Zločini protiv čovječnosti

Zločini protiv čovječnosti jesu krivično djelo predviđeno međunarodnim i unutrašnjim pravom, a koje se prvi put pojavilo na Nirnberškom procesu.

Genocid nad Armenima bio je prvi događaj koji je službeno osuđen kao "zločin protiv čovječnosti".

Zločini protiv čovječnosti nisu bili jasno izdvojeni u većini zakonodavstava u svijetu, već je obično bilo regulirano s ratnim zločinima ili u okviru krivičnih djela protiv međunarodnog prava. Usvajanjem Rimskog statuta je, za sve države koje su ga usvojile, stvorilo obavezu da predvide ovo djelo u svojim krivičnim zakonodavstvima.^[1]

Rimski statut

Glavni članak: Rimski statut Međunarodnog krivičnog suda

U članu 7 Rimskog statuta dati su osnovni elementi zločina protiv čovječnosti. Zločinom protiv čovječnosti smatra se preduzimanje navedenih radnji pod uslovom da su one preduzete kao dio šireg ili sistematskog napada uperenog protiv bilo kojeg civilnog stanovništva. To su sljedeće radnje:

• ubistvo, istrebljenje, porobljavanje, deportacija ili prisilno premještanje stanovništva, zatvaranje i drugi oblici lišenja slobode koji se preduzimaju uz kršenje osnovnih pravila međunarodnog prava
• mučenje, silovanje, seksualno ropstvo, prisilna prostitucija, prisilna trudnoća, prisilno steriliziranje i svaki drugi oblik seksualnog zlostavljanja ovakve ili slične prirode
• proganjanje bilo koje grupe ili zajednice na političkoj, verskoj, rasnoj, nacionalnoj, etničkoj, kulturnoj i spolnoj osnovi, ili po drugim osnovima koji su međunarodnim pravom unverzalno priznati kao nedozvoljeni
• nestanak lica, aparthejd kao i drugi nehumani postupci sličnog karaktera kojima se namerno prouzrokuju teške patnje ili ozbiljno ugrožavanje fizičkog ili mentalnog zdravlja

Obilježja

Pored navedenih radnji, bitno je istaći da je neophodno njihovo preduzimanje u okviru šireg ili sistematskog napada uperenog na civilno stanovništvo. Širi napad treba shvatiti kao napad protiv velikog broja žrtava na jednom širem području i koji se vrši u određenom vremenskom periodu, koji traje izvjesno vrijeme. Sistematski napad podrazumeva da je napad planiran i organizovan. Subjektivno obilježje koje se zahtjeva kod učinioca je umišljaj, koji mora da obuhvati i svest da se radnja izvršenja preduzima u okviru šireg ili sistematskog napada na civilno stanovništvo.

Zločini protiv čovječnosti imaju određene sličnosti i s krivičnim djelima genocida i ratnih zločina. Najvažnija razlika u odnosu na ratni zločin je što je vrijeme vršenja irelevantno. Glavna razlika u odnosu na genocid odnosi se na nepostojanje genocidne namjere kod izvršioca zločina protiv čovječnosti. Razlika je i u pogledu zaštitnog objekta - kod zločina protiv čovječnosti štite se individualna dobra, a u slučaju genocida egzistencija grupe ljudi koji pripadaju određenoj grupi, tj. jedno kolektivno, nadindividualno dobro.

Da bi postojalo ovo krivično djelo potrebno je da se ono vrši uz sudjelovanje ili tolerisanje od strane države ili neke političke organizacije, tj. od organizacije koja de facto ili de jure ima političku moć. Ovo je izričito predviđeno u članu 7 Rimskog statuta.

Također pogledajte

• Ratni zločin
• Genocid

Reference

1. deGuzman, Margaret M. (21. 1. 2011). "Crimes Against Humanity" (jezik: engleski) (ID 1745183). Rochester, NY: Social Science Research Network. journal zahtijeva |journal= (pomoć)

Izvori

• Stojanović Zoran, Međunarodno krivično pravo. Beograd: 2006. ISBN 978-86-86223-03-6.
• William A. Schabas, Genocide in International Law: The Crimes of Crimes. Cambridge University Press, 2000.,

Vanjski linkovi

• Projekt Zločini protiv čovječnosti
• Šta su zločini protiv čovječnosti? online video