Zastupnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine jest donji dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine i Zastupničko tijelo državljana Bosne i Hercegovine. Zajedno s gornjim domom, tj. Domom naroda, koji predstavlja tri konstitutivna naroda Bosne i Hercegovine (Bošnjake, Hrvate i Srbe) čini najviše zakonodavno tijelo države, Parlamentarnu skupštinu Bosne i Hercegovine.
Zastupnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine | |
|---|---|
| IX saziv | |
 | |
| Vrsta | |
| Vrsta | Donji dom |
| Ograničenje mandata | 4 godine |
| Historija | |
| Osnovano | 14. decembar 1995. (Dejtonski sporazum) |
| Prethodnik | Skupština Republike BiH (Vijeće građana) |
| Početak saziva | 3. januar 1997.[1] |
| Vodstvo | |
| Predsjedavajući | Nebojša Radmanović (SNSD) |
| Zamjenici predsjedavajućeg | Denis Zvizdić (NiP) Marinko Čavara (HDZ) |
| Struktura | |
| Broj zastupnika | 42 |
 | |
| Političke grupe | Vlada (20):
Podržavaju (3): Opozicija (19): |
| Izbori | |
| Posljednji izbori | 2022. |
| Sljedeći izbori | 2026. |
| Mjesto zasjedanja | |
 | |
| Zgrada Parlamenta Trg Bosne i Hercegovine 1, Sarajevo, Bosna i Hercegovina | |
| Veb-sajt | |
| www.parlament.ba | |
Struktura
Sastoji se od 42 zastupnika, od kojih se dvije trećine (28) biraju s teritorije Federacije Bosne i Hercegovine, a jedna (14) s teritorije Republike Srpske i koji se biraju neposredno na izborima. Većina svih članova (22) čini kvorum.[2]
Na čelu Doma je predsjedavajući s dva zamjenika, koji ne mogu biti iz istog konstitutivnog naroda i koji se rotiraju svakih osam mjeseci u periodu četiri godine. Da bi određeni zakon bio usvojen u ovom domu, potrebne su najmanje dvije trećine ukupnih glasova (28 glasova), a od toga mora biti najmanje polovina iz svakog entiteta (14 iz Federacije BiH i sedam iz Republike Srpske). Ovakav način glasanja zove se entitetsko glasanje i utvrđen je članom 4. Ustava Bosne i Hercegovine i bio je jedna od tačaka Dejtonskog sporazuma.
Kolegij
Kolegij Zastupničkog doma Bosne i Hercegovine čine predsjedavajući doma, prvi i drugi zamjenik predsjedavajućeg. Sjednice Doma saziva i dnevni red predlaže predsjedavajući u dogovoru sa zamjenicima.
Prema Poslovniku Zastupničkog doma, Kolegij je zadužen za ostvarivanje prava i dužnosti zastupnika, koji su u vezi s obavljanjem njihove dužnosti te izradu prijedloga kriterija kojima se reguliraju prava i obaveze zastupnika na profesionalnom radu, zatim saradnju s Domom naroda, uključujući održavanje plenarne sjednice oba doma na svoj ili na zahtjev Kolegija Doma naroda, te za održavanje zajedničkih sjednica kolegija, ostvarivanje prava i dužnosti Doma prema Predsjedništvu BiH i Vijeću ministara BiH, u skladu sa Ustavom BiH, zakonom i Poslovnikom, kao i druge poslove.[3]
Trenutni sastav
| Stranka | Broj
glasova |
% | Zastupnici | |
|---|---|---|---|---|
| Stranka demokratske akcije | 273.545 | 15,78 | 9 | |
| Savez nezavisnih socijaldemokrata | 255.515 | 14,74 | 6 | |
| Hrvatska demokratska zajednica BiH[lower-alpha 1] | 137.340 | 7,92 | 4 | |
| Socijaldemokratska partija BiH | 129.499 | 7,47 | 5 | |
| Srpska demokratska stranka | 112.250 | 6,47 | 2 | |
| Demokratska fronta–Građanski savez | 101.713 | 5,86 | 3 | |
| Narod i pravda | 79.555 | 4,58 | 3 | |
| Partija demokratskog progresa | 73.023 | 4,21 | 2 | |
| Naša stranka | 49.481 | 2,85 | 2 | |
| Narodni evropski savez | 47.157 | 2,72 | 2 | |
| Za pravdu i red | 32.982 | 1,90 | 1 | |
| Demokratski savez | 30.591 | 1,76 | 1 | |
| Ujedinjena Srpska | 24.313 | 1,40 | 1 | |
| Bosanskohercegovačka inicijativa | 18.697 | 1,07 | 1 | |
| Ukupno | 1.365.661 | 42 | ||
Način rada i odlučivanja
Zastupnički dom ravnopravan je s Domom naroda, što podrazumijeva da su odluke usvojene tek kad ih oba doma prihvate u istom sadržaju.[4]
Ustavom Bosne i Hercegovine odlučeno je da u Zastupničkom domu postoje dva načina odlučivanja:
- odlučivanje prostom većinom
- odlučivanje kvalificiranom većinom.
