Hronična limfocitna leukemija
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
| Hronična limfocitna leukemija (Hronična limfocitna leukemija B-ćelija[1])  | |
|---|---|
| Klasifikacija i vanjski resursi | |
| ICD-10 | C91.1 |
| ICD-9 | V10.60 204.1 V10.60 |
| ICD-O: | M9823/3 (CLL) 9670/3 (SCL) |
| DiseasesDB | 2641 |
| MedlinePlus | 000532 |
| eMedicine | med/370 |
| MeSH | [http://www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2010/MB_cgi?field=uid&term=D015451
|
Hronična limfocitna leukemija (CLL) je tip kancera kod kojeg koštana srž stvara previše limfocita (tipa bijelih krvnih zrnaca).[2][3] U ranoj dobi obično nema simptoma. Kasnije može se dogoditi nebolno oticanje limfnih čvorova, osjećaj umora, vrućica, noćno znojenje ili gubitak kilograma bez jasnog razloga.[2][4] Javljaju se i povećanje slezene i nizak nivo crvenih krvnih zrnaca (anemija).[2][5] Tipski se pogoršava s godinama.[2]
Većini ljudi dijagnosticira se CLL na temelju rezultata rutinskog testa krvi koji pokazuje visok broj bijelih krvnih ćelija, posebno veliki porast broja cirkulirajućih limfocita.[4] Ovi ljudi uglavnom nemaju simptome.[4] Rjeđe, CLL se može pojaviti s uvećanim limfnim čvorovima. To se naziva malim limfocitnim limfomom. Rjeđe, bolest dolazi na vidjelo tek nakon što ćelije karcinoma prevladaju koštanu srž, što rezultira niskim nivoom crvenih krvnih zrnaca, neutrofila ili trombocita Ili postoji vrućica, noćno znojenje, gubitak težine i osjećaj umora.[4]
CLL se može grupirati preko malih limfocitnih limfoma (SLL) kao jedna bolest sa dvije kliničke prezentacije.[6] Dok se kod CLL bolesne ćelije šire iz koštane srži, u SLL se šire iz limfnog tkiva. CLL-ima u gotovo svim slučajevima prethodi određeni podtip monoklonske limfocitoze B-ćelija (MBL). Ovaj podtip, nazvan MBL tip hronične limfocitne leukemije (CLL tipa MBL), je asimptomatski, indolenni hronični poremećaj, u kojem osobe pokazuju blagi porast broja cirkulirajućih B-ćelija limfocita. Te B-ćelije su nenormalne: one su monoklonske, tj. proizvedene su od jedne predačke B-ćelije i imaju neke od istih ćelijskih proteinskih markera, nenormalnosti hromosoma i genskih mutacija u CLL.[7][8] CLL / SLL MBL sastoje se od dvije grupe: CLL s malim brojem/SLL ima monoklonsku B-ćelijsku krvnu sliku < 0,5x9 ćelija/litar (tj. 0,5x9/L) dok CLL/SLL MBL s visokim brojem ima monoklonskih B-ćelija u krvi ≥ 0,5x9/L,<5x109/L.[9] Osobama sa krvnom slikom ovih monoklonskih B-ćelija >5x9/L dijagnosticira se da ima CLL. CLL/SLL MBL s malim brojem rijetko ako ikad pređe u CLL, dok MBL sa velikim brojem CLL/SLL to čini po stopi od 1-2% godišnje. Dakle, CLL se može pojaviti kod osoba s dugom prošlošću s visokim brojem CLL/SLL MBL. Ne postoji utvrđeni tretman za ove osobe, osim praćenja razvoja različitih komplikacija poremećaja i njihovog napredovanja u CLL.[10][11]
CLL može biti uzrokovan mnogim različitim mutacijama, a najčešće su delecije u regiji 13q14.3, (u 50% slučajeva CLL), kao i trisomija u hromosoma 12 (u 20% slučajeva), druge delecije (tj. u regijama 11q22-23, 17p13 ili 16q21) i rjeđe, translokacije (naprimjer, uključuji regiju 13q14).[12] CLL također može biti uzrokovan nizom epigenetičkih promjena, koje se mogu klasificirati u tri različita podgrupe metilacije (B-naivnih ćelija, memorijskih B-ćelija i srednja). Neke relevantne genetičke mutacije mogu biti naslijeđene. Budući da u svim slučajevima ne postoji nijedna pojedinačna mutacija koja uzrokuje CLL, osjetljivost nekoga može e desiti kada se naslijedi više mutacija koje povećavaju rizik od CLL.[13] Do 2014. godine identificirano je vrlo malo ovih mutacija ili značajnih „rizičnih alela“. Muškarci imaju otprilike dvostruko veću vjerovatnoću da obole od CLL-a nego žene, a rizik se povećava s godinama.[14] Relativno je rijetka među Azijatima. Izloženost proizvodima marke Agent Orange povećava rizik od CLL, a izloženost virusu hepatitisa C može povećati rizik. Ne postoji jasna veza između izloženosti ionizujućem zračenju i rizika razvoja CLL-a. Transfuzija krvi isključena je kao faktor rizika.[5]
Na CLL se obično prvo posumnja dijagnozom bolesti limfocitoza, povećanjem tipa bijelih krvnih zrnaca, na testu kompletna krvna slika. Ovo je često slučajni nalaz prilikom rutinske posjete ljekaru. Najčešće je broj limfocita veći od 5.000 ćelija po mikrolitru (µl) krvi, ali može biti i veći. Prisustvo limfocitoze kod starije osobe trebalo bi podstaknuti jaku sumnju na CLL i potvrdni dijagnostički test, posebno treba izvesti protočnu citometriju, osim ako je klinički nepotrebno.
