoni schjuma, da a quali, accantu à l'isula di Cipru, escì Venara (aphròs in grecu significhendu schjuma). Sicondu Umeru, inveci, Venara saria figliola di Ghjovi è di a ninfa di l'uciani Diona, è nacquì da una cunchiglia isciuta da u mari.
Venara si distingui da u so carattaru capriziosu, vanitosu è vulitivu. Colpa à a so biddezza immensa, Ghjovi timia ch'edda fussi stata a caghjoni di liti trà l'altri dii è li dedi tandu par sposu à Vulcanu, diu di u focu, stazzunaru di i dii, bruttu d'andatura, ma incù un carattaru fermu è custanti, sempri didicatu à u travagliu. U matrimoniu nun resu filici a dea chì multiplicò rilazioni amurosi à paru cun dei è umani. In particulari incù u diu di a guerra Marti. I dui funu scuparti da Vulcanu è imprighjunati in una reti mitallica da eddu lavurata, par essa isposti è ridiculizati da l'altri dii. Si dici chì da l'amori di Venara è Marti nacquì Cupidu, Deimu è Fobu. Cupidu cullaburò sempri cù a mamma, francu in un casu : ghjilosa di a biddezza di una murtali chjamata Psiche, Venara dumandò à u figliolu di falla innamurà da u più goffu di l'essari umani. Cupidu accittò prima ma s'innamurò eddu stessu di a donna. Psiche suparò ogni provi à edda mandati da Venara è fatta fini fù ricumpinsata da Ghjovi chì binidissi u so unioni cun Cupidu.
In un'altra virsioni u babbu di Cupidu hè Ghjovi è micca Marti.
U solu capaci di risistà à l'incantu di Venara fù Narcissu.
Da l'unioni di Venara cun Anchissi saria natu Enea, babbu di Ascaniu è ascindenti di a futura Roma. Fù unu di i prutagunisti di a guerra di Troia nata da a rivalità trà Ghjunoni, Minerva è Venara. I trè divinità vuliani uttena a mela rigalata da Eris, dea di a discordia, à a più bedda di i trè. Ghjovi, cunsultatu nantu à a quistioni, scelsi u principi Paridi comu ghjudici. Ghjunoni circò à currompalu, uffrenduli l'Asia Minori, mentri chì Minerva l'uffrì celebrità, saviezza è gloria in battaglia, ma Venara prumissi à Paridi a più bedda di i donni murtali, è quista fù a so scelta. Quidda donna era Elana, figliola di Ghjovi è di Leda, moglia di u rè di Sparta Minilau. Influinzatu da Venara, Paridi rapì Elana è a si purtò in Troia. Minilau, cù u frateddu Agaminnoni, radunnì un'armata tamanta par purtà a guerra in Troia.
L'assediu di a cità durò deci anni è li dei intarvinini affiancu à l'unu o l'altru campu. Ghjovi urdinò à i dii di piantà qualsiasi intarfarenza in a guerra truiana. Fù l'astutu Udisseu, rè d'Itaca, à ilaburà u strataghjemma di u cavaddu par fà entra suldati Grechi nentru i muri di a cità. Cusì i Grechi vinsini a guerra è Enea, accumpagnatu da pochi altri sopraviventi, scapò versu i costi Italichi, è ci fundò una cità nova detta à l'urighjina di a civilizazioni rumana.
In Roma erani cilibrati i Veneralia in l'unori di "Venere Verticordia" (chì apri lu cori), è di a dea Fortuna.
Sempri in Roma fù irettu un tempiu, u Tempiu di Venara è Roma, didicatu à a dea è à a cità.
Trà li pianti sacri li currispondini : u mirtu, u rusulaghju, u melu è u papavaru. I so animali sacri sò : a lepra, u dalfinu, u cignu, u passaru è a culomba.
Ramintemi setti tratti difiniti di u corpu di a dea Venara cunsidarati com'è difetti (detti ancu "ali") :
A so figura, presa com'è mudeddu idiali di biddezza, hè divintata sughjettu d'innumarebuli opari d'arti, sinu à l'antichità, sia sottu a forma di sculturi, trà i quali a famosa Venara di Milo è a Venara di Morgantina, è pitturi, com'è l'affrescu di Pompei è a Nascita di Venara di Botticelli.
Biblia hè u nomi cun quali i Fenici ani idintificatu una divinità para. Biblia avia un tempiu magnificu in a cità di Biblu .
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.