From Wikipedia, the free encyclopedia
Максим Горький (жэнхэни нэрэ — Алексей Максимович Пешков) — Ородой уран зохёолшо.
Максим Горький | |
Алексей Максимович Пешков | |
Ажал үйлэ: | |
---|---|
Түрэһэн үдэр: |
16 (28) 3 һарын 1868 оной[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13] |
Түрэһэн газар: |
Доодо Новгород, Нижегородская губерния[d], Ородой эзэнтэ улас[14][15][10][16] |
Эрхэтэнэй харьяалал: | |
Наһа бараһан үдэр: |
1936 оной 6 һарын 18[1][15][4][3][2][6][7][17][18][19][10][11][20][12][13] (68 наһатай) |
Наһа бараһан газар: |
Горки-10[d], РСФСР, Зүблэлтэ холбоото улас |
Гарай үзэг: |
1868 ондо, Доодо Новгородто үгытэй модошо дарханай бүлэдэ түрөө һэн. Алексей Пешковай дүрбэ наһатайда эсэгэнь наһа бараһан юм. Алексей долоотойдоо һургуулида оройлон аад, тэрэнээ дүүргэжэ шадаагүй бэлэй. Энэ үедэ эхэнь наһа бараһан ба үбгэ эсэгэнь ехээр үгырһэн байгаа. Алексей Пешков болбол ами бэеэ тэжээхын тула гуталай дэлгүүртэ, пароход дээрэ посуднигаар хүдэлмэрилжэ эхилһэн байна. Өөрынгөө зол хубигүй ба ядуугаар үнгэргэһэн бага наһаяа, Горький болбол «Бага наһан» ба «Хүнүүдтэ» гэһэн зохёолнууд соогоо харуулһан юм.
1886 ондо Казань хотодо Горький хубисхалша—народнигуудтай танилсажа, хубисхалта хүдэлөөндэ хабаадалсадаг болоо. Хубисхалшадтай барисаатай байһанайнгаа түлөө 1889 оной 10 һарада арестлагдаа һэн. 1891 ондо Горький болбол хүдэлмэри бэдэрхын тула Орос соогуур хоёрдохёо зайжа гараһан байгаа (нэгэдэхинь — 1890 ба 1891 онуудта). Поволжи, Донской можо ба Украинада ябагаар ябахадаа, харгыруугаа таряашадта батрагаар хүдэлмэрилһэн байна.
Горький хадаа 1892 оной намар Тифлис ерээд, эндэ түмэр замай мастерскойнуудта хүдэлмэрилхөө ороһон ба хубисхалта бүлгэмэй ажал ябуулгада хабаадалсаһан юм. 1892 оной 9 һарада «Кавказ» гэһэн Тифлис сониндо «Макар Чудра» гэжэ, Горькиин түрүүшын туужа толилогдоо һэн. Энэ үеһөө эхилжэ, Горький болбол зохёолшо болон түргөөр урган, тэрэнэй зохёоһон номууд үргэн олониитэдэ мэдээжэ болоһон байна. Тэрэ хадаа бүри түрүүшынгээ зохёолнууд соо, түрүү хубисхалта ангиин—пролетариадай түлөөлэгшэ болоһон.
1901 ондо «Амуулай тухай дууниинь» хэблэгдэһэн байна. Бүхы дэлхэйн ажалшад болбол хубисхал тээшэ, автократи ба капитализмтай тэмсэл тээшэ хүсэтэ уряалые тэрээн соонь одоһон байгаа. 1901 ондо Горький дахин тушаагдаһан юм. Горький хадаа 1902 ондо хүндэтэ академигээр һунгагдахадань хаан II Николай болбол эрид эсэргүүсэжэ тус һунгалтые болюулһан юм.
1905 оной хубисхалда тон эдэбхитэйгээр хабаадалсаһан ба тэрэнэй дарагдаһанай һүүлээр, 1906 ондо АНУ-да ябаһан байна. 1906—1913 оной хоорондо Италиин Капри аралда ажаһууба. Дэлхэйн нэгэдүгээр дайнай үедэ Горький болбол большевигүүдэй намай талада, бодото хубисхалша, уласхоорондын байрые эзэлэн, «Летопись» сэтгүүлые заһабарилхадаа, —дайниие үүсхэгшэды хайрагамгүй элирүүлһэн байгаа. Октябриин хубисхалай һүүлээр, Горький болбол нэгэшье томо зохёол бэшээгүй.
«Эхэ» гэһэн суута зохёол соогоо Горький хадаа хубисхалша хүдэлмэришэдэй ажабайдалые харуулна. Горький болбол зохёолнууд соогоо, ородой ажабайдалай үргэн ба хүсэд зурагые («Фома Гордеев», «Артомоновуудай хэрэг») тодоор харуулна.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.