Počitelj

Za druga značenja, pogledajte Počitelj (čvor).

Počitelj je naseljeno mjesto u gradu Čapljini, Bosna i Hercegovina. Počitelj je historijsko naselje orijentalno-mediteranskog karaktera smješteno u dolini rijeke Neretve i jedna od najljepših kulturno-historijskih cjelina u Bosni i Hercegovini.

Počitelj
Naseljeno mjesto
Počitelj Lokacija u Bosni i Hercegovini
Koordinate: 43.1339°N 17.7325°E / 43.1339; 17.7325
Država	Bosna i Hercegovina
Entitet	Federacija Bosne i Hercegovine
Kanton	Hercegovačko-neretvanski
Grad	Čapljina
Stanovništvo (2013)
• Naseljeno mjesto	799
Vremenska zona	CET (UTC+1)
• Ljeti (DST)	CEST (UTC+2)
Poštanski broj	88305
Pozivni broj	(+387) 36
Matični broj	110639[1]
Matični broj grada	10243

Historija

Porijeklo imena

Ime Počitelj ukazuje na arhaično porijeklo. Etimologija imena Počitelj nije riješena. Jedni smatraju da je ime Počitelj izvedeno od glagola počivati; drugi da je ime kastelana toga grada dalo gradu ime Počitelj; treći da su učeni ljudi 'poštovana gospoda' uslovili ime Počitelja; četvrti da se porijeklo imena Počitelja treba tražiti u hungarizmu 'čitelj', italijanski 'cittadela', kao izrazu za grad, utvrdu; peti da se radi o glagolu čitati, ... Po svemu, čini se da će pronalaženje rješenja za porijeklo imena Počitelja i dalje zaokupljati interes javnosti i struke.

Počitelj u srednjem vijeku

Počitelj predstavlja tvrđavu koja potječe iz srednjega vijeka. Nalazi se uz lijevu obalu rijeke Neretve kod Čapljine. Utvrda je štitila ulaz u dolinu donje Neretve na putu iz Drijeva prema Bišću. Prvi put se Počitelj navodi u povelji za vojvodu Stjepana Vukčića 1444. (Posichell, Vdobranah castello con lo contato). Kasnije je pomenut 1448 (castrum Beczitel) i 1454. (civitate Pozitell cum pertinentiis suis).

Dugo vremena pogrešno se smatralo da je u Počitelju bilo bosansko kraljevsko brodogradilište u 14. vijeku. Čuveni drugi novi grad kojeg je Tvrtko I. Kotromanić gradio 1383. u primorju zvao se Brštanik. On je pogrešno smještan kod Počitelja pa je i određena aktivnost oko Tvrtkovog brodogradilišta, a i prodaje soli, dovođena u vezu sa Počiteljem. Kasnije su historičari dokazali da je Brštanik bio dalje od Počitelja, pa je sve ostalo što se povezivalo za Počitelj ostalo bez ikakvoga osnova. Uprkos tome i danas se može pročitati u literaturi da je Počitelj zidao Tvrtko 1383, i da je tu bilo brodogradilište. Počitelj je imao značajnu ulogu u sukobima sa Osmanlijama.

Počitelj u novom vijeku

Ovaj hercegovački gradić na živopisnoj obali Neretve izgrađuje se intenzivno od druge polovine 16. vijeka kroz plodonosno ukrštanje dviju graditeljskih tradicija - orijentalne i mediteranske. Sve do naših dana bilo je sačuvano to graditeljsko kulturno blago - Šišman Ibrahim-pašina džamija, Počiteljska sahat-kula, medresa, hamam, han, kuća Gavrankapetanovića.

U januaru 2003. historijsko gradsko područje Počitelja proglašeno je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.^[2]

Godine 2007. podnesena je kandidatura Počitelja za Svjetsku baštinu UNESCO-a.^[3]

Stanovništvo

Sastav stanovništva – naselje Počitelj
	2013.[4]	1991.	1981.[5]	1971.[6]
Osoba	799 (100,0%)	905 (100,0%)	888 (100,0%)	804 (100,0%)
Bošnjaci	466 (58,32%)	660 (72,93%)1	629 (70,83%)1	605 (75,25%)1
Hrvati	316 (39,55%)	172 (19,01%)	182 (20,50%)	171 (21,27%)
Nisu se izjasnili	8 (1,001%)	–	–	–
Bosanci i Hercegovci	3 (0,375%)	–	–	–
Srbi	2 (0,250%)	20 (2,210%)	15 (1,689%)	15 (1,866%)
Bosanci	2 (0,250%)	–	–	–
Muslimani	1 (0,125%)	–	–	–
Ostali	1 (0,125%)	17 (1,878%)	–	2 (0,249%)
Jugoslaveni	–	36 (3,978%)	53 (5,968%)	6 (0,746%)
Crnogorci	–	–	4 (0,450%)	2 (0,249%)
Albanci	–	–	3 (0,338%)	2 (0,249%)
Makedonci	–	–	1 (0,113%)	–
Slovenci	–	–	1 (0,113%)	1 (0,124%)

1. ¹ Modalitet Muslimani se danas označava kao modalitet Bošnjaci.

Galerija

• 
  Kula Gavrankapetanovića
• 
  Sahat-kula u Počitelju
• 
  Počitelj
• 
  Panorama Počitelja

Reference

1. "Sistematski spisak općina i naselja" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 9. 5. 2016. Pristupljeno 22. 10. 2015.
2. "Počitelj, historijsko – gradsko područje". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Arhivirano s originala, 5. 3. 2016. Pristupljeno 22. 10. 2015.
3. "The historic urban site of Počitelj". The United Nations Organization for Education (UNESCO). Pristupljeno 22. 10. 2015.
4. "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik". popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala, 7. 4. 2021. Pristupljeno 7. 4. 2021.
5. "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015.
6. "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015.

Vanjski linkovi

• Zvanični sajt grada Čapljine
• Kandidatura Počitelja za Svjetsku baštinu UNESCO-a