1653 шо

II эзар шо

XV бӀешо — XVI бӀешо — XVII бӀешо — XVIII бӀешо — XIX бӀешо

1590‑гӀа 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600‑гӀа 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610‑гӀа 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620‑гӀа 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630‑гӀа 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640‑гӀа 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650‑гӀа 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660‑гӀа 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670‑гӀа 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680‑гӀа 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690‑гӀа 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700‑гӀа 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709

Хронологин таблица

1653 шо кхечу рузманашкахь

Григорианан рузма	1653 MDCLIII
Юлианан рузма	1652—1653 (11 январехь дуьйна)
Юлианан рузма византийн эрица	7161—7162 (11 сентябрехь дуьйна)
Рум йиллинчара дӀа	2405—2406 (1 майхь дуьйна)
Жуьгтийн рузма	5413—5414 ה'תי"ג — ה'תי"ד
Исламан рузма	1063—1064
Шираэрмалойн рузма	4145—4146 (11 августехь)
Эрмалойн килсан рузма	1102 ԹՎ ՌՃԲ
Цийн рузма	4349—4350 壬辰 — 癸巳 Ӏаьржа саьрмик — Ӏаьржа лаьхьа
Эфиопийн рузма	1645 — 1646
ШирахӀиндин рузма
- Викрам-самват	1709—1710
- Шака самват	1575—1576
Иранан рузма	1031—1032
Буддийн рузма	2196

Хьажа иштта: 1653 шо Россехь

Хиламаш

• Цхьа могӀа баккхий ингалсан-голландин хӀордан тӀемаш (хӀора агӀора 200 сов кема, 20-30 эз. ст., 6-8 эз. йоккха топ). Июнь-июль — коьртехь Мартин Тромп волу голландин флотан цхьа могӀа иэшамаш. Ингалсан флото гуо бина къевлина голландин бердйист.
• 20 апрель — Кромвела Йеха парламентан «цӀога» лаллар^[1]. Июль — Жима (Бербонан) парламент кхайкхар, цуьнан декъашхой факт хилла дӀахӀиттийна бара Пачхьалкхан кхеташоно. ХӀоттийна гражданийн зуда ялоран махбар, бакъонийн кодаш хӀитто комитет кхоьллина. 26 сентябрехь — «Ирландин хӀоттамах акт» дина. Ирландхой охьаховшо мохк белла Коннотехь. Декабрь — парламент дӀасахецна. 16 декабрехь — Пачхьалкхан кхеташоно тӀеэцна Ингалсан республикин конституци («Урхаллин герз»). Ӏедал декъна лорд-протекторан, Пачхьалкхан кхеташонна, парламентана йукъахь.
• 1653—1658 — Ингалсан лорд-протектор Кромвель Оливер (1599—1658) ву.
• Голландехь гӀалин лахенаш гӀевттина.
• Филипп паччахьо чӀагӀдина каталонхошна йелла йерриг маршонаш а, гӀоленаш а.
• Янсени жайнахь Ӏосаллин пхи хӀума далийна Папин булло.
• Голштинан герцога Российн схьавелла Анкудинов.
• Патриарх волчу Никонан Оьрсийн Килсан хийцамийн йуьхьиг.
• 1 август — Аввакуман мурид Неронов Сибрех хьажийна.
• Март — С.Чарнецкийн польшин-литван эскаро тӀемаш болийна Украинехь. 15 эзар долу эскар чудахна Брацлав махка. Богунан гӀазакхийн дакъоша мостагӀ гӀел а вина Монастырищен гергара тӀамехь вадийтира. Гуьйре — Украина агӀора таттаделира доккха Польшин эскар. Хмельницкийс лелайо партизанийн тӀеман тактика, ткъа тӀаьхьа Жванецан гуо бина, цунна чохь къовлабелла полякаш. Ислам-Гирей кӀелдахула барт бан волавелла Казимир Янаца. Жванец уллохь бинчу барто меттахӀоттадора Зборовн бертан хьал. Москохара Украине йахара В. В. Бутурлинан йоккха вакийлат.
• Чунминдао гӀайре Чжэн Чэнгуна дӀалацар. Цуьнан флот олалла деш йу Янцзы а, Доккха татолна а чохь.
• Махлелоран устав.

Жванецан гӀала

Бина

Хьажа кхин а: Категори:Бинарш 1653 шарахь

• 8 май — де Виллар Клод Луи Эктор, Франци баьчча, маршал-инарла (велла 1734)
• Пахельбель Иоганн, немцойн композитор (велла 1706).

Белла

Хьажа кхин а: Категори:Белларш 1653 шарахь

• 26 апрель — Фабер Матей (вина 1586), динан йаздархо, иезуит, католикийн мозгӀар.

Хьажа кхин а

1653 шо

Билгалдахарш

1. БСЭ 3-е изд. т.13 — С.476.