ڕیشاڵی خۆراکی

ڕیشاڵی خۆراکی (ڕیشاڵ بە زمانی ئینگلیزی کۆمۆنوێڵس)یان خۆراکی زبر ئەو بەشەیە لە خۆراکی وەرگیراو لە ڕوەک کە ناتوانرێت بە تەواوی لەلایەن ئەنزیمەکانی ھەرسکردنی مرۆڤەوە بشکێنرێت.^[١] ڕیشاڵە خۆراکییەکان لە پێکھاتەی کیمیاییدا جۆراوجۆرن، و دەتوانرێت بە گشتی بەپێی تواوەیی و چەسپاوی و توانای پەرداخکردنیان گرووپ بکرێن، کە کاریگەرییان لەسەر چۆنییەتی پرۆسێسکردنی ڕیشاڵەکان لە جەستەدا ھەیە.^[٢] ڕیشاڵی خۆراکی دوو پێکھاتەی سەرەکی ھەیە: ڕیشاڵی تواوە و ڕیشاڵی نەتواوە، کە پێکھاتەی خۆراکە ڕوەکییەکانن، وەکو گەنمەشامی، دانەوێڵە و دەخڵ، سەوزە، میوە، و گوێز یان تۆو.^[٢][٣] ڕێجیمێک کە ڕێژەیەکی زۆر لە خواردنی ڕێکوپێکی ڕیشاڵی تێدایە بە گشتی پەیوەندی بە پاڵپشتیکردنی تەندروستی و کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە چەند نەخۆشییەکەوە ھەیە.^[٢][٤] ڕیشاڵی خۆراکی پێکدێت لە پۆلیساکاریدی نانیشاستەیی و پێکھاتەکانی تری ڕوەکی وەک سێلولۆز، نیشاستەی بەرگریکار، دیکسترینە بەرگریکارەکان، ئینولین، لیگنینەکان، کیتینەکان (لە قارچکەکاندا)، پێکتینەکان، بێتا-گلوکانەکان و ئۆلیگۆساکاریدەکان.^[١][٢][٣]

ئەو خۆراکانەی دەوڵەمەندن بە ڕیشاڵ: میوە و سەوزە و دانەوێڵە

سەرچاوەکان

1. «Dietary fibre». British Nutrition Foundation. 2018. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی تەممووزی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی تەممووزی ٢٠١٨ ھێنراوە.
2. «Fiber». Linus Pauling Institute, Oregon State University. March 2019. لە ٣ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
3. -9780309085250 Dietary reference intakes for energy, carbohydrate, fiber, fat, fatty acids, cholesterol, protein, and amino acids (2005), Chapter 7: Dietary, Functional and Total Fiber. US Department of Agriculture, National Agricultural Library and National Academy of Sciences, Institute of Medicine, Food and Nutrition Board. 2005. doi:10.17226/10490. ISBN 978-0-309-08525-0. {{cite book}}: نرخی |url= بپشکنە (یارمەتی)
4. Veronese N، Solmi M، Caruso MG، Giannelli G، Osella AR، Evangelou E، Maggi S، Fontana L، Stubbs B، Tzoulaki I (March 2018). «Dietary fiber and health outcomes: an umbrella review of systematic reviews and meta-analyses». The American Journal of Clinical Nutrition. 107 (3): 436–444. doi:10.1093/ajcn/nqx082. PMID 29566200. {{cite journal}}: پارامەتری نەناسراوی |displayauthors= چاوپۆشیی لێ کرا (|display-authors= پێشنیار کراوە) (یارمەتی)

• دەروازەی خۆراک
• دەروازەی وزە
• دەروازەی زانست
• دەروازەی ژینناسی
• دەروازەی پزیشکی
• دەروازەی ڕوەک

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ڕیشاڵی خۆراکی تێدایە.