Рихард Вагнер
From Wikipedia, the free encyclopedia
Вильгельм Рихард Вагнер (Герман: Wilhelm Richard Wagner, 22.5.1813, Лейпциг, - 13.2.1883, Венеци), Германиин хүгжэмэй зохёолшо, дирижёр, театрын найруулагша болон ниитэлэлшэ юм. Дууринууд (операнууд): «Фея дангинанууд» (К. Гоцци, 1833-34, 1888 оной зүжэг), «Дуранай хориглол» (У. Шекспир, 1836 оной зүжэг), «Риенци» (Э. Бульвер-Литтон, 1838-40, 1842 оной зүжэг). 1839-42 ондо Париста ажа һуухадаа түрүүшын болонгир бүтээлнүүдээ бэшэһэн: «Фауст» увертюра (И. В. Гёте, 1840 он, 1855 ондо һүүлшын заһабари) ба «Ниидэдэг голландиинхин» (Г. Гейне, 1841 он, 1843 ондо тайзанда табигдаһан). 1843-49 ондо хаанай ордоной театрын дирижёроор хүдэлхэдээ 2 дуури оперануудые бэшээ: «Тангейзер» (1843-45, 1845 ондо тайзанда табигдаһан) ба «Лоэнгрин» (1845-48, 1850, Веймарда тайзанда табигдаһан). 1852-56 ондо VII-IX зуунай Скандинавиин «Эдда» үльгэр ба XII зуунай Германиин «Нибелунгуудай бэһэлиг» домогой һууряар «Нибелунгуудай дуун» гэһэн циклын «Рейнэй алтан» ба «Валькири» түрүүшын хоёр оперануудые бүтөөбэ. 1857-59 ондо «Тристан Изольда хоёр» оперые бэшэбэ (Страсбургын Готфрид, 1865, Мюнхендэ тайзанда табигдаһан). 1868 ондо Мюнхендэ тэрэнэй «Нюрнбергэй мейстерзингернүүд» гэһэн опера тайзанда табигдаһан байгаа. 1871-74 ондо тэрэ «Нибелунгуудай бэһэлиг»-эй һүүлшын хоёр оперануудые дүүргэбэ: «Зигфрид» ба «Тэнгэринэрэй үхэл». Бүхэ дүрбэн хэһэгтэй «Нибелунгуудай бэһэлиг» опера Байройтой театрда (1876) тайзанда табигдаһан бэлэй. 1882 ондо Байройтдо тэрэнэй «Парсифаль» опера-мистери тайзанда табигдаба.
Рихард Вагнер | |
Richard Wagner | |
Ажал үйлэ: | |
---|---|
Түрэһэн үдэр: |
1813 оной 5 һарын 22(1813-05-22)[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21] |
Түрэһэн газар: |
Лейпциг |
Эрхэтэнэй харьяалал: |
Королевство Саксония[d] |
Наһа бараһан үдэр: |
1883 оной 2 һарын 13(1883-02-13)[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][22][11][12][13][14][15][16][17][23][18][20][21] (69 наһатай) |
Наһа бараһан газар: |
Венеци |
Гарай үзэг: |