Jajnici su parni organi koji su dio unutrašnjeg reproduktivnog sistema žene. Imaju i endokrinu funkciju. Ovalnog su oblika, sličan bademu. Najčešće su dugi 3 - 5 i široki 1,5 – 3 cm.[1]
| Jajnik | |
|---|---|
 Jajnici su dio ženskog reproduktivnog sistema koji je prikopčan za Falopijeve tube | |
 Opskrba krvlju ženskih reproduktivnih organa. Lijevi jajnik je gornja ovalna struktura, označena kao "ovarian arteries". | |
| Detalji | |
| Latinski | Ovarium |
| Identifikatori | |
| Gray's | p.1254 |
| TA | A09.1.01.001 |
| FMA | 7209 |
| Anatomska terminologija | |
Struktura
Jajnici se smatraju ženskim gonadama. Svaki jajnik je bjelkaste boje i nalazi se uz bočni zid maternice u području koje se naziva fosa jajnika. Fosa jajnika je regija koja je omeđena vanjskom ilijumskom arterijom i ispred ureterom i unutrašnjom ilijumskom arterijom. Ovo područje je veličine otprilike 4 cm x 3 cm x 2 cm.[2]
Funkcija
Smješteni su na krajevima jajovoda ili fallopijan tuba, odnosno neposredno uz nihov otvor, na bočnim stranama gornjeg dijela male karlice u plitkim jamicama (lat.fossa ovarica) na dnu trbušne duplje, s obje strane materice. Homologni su testisima kod muškaraca.[3]
Formiraju se već u sedmoj sedmici intrauterinog razvoja. U sebi sadrže određeni broj primordijalnih (prvobitnih) jajnih ćelija (od 300.000 do 400.000) smještenih u vezivnom tkivu, stromi jajnika, od kojih samo oko 10 posto ostaje, tako da ih u vrijeme puberteta ima oko 30.000 što je njihov konačan broj. Veličina primordijalnog folikula iznosi oko 50 do 100 mikrometara, a u vrijeme ovulacije doseže obim od 1.5 cm. Primordijalna jajna ćelija (primarni folikul) je pod uticajem hormona FSH i LH koji podstiču rast nekoliko primarnih folikula istovremeno,ali od petog do sedmog dana ciklusa odabira se samo jedan folikul, a ostali propadaju. Oko četrnaestog dana menstrulnog ciklusa zrela jajna ćelija biva oslobođena iz jajnika (ovulacija) da bi mogla biti oplođena. Jajna ćelija po pucanju folikularne opne dospijeva u jajovod iz kojeg uz pomoć horionskih resica biva istisnuta u materičnu šupljinu. Zreo folikul se naziva Grafov folikul. Ovaj proces traje tokom fertilnog preioda žene, odnosno od puberteta do menopauze.[4]
Pored ove funkcije, jajnik također ima i endokrinu funkciju. Njihov zadatak je da tokom cijelog života žene proizvode i dva specifična hormona ( steroidni hormoni ): Estrogen i Progesteron. Estogen kontinuirano tokom čitavog života žene i progesteron u drugoj fazi menstrualnog ciklusa i u toku trudnoće.
U klimakteriju jajnik prekida svoju funkciju proizvođača jajnih ćelija čime se završava fertilni perod žene. Jajnici u kasnijim godinama postepeno zakržljaju,i na kraju budu veličine košpice šljive. Uporedo s time smanjuje se i lučenje polnih hormona u njima.
Oboljenja
- Ektopična trudnoća
- Sindrom policističnih jajnika
- Karcinom jajnika
Također pogledajte
Reference
Vanjski linkovi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
