قەڵای ویندسۆڕ
From Wikipedia, the free encyclopedia
قەڵای ویندسۆر شوێنی نیشتەجێبوونی شاهانەیە لە ویندسۆر لە ناوچەی بێرکشایری ئینگلیزی. پەیوەندییەکی بەهێزی بە ئینگلیز و بنەماڵەی شاهانەی بەریتانیای دوای خۆیەوە هەیە، و نزیکەی هەزار ساڵە مێژووی تەلارسازی بەرجەستە دەکات.قەڵایەکی ڕەسەنە لە سەدەی ١١ دروستکراوە، دوای داگیرکردنی نۆرمانەکان بۆ ئینگلتەرا لەلایەن ویلیامی داگیرکەرەوە[1]. لە سەردەمی هێنری یەکەمەوە (کە لە ساڵانی ١١٠٠-١١٣٥ حوکمڕانی کردووە) لەلایەن پاشای حوکمڕانەوە بەکارهێنراوە و درێژترین کۆشکە کە لە ئەوروپادا داگیرکراوە. شوقە دەوڵەتییە گرانبەهاکانی قەڵاکە لە سەرەتای سەدەی نۆزدەهەمدا لەلایەن مێژوونووسی هونەر هیو ڕۆبەرتسەوە بە "ڕیزبەندییەکی نایاب و بێ ڕکابەری ژوورەکان کە بە شێوەیەکی بەرفراوان وەک جوانترین و تەواوترین دەربڕینی تەلارسازی جۆرجیا سەیر دەکرێن". لەناو دیوارەکانی قەڵاکەدا کەنیسەی سەدەی پازدەهەمی سانت جۆرج هەیە، کە لەلایەن مێژوونووس جۆن مارتن ڕۆبنسن بە "یەکێک لە دەستکەوتە باڵاکانی دیزاینی گۆتیکی ڕاستگۆی ئینگلیزی" دادەنرێت.لە سەرەتادا بۆ پڕۆژەکردنی باڵادەستی نۆرمانەکان لە دەوروبەری پەراوێزی لەندەن و سەرپەرشتیکردنی بەشێکی گرنگی ستراتیژی ڕووباری تەمز داڕێژرابوو، قەڵای ویندسۆر وەکو مۆت و بەیلی دروستکراوە، لەگەڵ سێ بەشی دەوروبەری تەپۆڵکەیەکی ناوەندی. وردە وردە قەڵاکە بە قەڵای بەرد جێگەی گرتەوە، قەڵاکە بەرگەی گەمارۆیەکی درێژخایەنی گرت لە کاتی جەنگی یەکەمی بارۆنەکان لە سەرەتای سەدەی ١٣دا[2]. هێنری سێیەم لە ناوەڕاستی سەدەدا کۆشکێکی شاهانەیی لوکس لەناو قەڵاکەدا دروستکرد و ئێدوارد سێیەمیش لەوە زیاتریش ڕۆیشت و کۆشکەکەی ئاوەدانکردەوە بۆ ئەوەی کۆمەڵە بینایەکی گەورەتر دروست بکات لە شوێنێکدا کە دەبێتە "گرانترین پڕۆژەی بیناسازی عەلمانی لە تەواوی سەدەکانی ناوەڕاستدا". لە ئینگلتەرا". دیزاینی سەرەکی ئێدوارد تا سەردەمی تیۆدۆر بەردەوام بوو، لەو ماوەیەدا هێنری هەشتەم و ئەلیزابێسی یەکەم زیاتر قەڵاکەیان وەک دەرباری شاهانە و ناوەندێک بۆ کات بەسەربردنی دیپلۆماسی کەڵکیان وەرگرت.قەڵای ویندسۆر لە قۆناغی پڕ لە گێژاوی شەڕی ناوخۆی ئینگلتەرا ڕزگاری بوو، کاتێک وەک بارەگایەکی سەربازی لەلایەن هێزەکانی پەرلەمانەوە بەکارهێنرا و زیندانێک بۆ چارڵی یەکەم تەلارساز هیو مەی، کۆمەڵێک ناوەوەی بارۆکی ئیسرافی دروست دەکات. دوای ماوەیەک لە پشتگوێخستن لە ماوەی سەدەی ١٨دا، جۆرج سێیەم و جۆرج چوارەم کۆشکی چارڵی دووەمیان نۆژەنکردەوە و ئاوەدانیان کردەوە بە تێچووی گەورە، دیزاینی ئێستای شوقەکانی دەوڵەتیان بەرهەمهێنا، کە پڕن لە کەلوپەلی ڕۆکۆکۆ و گۆتیک و بارۆک. شاژن ڤیکتۆریا چەند گۆڕانکارییەکی بچووکی لە قەڵاکەدا کرد، کە بۆ زۆربەی سەردەمی خۆی بووە ناوەندی کات بەسەربردنی شاهانە. لە سەردەمی جۆرج شەشەمدا، لە کاتی هەڵمەتەکانی بۆردومانی لوفتوافی لە جەنگی جیهانی دووەمدا[3] لەلایەن بنەماڵەی شاهانە وەک پەناگەیەک بەکارهێنرا. نۆژەنکردنەوەی بەرفراوانی چەندین ژووری دەوڵەت دوای ئەوەی قەڵاکە لە ئاگرکەوتنەوە لە ساڵی ١٩٩٢ ڕزگاری بوو، شوێنێکی گەشتیاری بەناوبانگە، شوێنێکە بۆ میوانداریکردنی سەردانی دەوڵەت، و لە ساڵی ٢٠١١ تا ٢٠٢٢ شوێنی نیشتەجێبوونی سەرەکی ئەلیزابێسی دووەم بووە.