ھایپۆسێرمیا

ھایپۆسێرمیا حاڵەتێکە کاتێک مرۆڤ پلەی گەرمی لەدەست دەدات و دەچێتە خوار ٣٥٫٠ سیلیزی^[2] ھایپۆسێرمیا کە ڕوودەدات مرۆڤەکە زیاتر پلەی گەرمی لەدەست دەدات لەوەی بەرھەمی بھێنێت^[3] لە ئاستی ناوەند کەسەکە تووشی لەرزین و گێژبوون دەبێت، لە ئاستی بەرز کەسەکە تووشی حاڵەتێکی نائاسایی دەبێت ئەویش بە ھەستکردن بە گەرما لە کەش و ھەوای سارد و لابردنی جلەکانی ئەمەش مەترسی وەستانی دڵ و مردن زیاد دەکات^[2][4][5]

ھایپۆسێرمیا
لە کاتی ھێرشەکەی ناپۆلیۆن بۆناپارت بۆ سەر ڕووسیا لە ١٨١٢، ناپلیۆن سوپاکەی پاشەکشە پێکرد بەھۆی زۆری تووشبوان بە حالەتی ھایپۆسێرمیا، '.[1]
تایبەتمەندی	Critical care medicine
نیشانەکان	Mild: Shivering, mental confusion[2] Moderate: No shivering, increased confusion[2] Severe: Paradoxical undressing, cardiac arrest[2]
ھۆکارەکان	بە زۆری لە کەش و ھەوای سارد و ئاوی سارد بەدەر دەکەوێت.
Risk factors	ژەھراوی بوون بە ئەلکحول، دابەزینی ڕێژەی شەکر، anorexia, advanced age[1][2]
ڕێگای دەستنیشانکردن	بەگوێرەی نیشانەکان یان پلەی گەرمی لاشە below ٣٥٫٠ °C (٩٥٫٠ °F)[2]
ڕێگەگرتن	لەبەرگرتنی جلوبەرگی گونجاو بۆ کەشوھەواکە، بەگەرمی خۆت بھێلیتەوە
چارەسەرکردن	Mild: Warm drinks, warm clothing, physical activity[2] Moderate: Heating blankets, warmed intravenous fluid[2] Severe: Cardiopulmonary resuscitation, extracorporeal membrane oxygenation, cardiopulmonary bypass[2]
مردنەکان	١٬٥٠٠ ھەر ساڵێک (ئەمریکا)[2]

ھایپۆسێرمیا بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ دوو جۆر جیاکراوەتەوە تا ئێستا یەکیان بەھۆی چوونەناو کەش و ھەوای سارد و بەرکەوتنی ساردییەکی زۆر و یان ھەر شتێکی تر کە وادەکات لاشە پلەی گەرمی زیاتر لەدەست بدات لەوەنەی بەرھەمی بھێنێت^[1] بەشێوەیەکی دووبارەیانە دەکرێت بەھۆی ژەھراوی بوون بەھۆی ئەلکحولەوە، دابەزینی شەکر لەخوێن ڕووبدات و بەتەمەن داچوون لایەنێکی نەرێنییە بۆ ھایپۆسێرمیا.

دەکرێت نەخۆشییەکە بەھۆی نیشانەکانییەوە لە کەسێک بناسرێتەوە، بۆ ڕێگەگرتن لە ھایپۆسێرمیا پێویستە جلی گونجاو بە کەش وھەوای سارد بپۆشرێت و دووربیت لەھەر شتێک کە پلەی گەرما نزم دەکاتەوە.^[6][2] چارەسەری ھایپۆسێرمیا بریتییە لە خواردن و خواردنەوەی گەرم، پۆشینی پۆشاکی گەرم و کردنی چالاکی فیزیکی،

سەرچاوەکان

1. Marx J (2010). Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice 7th edition. Philadelphia, PA: Mosby/Elsevier. p. 1870. ISBN 978-0-323-05472-0.
2. Brown DJ، Brugger H، Boyd J، Paal P (November 2012). «Accidental hypothermia». The New England Journal of Medicine. 367 (20): 1930–8. doi:10.1056/NEJMra1114208. PMID 23150960. S2CID 205116341.
3. «Hypothermia|Winter Weather». www.cdc.gov. لە ٢٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
4. Wedin، B. (1979-07). «"Paradoxical undressing" in fatal hypothermia». Journal of Forensic Sciences. 24 (3): 543–553. ISSN 0022-1198. PMID 541627. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
5. Descloux، Emilienne (2017-09). «Paradoxical undressing associated with subarachnoid hemorrhage in a non-hypothermia case?». International Journal of Legal Medicine. 131 (5): 1341–1345. doi:10.1007/s00414-017-1597-3. ISSN 1437-1596. PMID 28444440. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
6. Primer on the autonomic nervous system (3rd ed.). Amsterdam: Elsevier/AP. 2012. p. 288. ISBN 978-0-12-386525-0. لە 2017-09-08 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

پۆلێنکردن	D ICD-10: T68, T88.5{{{2}}}, P80{{{2}}}, R68.0{{{2}}} ICD-9-CM: 991.6 MeSH: D007035 DiseasesDB: 6542
بەستەرە دەرەکییەکان	MedlinePlus: 000038 eMedicine: med/1144 Patient UK: ھایپۆسێرمیا

• دەروازەی پزیشکی