ڕەمەزان (مانگ)

ئەم وتارە سەبارەت بە مانگی ڕەمەزان لە ڕۆژژمێری کۆچی نووسراوە. بۆ بۆنە و نەریتەکانی، بڕوانە ڕەمەزان. بۆ بەکارهێنانەکانی تر، بڕوانە ڕەمەزان (ڕوونکردنەوە).

مانگی ڕەمەزان (بە عەرەبی: رَمَضَان) نۆیەم مانگە لە ڕۆژژمێری کۆچیدا، و ئەو مانگەیە کە تێیدا قورئان بۆ پێغەمبەری ئیسلام محەممەد دابەزی.

ڕۆژووگرتن لە ڕەمەزاندا یەکێکە لە پێنج کۆڵەکەکانی ئیسلام. موسڵمانان لە هەڵاتنی خۆرەوە تا ئاوابوونی خۆر بەڕۆژوودەبن. بەپێی ئیسلام، قورئان نێردرایە نزمترین پلەی بەهەشتەوە و بە وەحیی لەڕێی جوبرەئیلەوە نێردرا بۆ پێغەمبەر محەممەد. پێغەمبەر محەممەد فەرموویەتی کە هەموو دەرگاکانی بەهەشت کراوە دەبن و دەرگاکانی دۆزەخ دادەخرێن لەم مانگەدا.^[1] یەکەم ڕۆژی مانگی شەووال، کە مانگی داهاتووە، جێژنی ڕەمەزانە.

کات

ڕۆژژمێری کۆچی ڕۆژژمێرێکی هەیڤییە: مانگەکان ئەو کاتە دەستپێدەکەن کە یەکەم هیلالی مانگێکی یەک شەوە دەبینرێت. لە ئەنجامدا، ساڵی کۆچی ١٠ یا ١١ ڕۆژ کورتترە لە ساڵی خۆری و هیچ ڕۆژێکی لێ زیاد و کەم نابێت.^{[kurdish-alpha 1]} ڕێکەوتی خەمڵێنراوی سەرەتا و کۆتایی ڕەمەزان لە سعودیە، بەپێی ڕۆژژمێری ئوممەلقورا،^[2] بریتین لە:^[3]

ڕێکەوتەکانی ڕەمەزان لەنێوان ٢٠١٨ و ٢٠٢٣

AH	First day (CE/AD)	Last day (CE/AD)
١٤٣٩	١٧ی ئایاری ٢٠١٨	١٤ی حوزەیرانی ٢٠١٩
١٤٤٠	0٦ی ئایاری ٢٠١٩	0٣ی حوزەیرانی ٢٠١٩
١٤٤١	٢٤ی نیسانی ٢٠٢٠	٢٣ی ئایاری ٢٠٢٠
١٤٤٢	١٣ی نیسانی ٢٠٢١	١٢ی ئایاری ٢٠٢١
١٤٤٣	0٢ی نیسانی ٢٠٢٢	0١ی ئایاری ٢٠٢٢
١٤٤٤	٢٣ی ئازاری ٢٠٢٣	٢٠ی نیسانی ٢٠٢٣

خوانێکی بەربانگ

ڕووداوەکان

شەهیدکردنی عەلی کوڕی ئەبووتاڵیب لەلایەن ئیبن مولجەم

• ١ی ڕەمەزان، لەدایکبوونی عەبدولقادری گەیلانی
• ٢ی ڕەمەزان، دابەزینی تەورات بۆ مووسا
• ١٠ی ڕەمەزان، مردنی خەدیجە کچی خووەیلید – یەکەم هاوسەری محەممەد
• ١٢ی ڕەمەزان، ئینجیل دابەزی بۆ عیسا
• ١٥ی ڕەمەزان، لەدایکبوونی حەسەن کوڕی عەلی
• ١٧ی ڕەمەزان، لەدایکبوونی ئیبن عەرەبی
• ١٧ی ڕەمەزان، مردنی عائیشە کچی ئەبووبەکر – سێیەم هاوسەری محەممەد
• ١٧ی ڕەمەزان، مردنی ڕوقەییەی کچی محەممەد و خەدیجە – هاوسەری عوسمان کوڕی عەفان
• ١٧ی ڕەمەزان، بردنەوەی جەنگی بەدر لەلایەن موسڵمانان
• ١٨ی ڕەمەزان، دابەزینی زەبوورەکان بۆ داوود
• ١٩ی ڕەمەزان، بریندارکردنی عەلی کوڕی ئەبووتاڵیب بە شمشێرێکی ژەهراوی لەکاتی نوێژکردندا لەلایەن ئیبن مولجەم
• ٢٠ی ڕەمەزان، فەتحی مەککە لەلایەن محەممەد
• ٢١ی ڕەمەزان، مردنی عەلی کوڕی ئەبووتاڵیب بەهۆی برینەکانیەوە

شەوی قەدر لە کۆتا دە ڕۆژی مانگەکەدا ڕوودەدات.

ئەمانەش ببینە

• کتێبە پیرۆزەکان لە ئیسلامدا

تێبینییەکان

1. ساڵی خۆری بە نزیکەیی هەمان درێژیی ڕۆژژمێری زایینیی ڕۆژاوایی هەیە، جیاوازییەکە دەگۆڕێت لە سووڕی ژیانی مرۆڤدا.

سەرچاوەکان

1. Hadith al-Bukhari 3:123 ٨ی ئەیلوولی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Hadith Collection
2. Ramadan Calendar, Hamariweb
3. Umm al-Qura calendar of Saudi Arabia

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ڕەمەزان (مانگ) تێدایە.

• دەروازەی ئیسلام