Poslovnik se donosi većinom glasova, a tako se biraju i predsjedavajući i dvojica dopredsjedavajućih Doma, s tim da svaki od njih mora biti iz reda različitih konstitutivnih naroda. Na dužnosti predsjedavajućeg, odnosno dopredsjedavajućeg smjenjuju se svakih osam mjeseci, s tim što predsjedavajući Zastupničkog ne smije biti iste nacionalnosti kao i predsjedavajući Doma naroda.
Komisije
Komisije imaju veoma važnu ulogu i doprinose racionalnijem i efikasnijem radu domova. Zastupnički dom ima sedam stalnih komisija:
- Ustavnopravnu
- za vanjske poslove
- za vanjsku trgovinu i carine
- za finansije i budžet
- za saobraćaj i komunikacije
- za ostvarivanje ravnopravnosti spolova
- za pripremu izbora Vijeća ministara BiH.
Dom također može, na prijedlog zastupnika, osnovati privremene komisije doma ili, na prijedlog drugog doma, privremene zajedničke komisije za realizaciju ili pripremanje određenog akta ili pitanja, kao i istražne komisije.[4]
Predsjedavajući
| # | Ime | Mandat | Saziv | Partija | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Ivo Lozančić | 3. januar 1997. | 2. septembar 1997. | I saziv | HDZ BiH |
| 2. | Slobodan Bijelić | 2. septembar 1997. | 2. maj 1998. | SDS | |
| 3. | Halid Genjac | 2. maj 1998. | 3. decembra 1998. | SDA | |
| 4. | 3. decembra 1998. | 2. augusta 1999. | II saziv | ||
| 5. | Mirko Banjac | 2. augusta 1999. | 2. aprila 2000. | SDS | |
| 6. | Pero Skopljak | 2. aprila 2000. | 29. decembar 2000. | HDZ BiH | |
| 7. | Sead Avdić | 29. decembar 2000. | 28. august 2001. | III saziv | SDP BiH |
| 8. | Željko Mirjanić | 28. august 2001. | 28. april 2002. | SNSD | |
| 9. | Mariofil Ljubić | 28. april 2002. | 9. decemar 2002. | HDZ BiH | |
| 10. | Šefik Džaferović | 9. decemar 2002. | 8. august 2003. | IV saziv | SDA |
| 11. | Nikola Špirić | 8. august 2003. | 8. april 2004. | SNSD | |
| 12. | Martin Raguž | 8. april 2004. | 8. decembra 2004. | HDZ BiH | |
| 13. | Šefik Džaferović | 8. decembra 2004. | 8. august 2005. | SDA | |
| 14. | Nikola Špirić | 8. august 2005. | 8. april 2006. | SNSD | |
| 15. | Martin Raguž | 8. april 2006. | 11. januar 2007. | HDZ BiH | |
| 16. | Beriz Belkić | 11. januar 2007. | 10. septembar 2007. | V saziv | SBiH |
| 17. | Milorad Živković | 10. septembar 2007. | 10. maj 2008. | SNSD | |
| 18. | Niko Lozančić | 10. maj 2008. | 10. januar 2009. | HDZ BiH | |
| 19. | Beriz Belkić | 10. januar 2009. | 10. septembar 2009. | SBiH | |
| 20. | Milorad Živković | 10. septembar 2009. | 10. maj 2010. | SNSD | |
