ئیمپراتۆریەتیی مەغۆل
دووەم گەورەترین ئیمپراتۆریەت لە مێژوودا و گەورەترین تاکە پارچەی کیشوەری / From Wikipedia, the free encyclopedia
ئیمپراتۆریەتیی مەغۆل یان ئیمپراتۆریەتیی مۆنگۆل (بە ئینگلیزی: mongol empire)یەکێکە لە ئیمپراتۆرییەکان کە لە ناوەڕاستی ئاسیاوە لە سەدەکانی ١٢ و ١٣ فەرمانڕەوایەتیی دەکرد کردوە. ئەو ئیمپراتۆرییەتە بە فەرمانڕەوایەتیی کردنی ڕۆژھەڵاتی ئەورووپا بۆ دەریای ژاپۆن و بەشێکی زۆری سیبیریا و باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا و نیمچەدوورگەی ھیندستان و ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست دەبێتە گەورەترین ئیمپراتۆرییەتیی مێژووی جیھان، لە لووتکەی دەسەڵاتیدا فەرمانڕەوایەتیی ٣٣٫٠٠٠٫٠٠٠ کم٢ کردووە کە دەکاتە ٢٢٪ی کۆی گشتی ڕووبەری جیھان، لەگەڵ کۆی گشتی ١٠٠ ملیۆن کەس.[1][2]
دامەزرێنەر و خانی یەکەم جەنگیز خان کە ساڵی ١٢٠٢ ھاوکات لەگەڵ یەکخستنی خێڵە تورک و مۆنگۆل لە ناوەراستی ئاسیا و بە تایبەتی مەنگۆلیای ئێستا ئەم ئێمپراتۆراتۆرییەشی دامەزراند. ئەمەش ناو و ماوەی فەرمانڕەوایەتیی خانی گەورەی مۆنگۆلەکانە
-چەنگیز خان: ١٢٠٢ - ١٢٢٧
-مۆنگی خان: ١٢٥١ - ١٢٥١
- کوبلای خان: ١٢٦٠ - ١٢٩٤