Razmaz periferne krvi koji pokazuje obilje oštećenih ćelija poznatih kao razmazne ćelije ili mrljaste ćelije također može ukazivati na prisustvo bolesti (takve ćelije nastaju zbog nedostatka karcinomskih ćelija u vimentinu , citoskeletnom proteinu).[15]
| Limfoidni poremećaji koji se mogu predstaviti kao hronična leukemija i mogu se zamijeniti s tipskom B-ćelijskom jroničnom limfoidnom leukemijom [16] |
|---|
| Folikulski limfom |
| Limfom marginalne slezenske zone |
| Čvorni rubni limfom B-ćelija |
| Limfom plaštanih ćelija |
| Leukemija trepljastih ćelija |
| Prolimfocitna leukemija (B-ćelija ili T-ćelija) |
| Limfoplazmacitni limfom |
| Sézaryjev sindrom |
| Prigušena leukemija / limfom T-ćelija odraslih |
Hematološki poremećaji koji svojim kliničkim ispoljavanjem, ponašanjem i mikroskopskim izgledom mogu nalikovati CLL-u, uključuju limfom ćelijskog plašta, limfom rubne zone, prolimfocitnu leukemiju B-ćelija i limfoplazmacitni limfom.
Svi maligni tumori B-ćelija krvi i koštane srži mogu se međusobno razlikovati kombinacijom ćelijske mikroskopske morfologije, ekspresije molekula markera i specifičnih defekata gena, povezanih s tumorom. To se najbolje postiže procjenom krvi, koštane srži i povremeno limfnih čvorova kod patologa sa specifičnim treningom u poremećajima krvi. Protočni citometar neophodan je za analizu ćelijskih markera, a otkrivanje genetičkih problema u ćelijama može zahtijevati vizualizaciju promjena u DNK, fluorescentnim sondama pomoću fluorescentne hibridizacije in situ (FISH).
Faktori rizika uključuju porodičnu anamnezu bolesti.[2] Izloženost određenim insekticidima marke Agent Orange također može predstavljati rizik. CLL izaziva nakupljanje B-ćelija limfocita u koštanoj srži, limfnim čvorovima i krvi.[5] Te ćelije ne funkcioniraju dobro i istiskuju zdrave krvne ćelije. CLL je podijeljen u dva glavna tipa: one s mutiranim genom IGHV i one bez njega. Dijagnoza se obično temelji na krvnim testovima i pronalasku velikog broja zrelih limfocita i sobojenih ćelija.[17]
Rani stadij CLL u asimptomatskim slučajevima bolje reagira na pažljivo promatranje, jer nema dokaza da liječenje ranom intervencijom može promijeniti tok bolesti.[18] Imunski nedostaci javljaju se rano u toku CLL-a i oni povećavaju rizik od razvoja ozbiljne infekcije, koju treba primjereno liječiti antibioticima. Kod osoba sa značajnim simptomima, mogu se koristiti hemoterapija ili imunoterapija.[5] Od 2019. godine početni lijek koji se preporučuje često je ibrutinib. Lijekovi fludarabin, ciklofosfamid , i rituximab su prethodno bili početni tretman kod onih koji su inače zdravi.[19]
Na prognozu može uticati tip mutacije koju ima osoba s CLL.[20] Neki primjeri mutacija i njihove prognoze su: *mutacije u regiji IGHV imaju medijanu ukupnog preživljavanja (OS) više od 20-25 godina, dok nijedna mutacija u ovoj regiji nije povezana sa medijanom OS 8–10 godina;
CLL je prvenstveno bolest starijih odraslih osoba, sa medijanom starosti 70 godina u vrijeme dijagnoze.[24] Iako rjeđe, CLL ponekad pogađa ljude između 30 i 39 godina. Incidencija brzo raste sa godinama U Sjedinjenim Državama,a tokom 2014. godine očekivano se dijagnosticiranje bilo je oko 15.720 novih slučajeva, a 4.600 pacijenata umire od CLL-a.[25] Zbog produženog preživljavanja, koje je u proteklim decenijama obično iznosilo oko 10 godina, ali koje se može proširiti na normalan životni vijek, prevalencija (broj ljudi koji žive s bolešću) mnogo je veća od incidencije (nove dijagnoze). CLL je najčešći tip leukemije u Velikoj Britaniji, čineći 38% svih slučajeva leukemije. Otprilike 3.200 ljudi dijagnosticirano je bolešću u 2011. godini.[26]
U zapadnim populacijama, subklinička "bolest" može se identificirati kod 3,5% normalnih odraslih osoba,[27] i u do 8% osoba starijih od 70 godina. To jest, mali klonovi B-ćelija sa karakterističnim CLL fenotipom mogu se identificirati kod mnogih zdravih starijih osoba. Klinički značaj ovih ćelija je nepoznat.
Suprotno tome, CLL je rijedak u azijskim zemljama, kao što su Japan, Kina i Koreja, čineći manje od 10% svih leukemija u tim regijama.[28]:1432[24] Niska incidencija je kod japanskih imigranata u SAD i afričkih i azijskih imigranata u Izraelu.[28]
Od svih karcinomi koji uključuju istu klasu krvnih zrnaca, 7% slučajeva je CLL / SLL.[29]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
