ڤاتیکان
From Wikipedia, the free encyclopedia
ڤاتیکان (بە ئیتالی: Vaticano) بچووکترین دەوڵەتی جیھانە. بارەگای سەرەکی کڵێسای کاتۆلیکە. دەکەوێتە باکووری ڕۆژاوای ڕۆمای پایتەختی ئیتالیا. چەند سەد مەترێک لە ڕووباری تەیبەرەوە دوورە. ڕووبەری ڤاتیکان ٠٬٤٤ کم٢ یە.
Vatican City State[1] Stato della Città del Vaticano[2] |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
سروود: "Inno e Marcia Pontificale" (Italian) "Pontifical Anthem and March" |
||||||
پایتەخت | Vatican City[3] 41°54.2′N 12°27.2′E | |||||
زمانە فەرمییەکان | Italian[4][5] | |||||
گرووپە ڕەگەزییەکان | Italians, Swiss (Swiss Guards), other[6] | |||||
دەوڵەت | ecclesiastical,[6] sacerdotal,[7] absolute and elective monarchy[8]
|
|||||
- | Sovereign | Benedict XVI | ||||
- | President of the Governorate | Giuseppe Bertello | ||||
یاسادانەر | Pontifical Commission | |||||
Independence | from the Kingdom of Italy | |||||
- | Lateran Treaty | ١١ی شوباتی ١٩٢٩ | ||||
ڕووبەر | ||||||
- | سەرجەم | ٠٫٤٤ کیلۆمەتری چوارگۆشە (250th) ٠٫١٧ مایلی چوارگۆشە |
||||
- | ئاو (%) | ٠ | ||||
ژمارەی دانیشتوان | ||||||
- | بەراوردی تەممووزی ٢٠١١ | 832[10] (236th) | ||||
- | چڕی | ١٨٧٧ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (6th) ٤٨٥٩کەس لە مایلی چوارگۆشە |
||||
دراو | Euro (€)[11][12] (EUR ) |
|||||
ناوچەی کاتی | CET (UTC+١) | |||||
- | ھاوین (DST) | CEST (UTC+٢) | ||||
لای لێخوڕین | right[note 1] | |||||
کۆدی ISO 3166 | VA | |||||
پاوانی ئینتەرنێت | .va | |||||
کۆدی تەلەفۆن | +379[13] |
ڤاتیکان تا ساڵی ١٩٢٩ بەشێک بووە لە دەوڵەتی ئیتالیا بەڵام لەو ساڵەدا پاپا و حکوومەتی ئیتالیا لەسەر ئەوە ڕێکدەکەون کە ڤاتیکان بکرێتە قەوارەیەکی سەربەخۆ. دەوڵەتی ڤاتیکان لەلایەن پاپای ڤاتیکانەوە بەڕێوە دەبرێت کە لە ھەمان کاتدا ڕابەری ڕۆحی نزیکەی ملیارێک کاسۆلیکییە لە جیھاندا. بە گوێرەی سەرژمێریی ساڵی ٢٠٠٤ ژمارەی دانیشتووانی ڤاتیکان ٩٢١ کەس بووە و تەنھا دەوڵەتە لە جیھاندا کە منداڵی تێدا نییە، سەرجەم دانیشتووانی ڤاتیکان کارمەندی دەوڵەتن، بەتایبەت پیاوانی ئاینی، بەڵام چەند ھەزار کارمەندێکی دیکەی ھەیە کە لە دەرەوەی سنووری ڤاتیکان نیشتەجێن. زمانی ڕەسمیی ڤاتیکان لاتینیە، کە لە ڕابردوویەکی کۆندا زمانی ڕەسمی دەوڵەتی ئیتالیا بووە، بەڵام ئێستا بووەتە زمانی ڕەسمی ئاینی مەسیحی کاسۆلیکی. ڤاتیکان خاوەنی ڕادیۆ و تەلەڤیزیۆن و ڕۆژنامەو گۆڤاری تایبەت بە خۆیەتی کە بەزمانی لاتینی و زمانە زیندوەکانی دیکە بڵاویاندەکاتەوە.