From Wikipedia, the free encyclopedia
Канзас (англи: Kansas) — Америкын Нэгэдэһэн Уласай "зүрхэн" гэгдэдэг Түб бүһэдэ оршодог АНУ-ай Дундада Үрэнэ бүһын можо улас юм[3]. Тус можо уласай дундуур урсадаг Канзас голой нэрээр нэрлэгдэһэн ба энэ голой нэрэнь тус нютагта оршон һуудаг байһан Канза омогойхидай нэрээр нэрлэгдэбэ.[4] Тус омогой нэрэ (тухайн хэлээр kką:ze) "һалхинай хүнүүд" буюу "урдын һалхинай хүнүүд" гэһэн удхатай гэдэг болобошье энэнь тус нэрын түрүүшын удха бэшэ бэлэй.[5][6]
Канзас можо улас State of Kansas | |||||||||
АНУ-ай можо улас | |||||||||
| |||||||||
Уряа Ad astra per aspera Бэрхэшээлээр дамжуулан одод хүрэхэ | |||||||||
АНУ-да Канзасай байра | |||||||||
Ниислэл | Топика | ||||||||
Албан ёһоной хэлэн | англи[1] | ||||||||
Нютаг дэбисхэр | |||||||||
Ниитэ | 213 096 км² | ||||||||
Уһанай хуби | (0,56 %) | ||||||||
Хүн зон | 2 871 238 (2014)[2] | ||||||||
Можо улас болоһон үдэр | 1861 оной 1 һарын 29 (34-дэхи) | ||||||||
Захиргаан | |||||||||
- Амбан захирагша | Джерри Браун | ||||||||
- Дэд захирагша | Гевин Ньюсом |
Түүхын үүдэнһээ абажа үзэбэл тус нютагта бизон агнажа амидардаг нүүдэлшэн унаган америкынхид олоноороо ажа түрэдэг байгаа. 1830-аад ондо европо гаралтай америкынхид анха һуурижаһан болобош 1850-яад ондо богоолшолгын асуудалаар улас түрын дайн эд ябагдажа байха үедэ ерэжэ һуурижагшадай тооной үдэлтэ түргэдхэбэ. 1854 ондо АНУ-а засагай газар тус нютагта нүүдэллэн һуурижаха ябадалые албан ёһоор нээлтэтэй болгоһоноор Шэнэ Англиһаа богоолшолгодо эсэргүүсэгшэ сүлөөтэ можо уласайхи, хүршэ Миссуриһээ богоолшолгые дэмжэгшэ һуурижагшад Канзасые сүлөөтэ можо улас болохо гү, али богоолой можо улас болохо гү, гэдэгые шиидбэрилхын тулада тус нютаг дэбисхэр рүү бөөн бөөнөөрөө ерэсгээжэ байба. Эдэ хүсэнүүд хоорондоо мүргэлдэжэ, зүршэлдэжэ байһан тула тус можо уласынь байгуулагдаһан эхинэй үедээ хүсэрхылэл, эмхэ замбараагүй байдалай үүр уурхай боложо байһан болон Шуһата Канзас гэгдэдэг байба. Богоолшолгые эсэргүүсэгшэд ябаандаа диилэжэ, 1861 оной нэгэдүгээр һарын 29-ндэ[7][8] Канзас Холбоондо сүлөөтэ можо уласай хубяар нэгдэбэ. Америкын эрхэтэнэй дайнай дараа сагаашадай дабалгаа тала газарые үржэл шэмтэй газар таряалангын талмай болгоходо Канзасын хүн зон огсом үдэбэ. Мүнөөдэр Канзас эгээн үржэл шэмтэй хүдөө ажахын можо уласуудай нэгэ болоһон ба олон үрэ таряаны түрэн таридгаһаа улаан буудай, нарансэсэгэй үйлэдбэрилэлээр ехэнхи жэл уласдаа тэргүүлдэг.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.