فینلاند

فینلاند ( بە فینلاندی: Suomi  [ˈsuo̯mi]  ; بە سوێدی: Finland [ˈfɪ̌nland] ( گوێگرتن) )، بە فەرمی کۆماری فینلاند ( بە فینلاندی: Suomen tasavalta  ; بە سوێدی: Republiken Finland ( listen to all)</img> ( listen to all) ), ^[1] وڵاتێکە لە باکووری ئەوروپا . لە باکووری ڕۆژئاوا هاوسنوورە لەگەڵ سوێد و لە باکوورەوە نەرویژ و لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ ڕووسیا ، لە ڕۆژئاوا کەنداوی بۆتنیا و لە باشوورەوە لەگەڵ کەنداوی فینلاند ، بەرامبەر ئیستۆنیا . فینلاند ڕووبەرەکەی ٣٣٨٬٤٥٥ square kilometre (١٣٠٬٦٧٨ sq mi) ژمارەی دانیشتووانی ٥.٦ ملیۆن کەسە. ھێلسینکی پایتەخت و گەورەترین شارە. زمانی فینلاندی و سوێدی زمانی فەرمین، زمانی سوێدی زمانی زگماکی 5.2%ی دانیشتووانەکەیە. ^[2] زیاتر لە ١٨٠ هەزار دەریاچەی تۆمارکراوی تێدایە. ^[3]

کۆماری فینلاند Suomen tasavalta (فینلاندی) Republiken Finland (سویدی)
[[ی فینلاند |]]
سروود: Maamme (فینلاندی) Vårt land (سویدی) دوورگەی ئێمە
پایتەخت و		ھێلسینکی 60°10′N 024°56′E
زمانە فەرمییەکان		فینلاندی، سویدی
دەوڵەت		کۆماری پارلەمانی
-	سەرۆک کۆمار	ساوڵی نینیستۆ
-	سەرۆکی حکوومەت	سانا مارین
ڕووبەر
-		٣٣٨٤٢٤ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٦٤) ھەڵەی دەربڕین: پیتێکی نەناسراو ھەیە "٣" مایلی چوارگۆشە
ژمارەی دانیشتوان
-	بەراوردی ٢٠٢٣	خەمڵاندنی ساڵی ٢٠٢٣ زیادبوون٥,٦١٤,٥٧ (١١٢)
دراو		یورو
لای لێخوڕین		ڕاست
پاوانی ئینتەرنێت		.fi, .ax

فینلاند تا ساڵانی ١٩٥٠ تا ڕادەیەکی زۆر وەک وڵاتێکی وەرزێری ماوەتەوە. دوای جەنگی جیهانی دووەم، بە خێرایی پەرەی بە گەشەکردنی پیشەسازی و ئابوورییەکی پێشکەوتووی دا، لە هەمان کاتدا دەوڵەتی خۆشبژیوی بەرفراوان لەسەر بنەمای مۆدێلی باکووری دروستکرد. ^[4] لە کاتی شەڕی سارددا فینلاند سیاسەتی بێلایەنی گرتەبەر. فینلاند لە ساڵی ١٩٩٥ پەیوەندی بە یەکێتی ئەوروپا و لە ساڵی ١٩٩٩ لە سەرەتای دامەزراندنی ناوچەی یۆرۆ و لە ٢٠٢٣ ناتۆ كرد. فینلاند لە چەندین پێوەرەکانی ئەدای نیشتمانیدا سەرکەوتووە، لەوانە پەروەردە ، توانای کێبڕکێی ئابووری، ئازادییە مەدەنییەکان، کوالیتی ژیان و گەشەپێدانی مرۆیی. ^{[5] [6] [7] [8]}

بەیاننامەی ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی فینلاند

دانیشتووان

بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتووانی وڵاتی فینلاند ٥٬٤٤٣٬٤٩٧ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٠٨ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مامناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٤٢٫٥ ساڵە. ھەروەھا، ٨٤ لەسەدی دانیشتووانی وڵات لە شارەکان دەژین.^[9]بە پێی خەمڵاندنی ساڵی ٢٠٢٣ ژمارەی دانیشتوانی فینلاند بۆ ٥,٦١٤,٥٧ بەرزبووەتەوە .

سەرچاوەکان

1. "Republic of Finland", or Suomen tasavalta in Finnish, Republiken Finland in Swedish, and Suoma dásseváldi in Sami, is the long protocol name, which is however not defined by law. Legislation recognizes only the short name.
2. «Språk i Finland» [Language in Finland]. Institute for the Languages of Finland (بە سویدی).
3. Li، Leslie (16 April 1989). «A Land of a Thousand Lakes». The New York Times. لە 20 September 2020 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
4. «Finland». International Monetary Fund. لە 17 April 2013 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
5. «Finland: World Audit Democracy Profile». WorldAudit.org. لە ڕەسەنەکە لە 30 October 2013 ئەرشیڤ کراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |archive-date= (یارمەتی)
6. «Tertiary education graduation rates—Education: Key Tables from OECD». OECD iLibrary. 14 June 2010. doi:10.1787/20755120-table1. لە ڕەسەنەکە لە ٣٠ی نیسانی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە 6 March 2011 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
7. «Her er verdens mest konkurransedyktige land—Makro og politikk». E24.no. 9 September 2010. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 6 March 2011 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
8. «The 2009 Legatum Prosperity Index». Prosperity.com. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 4 February 2010 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
9. «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ‏١٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)

• دەروازەی وڵاتەکان
• دەروازەی ئەورووپا
• دەروازەی سیاسەت
• دەروازەی جوگرافیا
• دەروازەی پەیوەندییە نێونەتەوەیییەکان

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە فینلاند تێدایە.