| 21. | Niko Lozančić | 10. maj 2010. | 30. novembar 2010. | HDZ BiH | |
| 22. | Adnan Bašić | 30. novembar 2010. | 20. maj 2011. | VI saziv | SBB BiH |
| 23. | Denis Bećirović | 20. maj 2011. | 19. januar 2012. | SDP BiH | |
| 24. | Milorad Živković | 19. januar 2012. | 19. septembar 2012. | SNSD | |
| 25. | Božo Ljubić | 19. septembar 2012. | 19. maj 2013. | HDZ 1990 | |
| 26. | Denis Bećirović | 19. maj 2013. | 19. januar 2014. | SDP BiH | |
| 27. | Milorad Živković | 19. januar 2014. | 19. septembar 2014. | SNSD | |
| 28. | Božo Ljubić | 19. septembar 2014. | 9. decembar 2014. | HDZ 1990 | |
| 29. | Šefik Džaferović | 9. decembar 2014. | 8. august 2015. | VII saziv | SDA |
| 30. | Borjana Krišto | 8. august 2015. | 8. april 2016. | HDZ BiH | |
| 31. | Mladen Bosić | 8. april 2016. | 8. decembar 2016. | SDS | |
| 32. | Šefik Džaferović | 8. decembar 2016. | 8. august 2017. | SDA | |
| 33. | Borjana Krišto | 8. august 2017. | 8. april 2018. | HDZ BiH | |
| 34. | Mladen Bosić | 8. april 2018. | 6. decembar 2018. | SDS | |
| 35. | Borjana Krišto | 6. decembar 2018. | 5. august 2019. | VIII saziv | HDZ BiH |
| 36. | Denis Zvizdić | 5. august 2019. | 5. april 2020. | SDA | |
| 37. | Nebojša Radmanović | 5. april 2020. | 5. decembar 2020. | SNSD | |
| 38. | Borjana Krišto | 5. decembar 2020. | 5. august 2021. | HDZ BiH | |
| 39. | Denis Zvizdić | 5. august 2021. | 5. april 2022. | NiP | |
| 40. | Nebojša Radmanović | 5. april 2022. | 1. decembar 2022. | SNSD | |
| 41. | Denis Zvizdić | 1. decembar 2022. | 1. august 2023. | IX saziv | NiP |
| 42. | Marinko Čavara | 1. august 2023. | 1. april 2024. | HDZ BiH | |
| 43. | Nebojša Radmanović | 1. april 2024. | trenutno | SNSD | |
Također pogledajte
- Politika Bosne i Hercegovine
- Dom naroda Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine
- Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine
- Parlament Federacije Bosne i Hercegovine
- Narodna skupština Republike Srpske
- Skupština Brčko distrikta
- Prethodna zakonodavna tijela:
- Bosanski stanak (1354–1463)
- Bosanski sabor (1878–1918)
- ZAVNOBiH (1943–1945)
- Narodna skupština BiH (1945–1963)
- Skupština SR BiH (1963–1992)
- Skupština Republike BiH (1992–1996)
Napomene
- HDZ BiH je na izbore za Parlamentarnu skupštinu BiH, Parlament FBiH, predsjednika i potpredsjednika Republike Srpske nastupila u koaliciji sa strankama: HSP BiH, HKDU, HSPAS, HDU, HSPHB i HRAST.
Reference
Vanjski linkovi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
