بلێچلی پارک
From Wikipedia, the free encyclopedia
ھەڵەی لوا لە مۆدیوول:Type_in_location لە ڕیزی 63:assign to undeclared variable 'args'.
دامەزراندن | ١٩٣٨ (وەک بنکەی شکاندنی کۆد); ١٩٩٣ (وەک مۆزەخانە) |
---|---|
شوێن | بلێچلی, میڵتن کینز, بەکینگهامشەیەر, ئینگلاند, شانشینی یەکگرتوو |
پۆتانەکان | 51.998°N 0.741°W / 51.998; -0.741 |
وێبگە | bletchleypark |
بلێچلی پارک خانوویەکی کێڵگەیی ئینگلیزیە لە بلێچڵی، میڵتن کینز (بەکینگهامشەیەر) کە بوو بە ناوەندی سەرەکی شکاندنی کۆدەکانی هاوپەیمانان لە جەنگی جیهانی دووەمدا. خانووەکە لە ساڵانی دوای ساڵی ١٨٨٣ بۆ بازرگان و سیاسەتمەدارێک بەناوی سێر هێربەرت لیۆن دروست کراوە.
لە ماوەی جەنگی جیھانی دووەمدا، ئەم شوێنە قوتابخانەی کۆدی حکومەت و کۆدەکانی تێدا بوو (GC&CS) ، کە بە بەردەوامی پەیوەندییە نهێنییەکانی وڵاتانی دژە هاوپەیمانانی دەخوێندەوە، بەتایبەتی کۆدەکانی کۆمپیوتەری ئەنیگمای ئەڵمانیا و کۆدەکانی لۆرێنز. تیمی GC&CS بریتی بوون لە ئالان تیورینگ، گۆردن ۆچمان، هیو ئەلیکزاندەر، بیڵ تەفتە، و ستیوارد میلنەر-باری. سروشتی کارەکان لە بلێچلی تا چەندین ساڵ دوای جەنگ بە نهێنی مایەوە.
بە گوێرەی مێژوونووسی فەرمی هەواڵگری بەریتانی، هەواڵگری "ئەڵترا" کە لە بلێچلی بەرهەم هاتبوو جەنگەکە بە دوو بۆ چوار ساڵ کورتکردەوە، و بەبێ ئەوە ئەنجامی جەنگەکە نادیار دەبوو.[1] تیمەکە لە بلێچلی پارک ئامێرێکی ئۆتۆماتیکییان داهێنا بۆ یارمەتیدانی لێکدانەوە، کە لوتکەکەی بریتی بوو لە پەرەپێدانی کۆمپیوتەری کۆلۆسەس، یەکەم کۆمپیوتەری ئەلیکترۆنی دیجیتاڵی پرۆگرامکراوی جیهان. ئۆپەراسیۆنەکانی شکاندنی کۆد لە بلێچێتلی پارک لە ساڵی ١٩٤٦ کۆتایی هات و هەموو زانیاریەکان دەربارەی ئۆپەراسیۆنیەکانی کاتی جەنگ تا ناوەڕاستی ساڵانی حەفتاکان هەر بە نهێنی مابوەوە.
لەم دواییانەدا، بلێچلی پارک کراوەیە بۆ هەموان، کە وا نیشاندراوی شایەنی-لێکدانەوە و خانووی تێدایە کە دروستکراونەتەوە بۆ ئەوەی وەک ئەوەی لە کاتی ئۆپەراسیۆنەکانیان لە کاتی جەنگدا دەربکەوێت. ساڵانە سەدان هەزار گەشتیار سەردانی دەکەن.[2] مۆزەخانەی نیشتیمانی کۆمپیوتەری بەجیا، کە ئامێرێکی بۆمب و کۆمپیوتەرێکی کۆلۆسەس لەخۆ دەگرێت، لە بلۆکی H لە شوێنەکە دانراوە. واتە بەشێکی بلێچلی پارک شوێنی مۆزەخانەکەیە.