ژەنەڕاڵی پێشووی بەعس From Wikipedia, the free encyclopedia
عەلی حەسەن ئەلمەجید (بە عەرەبی: علي حسن عبد المجيد التکريتي)(١٩٤١ - ٢٠١٠) ناسراو بە عەلی کیمیایی ژەنەڕاڵی پێشووی سوپای ڕژێمی بەعس و ئامۆزای سەدام حوسێن بوو کە وەکو کەسی یەکەم لە کیمیابارانی شاری ھەڵەبجە بە سزای لەسێدارەدان تۆمەتبار کرا و لە ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠١٠ لەسێدارەدرا بە بڕیارێک لەلایەن دادگای تاوانەکانی بەغداد. ئەو بە یەکێک لە ھاوڕێ نزیکەکانی سەدام حوسێن ھەژمار دەکرا و لە ساڵی ١٩٦٨ دا و لە ڕیزەکانی حیزبی بەعسدا پۆستی «فەریق ڕوکن»ی پێ درا ، عەلی کیمیاوی بە دەستەڕاستی سەدام حووسێن پەسن دەکرا و جێبەجێکاری زۆرێک لەو کردارە و تاوانە خوێناوییانە بووە کە دەرھەق بە کورد و عێراقییەکان ئەنجام دراون
| عەلی حەسەن ئەلمەجید | |
|---|---|
| بە عەرەبی: علي حسن المجيد | |
 | |
| لەدایکبوون | ٣٠ی تشرینی دووەمی ١٩٤١ تکریت، عێراق |
| مردن | ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠١٠ (٦٨ ساڵ ژیاوە) بەغدا، عێراق |
| ناسناو | Ali le Chimique، le boucher du Kurdistan، Chemical Ali |
| ھۆی مەرگ | ھەڵواسین |
| شوێنی ناشتن | عۆجە |
| خوشک و برا | Abd Hasan Al Majid، Hashim Hasan Almajid |
| خزمەکان | سەددام حوسێن |
| تاوانبار بە | تاوانی جەنگی، تاوانەکانی دژی مرۆڤایەتی |
| پیشە | سیاسەتوان، ئەفسەری سەربازی، war criminal |
| پۆستەکان | Minister of Interior of Iraq، Minister of Defence |
| دەستپێکی چالاکی | ١٩٥٩ |
| کۆتایی ساڵانی چالاکی | ١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٣ |
| ئەندامی حیزبی | حیزبی بەعسی عێراق |
| ئایین | سوننە |
| پلەی سەربازی | ژەنەڕاڵ |
| ناکۆکی | شەڕی ئێران و عێراق، شەڕی کەنداو، شەڕی عێراق، تێکھەڵچوونی نێوان عێراق و کوردەکان |
| لقی سەربازی | ھێزە وشکانییەکانی عێراق |
 | ئەم وتارە ئاماژەی بە ھیچ سەرچاوەیەک نەداوە. تکایە بە دانانی ئاماژە بۆ سەرچاوە بڕواپێکراوەکان، ئەم وتارە باشتر بکە. دەقە بێسەرچاوەکان لەوانەیە داوای سەرچاوەیان لێ بکرێت یان لاببرێن. |
عەلی کیمیایی بە پێی بەڵگەنامەکان لە ساڵی ١٩٤١ لە تکریت لە دایک بووە، بەڵام بۆخۆی وتوویەتی لەدایکبووی ساڵی ١٩٤٤ە. تەمەنی منداڵی لە تکریت بەسەر بردووە. لە ئازاری ١٩٨٧دا بەرپرسی یەکەمی بەعس بووە لە ھەرێمی کوردستان و دەستی بەسەر ھێزەکانی پۆلیس و سوپادا گرتووە. دوای دوو مانگ لە وەرگرتنی پۆستەکەی، دەستی کردووە بە ڕاگواستنی ھاووڵاتیانی کورد بۆ ناوچە بیابانییەکانی عێراق و پڕۆسەی ئەنفالی بە بێسەروشوێنکردنی ١٨٢ ھەزار کورد دەست پێ کردووە. لە ١٦/٣/١٩٨٨ دا بە سەرپەرشتی عەلی کیمیایی شاری ھەڵەبجە بە چەکی کیمیاوی بۆردوومان کرا و ٥ ھەزار کەسی کوژرا. لە ئابی ١٩٩٠ـدا کە ڕێکەوتی داگیرکردنی کوەیت لە لایەن عێراقەوە بوو، عەلی کیمیاوی ڕۆڵی سەرکوتکارانەی ھەبووە. ماوەیەک وەزیری ناوخۆ بووە و لە نێوان ١٩٩١ تا ١٩٩٥ـدا بووتە وەزیری بەرگری و لە ١٩٩٦ـیشدا دەستی لە کوشتی سەدام کامیل و حوسێن کامیلی برازا و زاوای سەددام حوسێندا ھەبووە.
لە دەستپێکی پڕۆسەی جەنگی ئازادیی عێراقدا، بەرپرسیاریەتی ناوچەکانی باشووری عێراقی پێ دراوە. لە نیسانی ٢٠٠٣ـدا ئەوە ڕاگەیندرا کە لە بۆردوومانێکدا کوژراوە، بەڵام دواتر و لە حوزەیراندا ئەو ھەواڵە ڕەت کرایەوە. لە لیستی ئەو ٥٥ تۆمەتبارەی کە ئەمریکا داوای کردبوون لە ڕیزبەندی پێنجەمدا بووە. لە ٢١ی ئابی ٢٠٠٣ـدا دەستگیر کرا و لە ٢٤ی حوزەیرانی ٢٠٠٧ـدا لەسەر جینۆسایدی ئەنفال سزای لەسێدارەدانی بۆ دەکرا ، لە ڕۆژی ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠١٠ لە سێدارە درا.
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە عەلی حەسەن ئەلمەجید تێدایە. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
