Porođaj

Porođaj predstavlja prekid trudnoće nakon 28 sedmica. Prema definiciji WHO (svjetske zdravstvene organizacije) normalna trudnoća traje 37 do 42 sedmice. Porođaj koji nastupi prije 37 sedmice zove se prijevremeni porođaj, a onaj koji nastupi nakon 42 sedmice graviditeta je prolongirana trudnoća, odnosno prenešena. Normalan porođaj podrazumjeva fiziološka zbivanja kojim se završava rađanje zrelog ploda, posteljice i plodnih ovojaka.^[1] U porođajnom procesu učestvuju tri glavna faktora i utiču na njegov tok.

• porođajni objekt
• porođajni putevi
• porođajne snage

Novorođenče sa pupkovinom spremnom za presijecanje.

Porođajni objekt predstavljaju plod, posteljica, plodovi ovojci i amnionska rečnost. Porođajne puteve predstavlja porođajni kanal kojim prolaze plod i posteljica. Porođajne snage mogu biti prirodne i vještačke koje primjenjuje akušer. Prirodne porođajne snage su naponi i materične kontrakcije.

Uzroci nastanka porođaja

Smatra se da do porođaja dolazi zbog promjena u odnosu estrogena i progestrona koje luči poglavito posteljica. Ta pomjena odnosa uzrokuje stvaranje tvari ponajviše prostaglandina koji potiču tijelo na porođaj. Za klinički početak porođaja se uzimaju redovni, bolni trudovi. Dijagnoza porođaja se postavlja na osnovu bolnih kontrakcija i dilatacije(opuštanje, širenje) cerviksa i nestanka unutrarnjeg cervikalnog ušća, krvave sluzi i prsnuća vodenjaka.

Porođajne dobi

Prema klasičnim shvatanjima porođaj se dijeli na četiri porođajne dobi:

• dilatacija ili doba širenja-phasis dilatationis
• ekspulzija ili doba istiskivanja ploda- phasis expulsionis
• placentarno doba ili doba rađanja posteljice- phasis placentali
• Hemostaza-phasis haemostasis

Prvo porođajno doba

Nastaje izravnjavanjem grlića i dilatacijom cerviksa. Počinje sa kontrakcijama, a završava dilatacijom spoljnjeg ušća materice. Pred kraj ovog porođajnog doba dolazi do pucanja vodenjaka. Vodenjak može prsnuti i prije vremena.

Prema ranijoj literaturi porođaj prvorotki traje od 12 do 16h, a višerotki 8 do 12. Prema novijim autorima, zbog takozvanog dirigovanog porođaja, porođaj traje nešto kraće, prvorotki oko 13 a višerotki 8h. Naravno, ovi vremenski intervali ne mogu se uzeti kao pravilo jer porod može da traje i kraće. Ušće je pri prelasku u drugo porođajno doba otvoreno 8cm.

Drugo porođajno doba

Počinje od maksimalne dilatacije spoljnjeg ušća i završava istiskivanjem ploda. Drugo porođajno doba ne smije trajati duže od 2h. Pred sam kraj drugog porođajnog doba radi se epiziotomija. Po izlasku djeteta iz porođajnog kanala dijete se odiže u vis da bi se iz disajnih puteva izbacila plodova voda i sluz. Potom se dijete polegne na ravnu podlogu i izvrši se aspiracija usta, ždrijela i nosa. Novorođenčetu se ukapa u oči 1% rastvora srebronitrata i radi se gruba obrada pupkovine. Sa kože djeteta se ovlaš obriše sirasti maz kojim je prekrivena. U porođajnoj sali se pored ovog uradi i takozvani Apgar test. Po urađenim postupcima poželjno je dijete dati majci na dojenje.

Treće porođajno doba

Počinje sa izlaskom ploda i plodove vode. U ovom dobu dolazi do istiskivanja posteljice i plodnih ovojaka. Po istiskivanju ploda posteljica počinje da se oblubljuje usljed skupljanja materice. Ovo, treće porođajno doba traje oko pola sata, ali se ne smije dopustiti da traje duže od 2 sata. U tom slučaju se posteljica mora odlubiti ručno. Po izlasku se posteljica obavezno pregleda sa obje strane. Posebno se mora obratiti pažnja na to da li nedostaju dijelovi ovojci posteljice ili kotiledoni, jer ukoliko se ne odstrane mogu izazvati infekciju i smrt porodilje usred sepse.

Četvrto porođajno doba

Počinje poslije izlaska posteljice i plodovih ovajaka. Traje dva sata i predstavlja doba smirivanja uterinih kontrakcija i hemostaze.

Reference

1. Arhivirano 3. 9. 2009. na Wayback Machine – podaci preuzeti sa stranice udruženja DjeCa uz dozvolu vlasnika i autora stranice

Također pogledajte

• Trudnoća
• Babinje
• Novorođenče