Sjekutić

Sjekutići (lat. dentes incisivi) su jedna od četiri kategorije zuba u ljudskom zubalu. U stalnoj denticiji ima ih osam , po četiri u svakom dentalnom luku. To su prvi i drugi zubi od srednje linije lica u sva četiri kvadranta i sa očnjacima čine grupu tzv. prednjih zuba (lat. dentes anteriores s. intercanini).^[1] U kategori sekutića su:

• prvi gornji sekutić (lat.dens incisivus primus s. medialis superior dexter et sinister);
• drugi gornji sekutić (lat. dens incisivus secundus s. lateralis superior dexter et sinister);
• prvi donji sekutić (at. dens incisivus primus s. medialis inferior dexter et sinister);
• drugi donji sekutić (lat. dens incisivus secundus s. lateralis inferior dexter et sinister).^[2]

Sjekutić
Stalni zubi desne polovine donjeg dentalnog luka, pogled odozgo
Stalni zubi, pogled sa desne strane
Detalji
Identifikatori
Latinski	'Dentes incisivi'
MeSH	D007180
TA98	A05.1.03.004
TA2	906
FMA	12823
Anatomska terminologija [uredi na Wikidata]

Sjekutići obično imaju jedan korijen sa mezijalnim i palatinalnim nagibom, koji je spljošten u meziodistalnom pravcu. Gornji imaju veće krunice u odnosu na donjke i gornji centralni sekutić ima najveću krunu, a veličina im zatim progresivno opada do donjeg centralnog sekutića (koji je ujedno i najmanji zub ljudskog zubala). Svi imaju pravilan položaj ugla i luka, sa izuzetkom prvog donjeg sekutića. Vestibulske i oralne površine sjekutića su trapezaste, sa bazom u dijelu sječivnog grebena, a bočne strane (mezijalna i distalna) su trouglaste, sa bazom u vratnom segmentu.

Kod većine osoba sa prirodnim kompletom u položaju maksimalne interkuspidacije (odnos zubnih lukova sa najvećim mogućim brojem okluzijskih kontakata) sječivni obodi gornjih prednjih zuba preklapaju se sa odgovarajućim ivicama donjih; taj položaj naziva se normalni preklop. Razmak između sječivnih ivica zuba po vertikali naziva se vertikalni preklop, koji i iznosi oko 2,5 mm, a kod prednjih zuba javlja se i blagi horizontalni preklop. Kod osoba sa pravilnim odnosom vilica (I skeletna klasa) osovine gornjih i donjih sekutića zatvaraju međusobni ugao od 130-135º.

Obilježja klase

Sjekutiće obilježava pet karakterističnih znakova po kojima se razlikuju od ostalih klasa zuba.

• incizalna ivica je ravna i razlikuje se od okluzalnih površina bočnih zuba, gde je prisutna jedna ili više kvržica.
• na sječivnom grebenu novoizniklih sekutića su tzv. kumulusi (ovalne izrasline gleđi), a obično ih je tri. Tokom vremena, oni se gube, kada sekutići postignu aktivnu okluziju; međutim mogu i da se zadrže u slučaju nefunkcionalne okluzije. Kumulusi su razdvojeni plitkim brazdama i ponekad su nepravilnog oblika, zazličito brojni, izraženi i sl.
• položaj i nagib rubnih grebenova razlikuje se bitno u odnosu na bočne zube. U klasi sjekutića, čine mezijalnu i distalnu granicu jezične, a kod bočnih zuba okluzalne površine. Rubni grebenovi bočnih zuba također su pod pravim uglom u odnosu na uzdužnu osovinu zuba, a kod sekutića oni su gotovo paralelni sa njegovom osom.
• na oralnoj površini sjekutića ima jedna prostrana lingvalna jama, za razliku od očnjaka koji imaju dvije ili bočnih zuba koji imaju više jamica na griznoj površini.
• cingulum imaju samo prednjii zubi. To je konveksni (ispupčeni) dio oralne površine zuba u srednjoj i vratnoj trećini i bolje je izražen kod očnjaka.

Galerija

• 
  Raspored sjekutića kod čovjeka
• 
  Usna šupljina
• 
  Lijeva gornja vilice, vanjska površina
• 
  Baza lobanje, donja površinaBase

Također pogledajte

• Zub
• Usta
• Karijes

Reference

1. "Archives". dentalcare.com. Arhivirano s originala, 29. 4. 2018. Pristupljeno 29. 4. 2018.
2. Scheid, RC. (2012). Woelfel's dental anatomy (8 izd.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins.

Vanjski linkovi